Nükleer Silahların İnsanlar Üzerine Etkisi Konferansı

Türkiye'nin Birleşmiş Milletler (BM) Viyana Daimi Temsilcisi Birnur Fertekligil, "BM Güvenlik Konseyi'nin 5 Daimi üyesinin, nükleer silahsızlanmaya yönelik reddedilemez sorumlulukları" olduğunu söyledi.

Avusturya'nın başkenti Viyana'da dün başlayan Nükleer Silahların İnsanlar Üzerine Etkisi Konferansı, sona erdi. Hofburg Sarayı'ndan gerçekleştirilen konferansa, nükleer silahlara sahip ABD ve İngiltere ilk defa katılırken, Rusya, Çin ve Fransa katılmadı.

Hiroşima'ya atılan atom bombası ve Fukuşima nükleer kazasının hatırlatıldığı konferansta, nükleer silahların insan başta olmak üzere çevreye, iklime, sağlığa, sosyal düzene, kalkınmaya ve ekonomiye çok ciddi zararlar verdiği vurgulandı.

Konferansta konuşan Büyükelçi Fertekligil, Türkiye'nin nükleer silahlara yönelik politikasını aktardı. Fertekligil, Türkiye'nin, nükleer silahları büyük bir tehdit olarak gördüğünü ve sorunun çözümüne yönelik bütüncül bir yaklaşımın gerekli olduğunu vurguladı.

İnsanlığın ürkütücü sayıdaki nükleer silahlar ile yaşamaya devam ettiğini ifade eden Fertekligil, "Maalesef nükleer silahların yayılması için bir potansiyel var. Bu silahların, teröristler gibi resmi olmayan aktörlerin eline geçmesi riski gerçekten endişe vericidir. Tam ve geri döndürülemez nükleer silahsızlanma doğal çözümdür. Bununla birlikte realist olmaya da ihtiyacımız var. Bu amacı gerçekleştirmek zaman alacaktır" diye konuştu.

Nükleer silahsızlanmayı tamamlamak için etkili ve fonksiyonel uluslararası işbirliği ve dayanışma gerektiğini kaydeden Fertekligil, "Devletler arasında koordine çabalar yoluyla bu riski hafifletebiliriz" dedi.

Silahsızlanmayı sağlamak için yeni enstrümanlar düşüncesinin sadece mantıksız olmadığını, pratik olarak hem zor hem de verimsiz olacağına dikkati çeken Fertikligil, her yeni girişimin ancak tamamlayıcı ve var olan mekanizmalarla aynı çizgide olacağını söyledi. Fertekligil, sözlerini şöyle sürdürdü:

"BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesinin, nükleer silahsızlanmaya yönelik reddedilemez sorumlulukları var. Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması (NPT), rejiminin dışında kalan nükleer silah sahibi ülkelere özel dikkati çekilmesi gerekiyor. Bu gerçek, bir kere daha NPT rejiminin evrenselliğinin önemini vurgulamaktadır."

Nükleer silahsızlanmaya ulaşmak için adım adım çoğalan engeller inşa etmek yolunun verimli olabileceğini ifade eden Fertekligil, önemli güven artırıcı önlemlerden birisinin de Kitle İmha Silahlarından Arındırılmış Bölgeler kurulması olduğunu söyledi.

Fertekligil, 2010 NPT Gözden Geçirme Konferansı'nda nükleer faaliyetlerin kontrol edildiği ve azaltıldığı yeni bir dünya sözü verildiğini hatırlatarak, bu sözlerin tutulmaması halinde NPT'nin inandırıcılığını kaybedeceği uyarısında bulundu.

"Yeni savaş başlıkları üretmedik"

ABD Başkanı Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Özel Temsilcisi Büyükelçi Adam Scheinman ise ülkesinin nükleer silahların olmadığı bir dünyada güvenlik ve barış arayan ülkelerle birlikte olduğunu söyledi. Scheinman, ABD'nin NPT rejimini de içerisine alan anlaşma ve sözleşmelere yardımcı olacak bir dünyanın şartlarını yaratmaya çalıştığını ve çalışacağını vurguladı.

Soğuk savaştan bu yana nükleer silahlarını yüzde 85 oranında azalttıklarını kaydeden Scheinman, yeni savaş başlıkları üretmediklerini ifade etti. Scheinman, ABD'nin nükleer silahsızlanma anlaşmalarının denetlenmesi problemlerini daha iyi anlamak ve çözümler geliştirmek için nükleer silahı olan veya olmayan ülkelerle birlikte çalışmayı önerdiklerini aktardı.

Nükleer silahların azaltılması için çabalarını artıracaklarını belirten Scheinman, "ABD, nükleer silahların daha fazla azaltılmasının denetlenmesi ve güvenli bir yol yaratması için sizlerin yardımına ihtiyacı var ve bunu istiyor" diye konuştu.

İngiltere delegasyonu ise nükleer silahların yayılmasının durdurulmasının çok zor olduğunu ancak imkansız olmadığını ve herkesin katkısına ihtiyaç bulunduğun aktardı.

Ukrayna temsilcisi yaptığı konuşmada, Rusya'yı nükleer savaş çıkarmaya teşebbüs etmekle suçladı.

İran Daimi Temsilcisi Büyükelçi Rıza Necafi ise ülkesinin ve dinlerinin, nükleer silahlara karşı olduğunu belirterek, nükleer silahların kimsenin güvenliğini sağlamadığını ifade etti. Necafi, nükleer silahlara sahip ülkelerin hem kendilerinin nükleer silah üretmeye devam ettiğini ve hem de İsrail'in nükleer faaliyetlerinin denetlenmesine engel olduklarını vurguladı.