Afrika'nın bahtsız ülkesi Mali'de neler oluyor?

Muammer Kaddafi rejiminin sona ermesinden sonra Libya'dan dönen yüzlerce Azavadlı Mali'nin kumlarla kaplı uçsuz bucaksız sahrasına yerleşti. Azavad bölgesinde yaşayan akrabalarına karşı ordunun son yıllarda giriştiği askeri operasyonlarda öldürülen on binlerce insan için intikam ateşiyle yanıp tutuşuyorlardı. Amaçları Mali'de merkezi hükümetin kontrolü dışında bağımsız bir Azavad devleti kurmaktı. Tabii bu savaşçılar bölgeye gelirken silahlarını da beraberlerinde getirdiler. Kaddafi'nin silah depolarından kaptıkları hafif ağır ne kadar silah varsa beraberlerinde alıp getirmişlerdi.
 
Savaşın ilk kıvılcımı ve rejimin düşmesi
2012 yılı ocak ayının ortalarında geri sayım başlıyordu. Tüm askeri, lojistik ve örgütsel hazırlıklar tamamdı artık. Azavad Milli Kurtuluş Hareketi  17 Ocakta Nijer sınırı yakınlarındaki Menka kentini ele geçirdiğini ve kenti Mali işgalinden kurtardığını ilan etmesiyle savaşın ilk fitili ateşlenmiş oldu.
 
Menka savaşı yalnızca bir kıvılcımdı. Bölgede mermi sesleri vızıldamaya başladı. Kasım 2010'da kurulan ve 2011 yılı sonunda diğer üç gurubu da bünyesine katan Azavad Milli Kurtuluş Hareketi köyleri ve küçük kentleri ardı ardına eline geçirmeye başladı.  Tam o sırada Batı Afrika'da ileriki aşamada bölgenin siyasi ve askeri haritasında güçlü bir rol ve etki sahibi olacak olan Tevhid ve Cihad Hareketi kuruluşunu ilan etti.
 
Kuzeyde askeri operasyonların başlamasından iki ay sonra ve Azavadlı savaşçıların Mali ordusunu büyük hezimet ve hasara uğratmasından sonra orta rütbeli subay ve askerler başkanlık sarayını, resmi Radyo ve Televizyon binalarını ele geçirip başkan Amadou Toumani Toure rejimini devirdiklerini ve yerine yüzbaşı Sonogo'yu atadıklarını ilan ettiler. Oysa Amadou Toumani Toure Nisan 2012 seçimlerde koltuğu bırakmaya hazırlanıyordu.
 
Alternatif Devlet
Mali Devleti'nin kuzey bölgelerinde kontrolü yitirmesi bu bölgelerde ciddi bir boşluğun doğmasına neden olmuştu. Azavad Milli Kurtuluş Hareketi de bağımsız bir Azavad devletini ilan etmek için bu boşluğu kullanmak istedi. Ancak laik kökenli bu hareket bu rüyasını gerçekleştiremedi. Zaten bu projenin koruması da yoktu. Hareketin yöneticileri ise Ensaru-d- Din ve Tevhid ve Cihad gibi el-Kaide örgütüyle müttefik selefi-cihadi eğilimlere sahip hareketler tarafından bir çok bölgeden kovuldu.
 
Çalkantılı bir Güney Mali
Eylül başlarında yüzbaşı Sonogo'ya bağlı subaylar başbakan Şeyh Modibo Diarra'yı gözaltına alıp onu istifaya zorladılar. Daha sonra vekaleten başkan olan Dioncounda Traore, Diango Sissoko'yu yeni hükümeti kurmakla görevlendirdi. Ekonomi, Savunma ve Dışişleri hariç tüm bakanlıklara yeni isimler atandı.
 
Askerlerin eski Başbakan Diarra'yı istifaya zorlaması taraflar arasında sessiz bir mücadeleye neden oldu. Gözlemcilere göre dış güçlerin desteğiyle başbakanlığa atanması beklenen Modibo Diarra ile iktidarı fiilen ele geçiren askerler arasında bir yetki mücadelesi başladı. Öte yandan Diarra'nın ülkenin kuzeyini  kurtarmak için yabancı asker getirme niyeti bir çok tepkiye neden olmakta.
 
Katar'ın rolü
Bazı gözlemcilere göre Katar Mali'nin  kuzeyinde savaşan islami gruplara mali destek sağlıyor. Bir Fransız gazetesi konuyla ilgili olarak yayınladığı bazı dosyalarda Katar Emirliğinin bölgede aktif olan islamcı gruplara mali destekte bulunduğunu ileri sürdü. Bu da bölgede bir çok kişinin endişesini artırmakta. 

Peki Katar bu ülkede ne arıyor?

YAZININ DEVAMI İÇİN TIKLAYIN