Yüksekova'nın il olması sınır ticaretine katkı sağlar

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi (AİÇÜ) Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Faruk Kaya, "Hakkari'den Yüksekova'ya il merkezi taşınırsa bu genel anlamda kente ekonomik, nüfus ve gelişmişlik anlamda sınır ticaretinin etkisi ile büyük bir katkı sağlayacaktır" dedi.

Kaya, AA muhabirine, Hakkari il merkezinin Yüksekova ilçesine taşınması ile ilgili olarak daha önce "Hakkari'nin İdari Coğrafya Analizi" konulu araştırma yaptığını ve bu konuda alınan kararı desteklediğini söyledi.

Hakkari'nin, Osmanlı döneminde Van'a bağlı bir sancak merkezi olduğunu anımsatan Kaya, şöyle konuştu:

"1964'de Erzurum vilayet haline getirilince Hakkari, Van ile birlikte Erzurum'a kısa bir süreliğine bağlanmış. Daha sonra tekrar 1965 yılında yeniden Van'a bağlanmış. Cumhuriyet döneminde 1926 yılında Hakkari, Yüksekova ve Şemdinli ilçeleri bağlanarak il merkezi haline getirilmiş. Daha sonra 1933 yılında Türkiye'de çok vilayetli usulün ülke için fayda getirmediği gerekçesi ile Hakkari tekrar ilçe merkezi yapılmış ve bir süreliğine Van'a bağlanmış. Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde gelişen şartlarla birlikte doğu vilayetlerinde bir kısım yerlerin tekrar vilayet merkezi haline getirilmesi gerekçesi ile Hakkari, tekrar 1936 yılında çıkarılan bir yasa ile tekrar il merkezine haline getiriliyor ve bugüne kadar devam ediyor."

Kaya, Hakkari'nin Türkiye'de nüfus ve yüz ölçümü bakımından 45'inci sırada yer aldığını ve dağların kenti olarak bilindiğini dile getirdi.

- "Yüksekova Türkiye'nin en yüksek ovasıdır"

Kaya, Hakkari coğrafyasının sert olduğunu ve bu nedenle coğrafi özellikleri, sosyo-ekonomik ve gelişmişlik yaşanılabilirlik açısından Türkiye'de en son sırasında yer aldığını anımsatarak, "Hakkari gelişmeye çok müsait bir yerde değildir. Yüksekova ilçesine baktığımız zaman o bölgedeki en düz araziye sahiptir. Yüksekova yaklaşık olarak bin 950 metre ortalama ile Türkiye'nin en yüksek ovasıdır. Özellikle bir sınır kenti olması dolayısıyla Esenler Sınır Kapısı'na 40 kilometre mesafededir. İran ve Irak ülkeleri ile sınırı vardır. Bu da buranın gelişmesini öncelemektedir" diye konuştu.

Hükumetlerin sosyo-ekonomik yapı, coğrafi özellikler ve güvenlik faktörlerini dikkate alarak bazı yerleri il veya ilçe merkezi haline getirebildiğini ifade eden Kaya, bunun bir örneği Ağrı ili olduğunu, 1927'de il merkezinin Doğubayazıt'tan Ağrı'ya alındığını aktardı.

Daha önce yaptığı çalışmada bölgede özellikle Yüksekova'nın il olması ile ilgili bir talebinin olduğunu anımsatan Kaya, şunları kaydetti:

"Yüksekova'nın il olması genel olarak Hakkari ilinin gelişmesine ve Türkiye illeri arasında gelişmişlik oranının fazla olmasına yol açacaktır. Hakkari'den Yüksekova'ya il merkezi taşınırsa bu genel anlamda ile ekonomik, nüfus ve gelişmişlik anlamda sınır ticaretinin etkisi ile büyük bir katkı sağlayacaktır. Bu ilçenin il olması özellikle ulaşılabilirliği kolaylaştırmaktadır. Selahaddin Eyyub-i Havaalanı'nın yapılması ve sınır ticaretinin gelişecek olması Yüksekova'nın gelişmesine büyük katkı sağlayacaktır. Buranın yüz ölçümü, nüfus ve bağlı köy sayısı bakımından Hakkari'den öndedir. Hakkari, etrafı dağlarla çevrili bir vadinin içinde yer aldığı için gelişmesi sınırlıdır. Ama Yüksekova, geniş bir ova üzerine kurulu olduğundan gelişmesi çok daha kolaydır. O nedenle il merkezinin il merkezinin taşınması kararı çok doğrudur. İl merkezinin Hakkari'den Yüksekova'ya taşınması olayında vatandaşların bu işe sevinmeleri lazım."