"Gıdı gıdı" trenini yeniden çalıştırmak istiyor

EŞBER AYAYDIN - Aydın'ın Nazilli ilçesinde 27 yıl önce durdurduğu trenin müzeye konulması yerine yeniden çalıştırılmasını isteyen son başmakinist Necati Vanlıyız, treni kendisinin tamir edebileceğini söyledi.

Nazilli'de temeli 1935'te atılan, "ilk Türk basma fabrikası" olma özelliği taşıyan Sümerbank Basma Fabrikasının yapım aşamasında kullanılmak üzere Almanya ve İngiltere'den iki ayrı tren alındı.

Fabrikanın inşaatında kullanılan trenler, yüklü halde yokuşu tırmanırken çıkardığı seslerden dolayı yöre halkı tarafından "Gıdı gıdı" ismini aldı. Fabrikanın açılmasının ardından ise bu trenler işçi servisi olarak kullanılmaya başlandı. Fabrikanın aldığı karar üzerine 1989'da trenlerin faaliyeti sonlandırılarak kaderlerine terk edildi.

Trenlerden büyük olanı Nazilli Belediyesi'nin girişimleriyle onarılarak yeniden çalıştırıldı. Diğer trenin ise müzeye kaldırılacağı açıklandı.

O dönemde trenin başmakinisti olan Necati Vanlıyız, AA muhabirine yaptığı açıklamada, fabrikanın iplik kısmında 1973'de çalışmaya başladığını daha sonra açılan bir sınavı kazanarak tren kısmına geçiş yaptığını anlattı.

Gördüğü kursun ardından makinist olarak çalışmaya başladığını ifade eden Vanlıyız, 1989'da başmakinist olarak çalışmaya başladığını söyledi.

Vanlıyız, trende çalışmaya başladığı andan itibaren arızalarıyla da ilgilendiği aktararak, "Başmakinist olmama rağmen treni ben tamir ederdim. O dönemde hiç bir aksaklık ve sorunla karşılaşmazdık. 1989 yılında fabrika treni kaldırdı beni de arıtma tesisine gönderdiler, oradan emekli oldum." dedi.

- Büyük "gıdı gıdı"ya yardım ettim

Necati Vanlıyız, Nazilli Belediyesi'nin tarihi trenlerden ilkini çalıştırmak için kendisinden yardım istediğini belirterek, şunları söyledi:

"2015 yılında 3 kişi 15 gün uğraşmış 'yapılmaz' diyerek bırakıp gitmişler. Daha sonra son makinist olduğum için beni buldular. Arkadaşlara tarif ettim onlar yaptılar. Treni Selçuk'a kadar götürdüm, atölyedeki işlemlerinde başında bulundum. Tren yapılınca yeniden Nazilli'ye getirdik ve yürüttük."

Trenin yeniden çalıştığını görünce eski bir dostu görmüş gibi sevindiğini ve gözyaşlarını tutamadığını dile getiren Vanlıyız, diğer trenin de ilçeye kazandırılması gerektiğini söyledi.

Vanlıyız, küçük olan "gıdı gıdı"yı da atıl durumdan kurtarmak için belediye ekiplerinin boyama ve yenileme işlemleri yaptığını ancak müzede değerlendirileceğinin ifade edildiğini belirterek, onun da diğer tren gibi çalıştırılmasını, müze yerine nostalji seferlerde kullanılması arzusunda olduğunu söyledi.

Kendisinin "gıdı gıdı"nın arızalarını giderebilecek bilgi ve donanıma sahip olduğunu aktaran Vanlıyız, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Trenin müzeye kaldırılması planlanıyor ancak halen hizmet verebilecek durumdaArkadaşlar boyadılar güzel yaptılar yetki verip müsaade ederlerse küçük trenin de motorunu yaparım ve çalıştırarak devreye sokarım. Bunu da çok kullandım bu yedek trendi büyük tren arza yaptığı zaman devreye koyuyorduk, o da sağlam vaziyette 1989 yılında kör tren yoluna koyduk orada duruyordu. Bu trenin tamiri için izin verilirse eğer 1 ay içerisinde onarımını bitirir çalıştırırız."