Türkiye Kobani için ne yaptıysa yaranamadı

Suriye'nin Türkiye sınırında bulunan Kürt kenti Kobani, IŞİD işgalinden 134 gün sonra kurtuldu. İşgal bahanesiyle Türkiye'yi yangın yerine çeviren HDP ise 'zafer kazındık' diyerek halaylı, havai fişekli kutlamalar yaptı. Barzani hükümete teşekkür etti. Ancak HDP eleştiriyi sürdürdü. Bu durumu “nankörlük” olarak nitelendiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Bari hükümete bir teşekkür edin” diyerek tepki gösterdi. Bölgeyi yakından takip eden uzmanlara göre Türkiye Peşmergeye koridor, 200 bin Kürt'e de kucak açmasaydı büyük bir insanlık dramı yaşanabilirdi.

Yazar Vahdettin İnce onlardan biri. “Kobani gerçekten kırılma noktasıydı. Zaferin oluşmasında ister askeri, ister siyasi anlamda söyleyin başat rol Türkiye'nindir” diyen İnce, şunları söyledi: “IŞİD şehrin yüzde 80'ini ele geçirmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'düştü düşecek' dediği günler oldu. Kürt siyaset hareketi, bunu Erdoğan sanki Kobani'nin düşmesini istiyormuş gibi algıladı. Oysa o sözden sonra uluslarası güçler harekete geçti ve Peşmergenin Türkiye toprakları üzerinden Kobani'ye girmesi sağlandı. Amerikan ordusunun 2003'te kuzeyden Irak'a girmesini 1 Mart teskeresiyle engel olabilen Türkiye, Peşmergeye yol açabiliyorsa burada bazı şeyleri göz ardı etmememiz gerekiyor. İstenirse Peşmergenin geçisine izin verilmeyebilirdi. Bu durumda koalisyon güçlerinin hava bombardımanı yetmezdi.”

Türkiye'nin adeta bir nefes borusu açarak 200 bin katliamdan kurtardığını ifade eden Yazar İlhami Işık da şunları söyledi:

“Burada bir askerî gücün kesin zaferi olmuş olsaydı, IŞİD 300 köyü ele geçirebilir miydi? Koalisyon güçleri vurmasaydı PYD yarım metrelik bir yer alamazdı. Direnme var mıydı evet, ama kazanç yoktu. Direnme ile zafer karıştırılıyor. Burada zaferi getiren PYD'nin direnmesi değil, siyasetti. IŞID, sadece Türkiye'ye açılan sınır kapısını ele geçiremedi. Burası bir nefes borusu gibiydi. 200 bin kişi bu sayede kurtarıldı. Koalisyon güçleri vurdu, Türkiye Peşmergenin ve Özgür Suriye Ordusunun geçişine izin verdi, sınır kapısı tümüyle açık kaldı, bin 450 yaralı YPG'li tedavi edildi ve Kobani kurtarıldı. Türkiye'nin pozisyonu olmasa Peşmerge nereden gelecekti? Türkiye, bölgenin kan gölüne döneceğini gördü ve Kobani'deki gidişatı değiştirdi. Ama esas kurtarıcı olan siyasetin gücü ısrarla zayıflatılmaya çalışılıyor.”

TAŞ ÜSTÜNDE TAŞ KALMADI

Sadece havadan bin 700 bombardıman yaşayan Kobani artık harabe bir şehir.

Bundan sonra ne olur?

Yeni bir başlangıç olabilir

ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Bağcı: “Kobani'nin düşmemesi Türkiye'nin lehine. Kürtlerin orada bulunması hem Barzani ile ilişkiler hem de Suriye'deki diğer Kürt gruplar açısından Türkiye'nin elini rahatlatan bir durum. Gelen 200 bin kişinin geri gönderilmesi iyi bir başlangıç olur. Herkes vatanına dönsün. TOKİ orada ev yapabilir. Kobani'nin yeniden imara açılması Türkiye'nin yararına. Kobani bir başlangıç olabilir. Böyle olmalı da.”

Ne altyapı ne güvenlik  

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Nihat Ali Özcan: “Türkiye kapılarını açarak insanî; Peşmerge ve ÖSO'ya yol verip cesaretlendirerek askerî katkı sağladı. Ortada Kobani diye bir yer yok artık. Şehrin fonksiyonlu hale gelmesi, Suriye'deki savaşın bitmesi ve sonra birilerinin elini taşın altına sokmasıyla mümkün. 200 bin kişi dönse bile fiziki şartların dışında güvenliği kimse garanti edemez. Üç gün sonra IŞİD'in dönüp gelmeyeceğini kim bilebilir.”