Aksaray'ın halıları Avrupa ve Kuzey Amerika'ya gönderiliyor

TURAN KAZAK - OĞUZHAN DEMİRAY - Aksaray'ın Gülağaç ilçesindeki kadınların tamamen doğal koyun yününden, boya kullanılmayan iplerle dokuduğu organik halılar, başta soğuk İskandinav ülkeleri olmak üzere, Avrupa ve Kuzey Amerika'da birçok ülkeye ihraç ediliyor.

Kaymakamlık tarafından, Halk Eğitim Merkezi'nde yıllardır evlerde küçük tezgahlarda yapılan halıcılığı geliştirmek amacıyla 5 yıl önce atölye kuruldu.

Organik halı dokumacılığı konusunda eğitim verilen 18 kadın, eğitmenlerin desteği ile halı dokuyarak gelir elde etmeye başladı.

Koyun yününün, hiçbir kimyasal işlem uygulanmadan, doğal renkleri korunarak elde edilen iplerle dokunan organik halılar, bu özelliğinden dolayı yurt dışından yoğun talep görüyor.

Usta ellerin dokuduğu halılar, Halk Eğitim Merkezi tarafından ihracatçı firmalar aracılığıyla yurt dışına gönderiliyor.

Geçen yıl nisan ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ABD'nin başkenti Washington'da açılan Amerika Diyanet Merkezine ve Çankaya Köşkü'ne de gönderilen halılara, yurt içinden de özellikle ünlüler ilgi gösteriyor.

Halı Dokuma Eğitmeni Fadime Bektaş (45), geçmiş yıllarda birçok kişi tarafından yapılan halı dokumacılığını canlandırmak için 5 yıl önce Halk Eğitim Merkezin'de kurs açtıklarını söyledi.

Amaçlarının yöre kadınlarına destek olmak ve organik halı geleneğini sürdürmek olduğunu dile getiren Bektaş, ilerleyen yıllarda birçok kadının katılımıyla yaptıkları halıların ilgi görmeye başladığını aktardı.

- Beyaz, siyah ve gri renkte yün kullanılıyor

Bektaş, atölyede dokunan halılarda herhangi bir kimyasal madde bulunmamasından dolayı diğer halılardan farklı olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

"Halılarımızın özelliği, kesinlikle kimyasal boya kullanılmadan, koyunların kendi doğal yünleriyle yapılıyor olması. Bizim halılarımız kullanıldıkça parlar, değeri bir kat daha artar. Zamanla ilk dokunduğu durumdan daha iyi hale gelir, bunun nedeni de tamamen organik olması. Evlere serildiğinde çok sağlıklı olur. Çıplak ayakla halıya bastığımız zaman yumuşaklığından ve doğallığından dolayı çok rahat ettirir."

Bektaş, dokumacılığın oldukça zahmetli, sabır isteyen bir meslek olduğuna işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Dağlarımızdaki koyunların yününde beyaz, gri ve siyah renk mevcut. Bu yünler kırkılıp atölyemize getiriliyor. Burada yünler renklerine göre ayrılır. Sonra yıkanıp, çıkrıklarda eğirilir. Hiçbir boya kullanılmaz. Dokumaya hazır hale getirildikten sonra atölyemizde halılarımıza işlenir. Bizim halılarımız bu yönüyle tamamen doğal olmasından dolayı çok özeldir."

- "Soğuk ülkelerden daha fazla rağbet görüyor"

Halı dokumacılığı sayesinde kadınların ailelerine ek gelir sağladıklarını vurgulayan Bektaş, "Burada ayda 100 metrekare halı dokuyoruz. Halılarımız genellikle yurt dışına, ABD, Kanada, Norveç, Danimarka, İsveç, Hollanda, Almanya ve Fransa gibi ülkelere gönderiliyor. Çok sıcak tuttuğu için soğuk ülkelerde daha fazla rağbet görüyor. İnşallah üretimimizi arttırıp daha fazla kişiye iş imkanı sağlayacağız." ifadelerini kullandı.

Halk Eğitim Merkezi Müdürü Tülin İpek Çetin de kadınlara sosyal ve kültürel anlamda destek sağladıkları için mutlu olduklarını dile getirerek, önemli bir kültürel değer olan geleneksel halıcılığı gelecek kuşaklara aktarmayı amaçladıklarının altını çizdi.

- "İki çocuğum üniversitede okuyor"

Halı ustası Dursun Ay ise daha önce evine ekonomik yönden hiçbir katkısının olmamasına üzüldüğünü anlattı.

Halı dokumaya başladıktan sonra ailesine destek olma fırsatı bulduğuna değinen Ay, "Eskiden evde otururdum, hiçbir işim yoktu. Kursun açıldığını öğrenince buraya geldim. İki çocuğum üniversitede okuyor. Buradan kazandığımı onlara gönderiyorum. Bulaşık makinesi aldım, taksidini buradan kazandığımla ödüyorum. Maddi ve manevi her yönden burası bana büyük katkı sağladı." diye konuştu.