Arnavutluk, komünist rejimle yüzleşecek

Arnavutluk, aylardır süren tartışmalar sonucunda, komünist rejim dönemindeki gizli servis dosyalarının açılmasını öngören kanunun mecliste kabul edilmesinin ardından, yarım asırlık komünist rejim ile yüzleşmeye hazırlanıyor.

"Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin Gizli Servis Dosyalarındaki Bilgilerin İfşası" adıyla meclise sunulan kanun tasarısı, 30 Nisan'daki oturumda oyçokluğu ile kabul edilmişti.

Arnavutluk Meclisi İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Vasilika Hysi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, meclisten geçen kanunun, adından da anlaşılacağı üzere dönemin gizli servis dosyalarının açılmasını öngördüğünü belirterek, "O dönemde mazlum olan, işkence gören veya üçüncü bir kişi hakkında bilgi almak isteyenler bunu rahatlıkla yapabilecek" diye konuştu.

Kanunun aynı zamanda, komünist rejim dönemindeki bütün gizli belgeleri ve devlet kurumlarının belgelerini tek bir arşivde toplanmasını da kapsadığını söyleyen Hysi, tek bir arşivde toplanacak bu belgelerin onarımının ve dijitalleştirilmesinin de öngörüldüğünü, ayrıca her araştırmacının bu belgelere ulaşabileceğini kaydetti.

"Dosya Kanunu" olarak da bilinen bu kanun tasarısının Almanya ve Hırvatistan'daki örneklerine dayanarak ve bir karışım olarak ortaya çıktığını, iki ülkenin uzmanlarınca da olumlu yorumlandığını söyledi.

Hysi, kanunun komünizm döneminin tüm devlet kurumlarının dosyalarının açılmasını, ayrıca devlet kurumlarında görev alacak ya da siyasete girecek kişiler hakkında bilgi paylaşımını öngördüğünü ancak Anayasa Mahkemesi'nin 2010 yılında aldığı karar nedeniyle o dönemde suç işleyen kişilerin yargılanmasının ya da halen görevde olan bir siyasinin ihraç edilmesinin söz konusu olamayacağını ifade etti.

Yeni kanunun, komünist rejim döneminde "kaybolan" kişilerin yakınları için fırsat olduğunu vurgulayan Hysi, "Bilgi edinme hakkı sayesinde, kayıp yakınları için yeni bir umut doğacak. Bu kanun, kayıpların mezarlarının bulunmasında da kilit rol oynayacak" şeklinde konuştu.