O hayatımızı tehdit ediyor

Uzmanlara göre, hayatında bir kez dahi tek bir sigara deneyen her 3 kişiden biri bağımlı hale geliyor.

Şifa Üniversitesi Sigara Bırakma Polikliniği’nde görevli Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç.Dr. Sibel Doruk, sigara içen annelerin çocuklarında bağımlılığın daha güçlü oluştuğuna dikkat çekiyor. Doç.Dr. Sibel Doruk,

"Bağımlılar, sigarayı neden bırakamıyor? 40 yıllık tiryakiler mi yoksa sigara ile yeni tanışanlar mı daha kolay vazgeçiyor? Azaltarak sigarayı bırakmak mümkün mü?" gibi sorularla karşılaştıklarını belirterek "Sigara ile vedalaşma zamanı geldiğini düşünen pek çok kişinin aklında bunlara benzer sorular var. Tıpkı diyabet gibi sigara bağımlılığı ile mücadele bir uzman kontrolünde daha iyi sonuçlar verebilir."

Sigaradaki nikotinin çok güçlü bir psikolojik uyaran olduğuna dikkat çeken Şifa Üniversitesi Buca Hastanesi Sigara Bırakma Polikliniği Sorumlusu Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç.Dr. Sibel Doruk, bu nedenle sigarayı ilk kez deneyen her 3 kişiden birinin tek bir sigara ile bağımlı hale gelebildiğini kaydetti.

Çocukların ve gençlerin sigarayı kesinlikle denememeleri gerektiğini belirten Doç.Dr. Doruk, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sigara içildiğinde nikotin ortalama 10 saniye gibi kısa bir sürede yanak ve akciğerlerden emilir ve beyne ulaşarak bazı hormonların salınmasına neden olur. Bu hormonların etkisi ile gevşeme, sakinleşme ve konsantrasyon artışı gibi değişiklikler ortaya çıkar. Ödül gibi gelen bu değişikliklerin devam etmesi için vücut daha çok nikotine ihtiyaç duyar, bu da içilen sigaranın sayısını giderek artırır ve bağımlılığa dönüştürür.”

ÜÇ HAFTA DİRENİN

Doç.Dr. Doruk, konuşmasında "Peki sigaradan kurtulmak isteyenler ne tür zorluklarla karşılaşıyor? Neden sigarayı bırakmak isteyen herkes bunu başaramıyor?" sorusunu sorarak cevabını da kendi şöyle verdi: "Nikotin psikolojik bağımlılığın yanı sıra fiziksel bağımlılık da yapıyor. Sigara içilmediği zaman vücuttaki nikotin miktarı azalır ve kişi bunun yoksunluğunu duymaya başlar. Yaklaşık 3 hafta süren bu yoksunluk döneminde kişi huzursuzluk, uykusuzluk, bazen uykuya eğilim, sinirlenme, konsantrasyon güçlüğü gibi sorunlar yaşar.

Bu, aynı zamanda sigara içme isteğinin en yoğun olduğu dönemdir ve genellikle kişi en çok bu dönemde zorlandığı için sigaraya yeniden başlar.” Sigarayı bırakmaya çalışan kişinin zorlanmasının, nikotin bağımlılığının beklenen bir sonucu olduğunu, aksine kişilik yapısıyla, iradenin güçlülüğü ya da zayıflığı ile ilişkilendirilemeyeceğini de belirten Doruk, “Bu süreci; tıpkı şeker hastalığı ya da yüksek tansiyon gibi tekrarlama eğilimi olan bir hastalıktan iyileşmeye çalışmak olarak benimsemek gerekiyor” dedi.

PROFESYONEL DESTEK ALIN

Bağımlıların kendi kendine sigarayı bırakabileceğine de vurgu yapan Doç.Dr. Doruk, şunları söyledi: “Kişi, kendi kendine bırakmayı denediğinde zorlanıyorsa, etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış tıbbi tedavi yöntemlerinden yararlanmalıdır. Bu tedavilerin uzman hekimlerin kontrolünde kullanılması da etkinliğini artırır. Bu tedaviler içme isteğini azaltması ve yoksunluk belirtilerini önlemesi açısından sigarayı bırakmak isteyen kişilere önemli destek sağlar.”

Sigarayı bırakma isteği ile polikliniklerine başvuran kişileri öncelikle bağımlılığın neden olduğu hastalıklar açısından tetkiklerden geçirdiklerini anlatan Doruk, sözlerine şöyle devam etti: “İlk etapta kişinin genel sağlık durumu ile ilgili sorgulama yapıyoruz. Ek hastalıkları, solunum sistemi ve diğer sistemlerle ilişkili şikayetleri, psikiyatrik hastalık öyküsü, meslek öyküsü nedir, bunları öğreniyoruz. Bir anlamda hastayı ‘check up’tan geçiriyoruz. Temel göğüs hastalıkları değerlendirmesi yapıyor; tanı koyduğumuz bir hastalık varsa, onun da tedavisine başlıyoruz. Bize gelen bağımlıların büyük bir çoğunluğunda da başta KOAH olmak üzere bir çok hastalık yakalıyoruz.”

RAKAMLAR NE SÖYLÜYOR?

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç.Dr. Sibel Doruk, sigara konusunda birçok bilgi verdi.

Buna göre, "Sigara ile ilişkili akciğer hastalıklarının gelişmesinde genetik faktörler de çok önemli

Sigarayı bir kere bile deneyen her 3 kişiden 1’si bağımlı oluyor

Sigara içen kişilerde akciğer kanseri riski içmeyenlere göre 30 kat artıyor

Akciğer kanseri hastalarının yüzde 95’e yakını sigara içenlerden oluşuyor.

Pasif içiciler de risk altında, Türkiye’de her yıl 6 bin pasif içici sigaraya bağlı hastalıklardan ölüyor.

TAHRİBATLARI

Koroner arter hastalıklarına neden olur.

Beyin dolaşımı sağlayan damarlarda tıkanıklık yaptığı için inmeye yol açar.

Tüm organların kanserlerinde etkilidir

Yemek borusu, dil, dudak, gırtlak, mide, kadınlarda rahim kanserine yol açıyor

KOAH’a yol açıyor

Kadınlarda kemik erimesi riskini artırıyor

Katarakt riskini artırıyor

Ciltte erken kırışıklıklara neden oluyor

Kadın ve erkeklerde infertilite nedenleri arasında yer alıyor

Kalp krizi riskini artırıyor.

KOAH’ın da başlıca sebebidir

YANLIŞ BİLİNENLER

Ağır bağımlılar daha zor bırakıyor savı yanlış

Sigarayı bırakmanın yaş ve cinsiyetle ilgisi yok

Sosyal statünün, eğitimin, mesleğin sigarayı bırakma davranışı üzerinde etkisi yok

KİMLER ZOR BIRAKIYOR

Kişi alkol kullanıyorsa

Evde sigara içen ikinci biri varsa

Kişi evli ise

Bağımlı bir annenin çocuğu ise sigarayı zor bırakıyor."