"Zeytin ve zeytinyağında stokçular işbaşında" uyarısı

HALUK YÜKSEL - Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Marmarabirlik) Yönetim Kurulu Başkanı Hidamet Asa, bazı tüccarların hasat sezonuyla birlikte zeytin ve zeytinyağı alım fiyatlarını geçen yılki seviyenin çok altına çektiğini belirterek, ürünü ucuza kapatıp sezon sonunda yüksek fiyatlardan piyasaya sunmayı planlayan stokçulara fırsat verilmemesini istedi.

Asa, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye genelinde bu sezon 425 bin tonu sofralık, toplam 1 milyon 500 bin ton civarında zeytin rekoltesi beklendiğini hatırlattı.

Sofralık zeytinde, arz talep dengesinde herhangi bir değişim olmamasına rağmen Marmarabirlik dışındaki alıcıların fiyatları dikkat çekici oranda aşağı çektiğini belirten Asa, şöyle konuştu:

"Şu an tüccar tarafından piyasada üretici üzerinde farklı oyunlar oynandığını söyleyebilirim. Ne oldu da bu sene sofralık zeytin fiyatları aşağıya çekildi? Özellikle şunu vurgulamak isterim; üretici eğer sıkıntı yaşarsa, üretemez hale gelirse, sektörümüz gelecekte çok büyük bir sıkıntı yaşar. O nedenle tüccarın da üreticiye sahip çıkması gerekir ancak bize çok büyük sıkıntıların yaşandığına dair bilgiler geliyor."

Asa, Marmarabirlik'in faaliyet alanının belli olduğunu, bu bölgede 170 bin ton sofralık zeytin rekoltesinin beklendiğini ancak özellikle bölgelerdeki üreticilerin sıkıntı yaşadıklarını vurgulayarak, "Geçtiğimiz yıl alım fiyatları daha yüksekti. Marmarabirlik fiyatlarının üzerinde alım yapmalarına ve zarar etmemiş olmalarına rağmen bu sene fiyatların düşürülmesinin gerekçesi ne? Marmarabirlik sofralık zeytinde 12,60'a ürün alırken, şu anda tüccar 8-9 liraya ürün alıyor. Geçen yıl 12,5-13 liraya alım yaptılar. Bunun hiçbir izah edilir tarafı yok." görüşünü aktardı.

- Zeytinyağında da üreticiden alım fiyatları düştü

Zeytinyağında da benzer bir durumun yaşandığına işaret eden Asa, şunları kaydetti:

"Zeytin hasat dönemi başlamadan önce, toptan sızma zeytinyağı fiyatları 19 liraya kadar yükselmişti. Diğer yüksek asitli zeytinyağları da 14 liradan işlem görmekteydi. Üretici hasada başladı, sızma zeytinyağı fiyatları 16 liraya indi hatta 15 lira ortalamasında. Yüksek asitli zeytinyağları da 11 liradan işlem görmekte. Bu şunu gösteriyor; üreticinin elindeki zeytinyağını ucuza toplayıp, bir stoklama işlemi yapılıyor. Yani stokçular işbaşında diyebiliriz. Marmarabirlik'in dışındaki bölgelerde, üretici kuruluşu anlamında Tariş var ama Tariş'in alacağı miktar da belli olduğu için 1 milyon 75 bin ton olan yağlık zeytin üretimini değerlendirdiğimizde, zeytinyağı üreticisi de zor durumda."

"Hem sofralık zeytinde hem de zeytinyağında müstahsil makbuzu üzerinden kesinlikle denetimlerin yapılması gerekiyor." diyen Asa, Çünkü müstahsil makbuzu kesilmeyen her işlem haksız rekabet yaratır. Dolayısıyla o ürünün nerede satıldığı, nasıl bir işlemden geçtiğinin takibinin yapılması söz konusu değildir. Aynı zamanda da tağşişe (Bir şeyin içine başka bir madde karıştırma) açık bir durum söz konusu oluyor." değerlendirmesinde bulundu.

Asa, özellikle yağlık zeytin hasadı yapılan bölgelerde çeşitli dedikoduların dolaştığına da değinerek, "(Zeytinyağı ithal edilecek) dedikodusu var şu anda. Bunu, 'Üretici bir an önce elinden ürünü çıkarsın, ucuza kapatalım' düşüncesinden hareket eden, zeytinyağını ucuza almak isteyen stokçular çıkarıyor." ifadelerini kullandı.