NYT'den Erdoğan'a hem övgü hem eleştiri

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Barack Obama ile dikkat çeken bir görüşme yaptığı New York ziyaretini sürdürürken, New York Times gazetesi, yayımladığı başyazısında Erdoğan’ın “Arap Baharı” turunun “liderliğinin iyi ve kötü yönlerini kanıtladığı”nı öne sürdü. Erdoğan’ın tur sırasında “İslam ve demokrasinin birbiriyle bağdaştığı yönünde güçlü ve çok olumlu karşılanan” bir söylem kullandığını belirten gazete, buna karşın, Erdoğan’ın, İsrail’e yönelik "keskin" eleştirilerinin, “hem bölge hem de Türkiye için tehlike” oluşturduğunu, Akdeniz’e savaş gemilerini gönderme tehdidi ile “bahsi tehlikeli biçimde yükselttiği”ni, ABD’yi özellikle zor durumda bıraktığı”nı da iddia etti.

New York Times, “Türkiye’nin Liderliği” başlığıyla yayımladığı başyazısında Başbakan Erdoğan’ın “Arap Baharı turunun giderek daha öz güven kazanan liderliğinin iyi ve kötü yönlerini kanıtladığı”nı öne sürdü.

-TURDAKİ “GÜÇLÜ VE ÇOK OLUMLU KARŞILANAN” SÖYLEM-

Müslüman dünyasının “demokratik rol modelleri”ne ihtiyacının olduğunu belirten NYT, Erdoğan’ın tur sırasında “İslam ve demokrasinin birbiriyle bağdaştığı yönünde güçlü ve çok olumlu karşılanan” bir söylem kullandığını kaydetti.

Gazete, bu bağlamda Erdoğan’ın Tunus’ta “Türkiye, yüzde 99 Müslüman ama tüm dinlerin eşit olduğu demokratik, laik bir devlettir” yönündeki sözlerini aktarıldıktan sonra şu görüşlerine yer verdi:

-“İSRAİL’E KESKİN ELEŞTİRİLER TÜRKİYE VE BÖLGE İÇİN TEHLİKE”-

“Ancak Sayın Erdoğan’ın, giderek daha keskin hale gelen İsrail’e yönelik eleştirileri, hem bölge hem de Türkiye için bir tehlikedir. İsrail karşıtı protestolarının şiddetlendiği Mısır ziyareti sırasında İsrail’i ‘Batı’nın şımarık oğlanı’ olarak niteledi. Alkış toplamak için oynamaya son vermeli ve sözcüklerinin tüm sonuçlarını iyi düşünmelidir.”

-“ERDOĞAN’IN KAYGI VERİCİ OTORİTER BİR TARAFI DA VAR”-

NYT, “Türkiye ile ilgili imrenilecek birçok şey var” dediği başyazısında bu çerçevede iş dünyanın enerjilerinin harekete geçirilmesi, ordu üzerinde sivil kontrolünün sağlanması ve insan hakları reformları sıraladı. Buna karşın başyazısında “Ancak (Erdoğan’ın) kaygı verici otoriter bir tarafı da var ve Türkiye ordu tarafından hazırlanan anayasasını tam demokratik bir metin ile değiştirmek için harekete geçerken yapacağı önemli tercihleri de var” yorumunu yaptı.

-“ERDOĞAN İSRAİL’LE TEHLİKELİ BİR OYUN OYNUYOR”-

“Sayın Erdoğan, İsrail ile özellikle tehlikeli bir oyun oynuyor” iddiasına da yer veren gazete, İsrail Başbakanı Binyanim Netanyahu ile iş yapmanın “hayal kırıklığına uğratabileceği” yönünde bir kuşku bulunmadığını da belirtti. Türkiye’nin İsrail’in filo baskını konusunda “sağlam, Amerika’nın arabuluculuğunu yaptığı bir mutabakatı” reddettikten sonra ilişkilerin düzeyini indirdiğine işaret edilen başyazında şöyle devam edildi:

-“ERDOĞAN GEMİ TEHDİDİYLE BAHSİ TEHLİKELİ BİÇİMDE YÜKSELTTİ”-

“Ancak Sayın Erdoğan, bahsi tehlikeli biçimde yükseltti ve Türk gemilerine refakat etmek üzere Akdeniz’e savaş gemilerini gönderme tehdidi ile bir NATO müttefiki olan ABD’yi özellikle zor durumda bıraktı. Her iki taraf dikkatli değilse, işler, kontrol dışına tırmanabilir. Ve Sayın Erdoğan, asgari olarak ülkesinin İsrail ile önemli ticaretini riske sokuyor.”

-“OBAMA ÖZEL KONUŞMALARDA SERT SÖZLERDEN KAÇINMADI”-

NYT, Başkan Obama’nın Erdoğan’ın dostluğunu kazanmak için çok çaba gösterdiğini ancak özel konuşmalarda Türk liderinin İran ile sıkı fıkı olmak için daha önce gösterdiği çabaları dahil, “sert sözler kullanmaktan kaçınmadığını” da öne sürerken Erdoğan’ın da, kısa bir süre önce “bölgeyi İran’dan korumaya yönelik” NATO’nun erken uyarı radar sisteminin Türkiye’ye konuşlandırılmasını kabul ettiğine işaret etti.

-“TÜRKİYE ARTIK ESAD’A YAPTIRIM UYGULAMALI”-

Obama’nın ayrıca özel konuşmalarında Erdoğan’dan Suriye Devlet Başkanı Esad ile bağlarını kesmesini ısrarla istediğine, Erdoğan’ın da, artık Esad’a inanmadığını da söylediğine dikkat çeken gazete, Erdoğan için “Şimdi, Türkiye’nin ekonomik etkinliğini kullanarak Sayın Esad ve dostlarına yaptırımlar uygulamalıdır” dedi.

NYT, başyazısına “Büyük bir Müslüman demokrasinin başı olarak Sayın Erdoğan, liderlik rolünü meşru biçimde iddia edebilir. Bunu da sorumlulukla yapmalı” sözleriyle son verdi.