"Samsun madımağı" koruma altını alınacak

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Fergan Karaer, AA muhabirine, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce yürütülen ve geçen yıl tamamlanan "Samsun Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi"nde koordinatör olarak görev aldığını belirtti.

Proje kapsamında Samsun'un bitki envanterinin çıkartıldığını dile getiren Karaer, bu kapsamda proje sonuçları arasında Türkiye ve dünya için yeni taksonların bulunduğunu bunlarla ilgili çalışmalarda sona yaklaşıldığını söyledi.

Samsun madımağının Ladik ve çevresinde lokal olarak bir alanda bulunduğunu ifade eden Karaer, ilk olarak 1978'de bulunan ancak bilim dünyasıyla 1989'da paylaşılan bitkinin neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşı kaldığını kaydetti.

Karaer, bitkinin durumunu envanter çalışması sırasında Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve diğer yetkililere bildirdiklerini anlatarak, "Mayıs 2015'te Orman ve Su İşleri Bakanlığı 11. Bölge Müdürlüğü, Samsun madımağı için tür eylem planı hazırlanması projesini başlattı. Ben de bu projede danışman olarak görev aldım. Proje Kasım 2015'e kadar sürecek ve bölge müdürlüğünün tespit edeceği tarihte, muhtemelen ekim ayında çalıştay yapılarak elde edilen veriler değerlendirilecek" dedi.

Proje kapsamında haziran ve kasım döneminde hafta sonları dahil olmak üzere her hafta veya 15 gün aralıklarla Ladik'e giderek bitkinin sayımlarını yaptıklarını belirten Karaer, şunları söyledi:

"Eylem planı kapsamında Samsun madımağının doğal yaşam alanları, popülasyonu ve sürdürülebilir şekilde devamlılığının sağlanmasına yönelik türün fenolojik, ekolojik, biyolojik ihtiyaçları, koruma ilkeleri oluşturulacak. Türün ulusal ve uluslararası korunma durumu, il için önemi, ildeki yaşam alanları ve bugüne kadar gerçekleştirilen koruma ve envanter çalışmalarında türün yaşam döngüsü, dağılımı, popülasyon durumu, yaşam alanında veya yaşam alanı dışında korumaya konu edilip edilemeyeceği, varsa tıbbi, ekonomik, kültürel etnobotanik değeri de değerlendirilecek."

Karaer, çalışmalar kapsamında öncelikli olarak türün envanterinin çıkarıldığını ifade ederek, "İlk bulunduğu yerlerden başlamak üzere daireyi genişletiyoruz. Öncelikle bulunduğu alan ve Ladik'in çevresi ve ilçeler olmak üzere alanı genişleterek köy köy dolaşıyoruz. Koruma gereği ve bitkinin hassas durumunu dikkate alarak, bitkinin bulunduğu yer adını vermek istemiyoruz. Veriler ortaya çıktıkça ve acil tedbir alınması gereken durumda yerel yönetimlere mutlaka haber verilecek" diye konuştu.

- Bitki doğal ortamından taşınabilecek

Bitkinin tehlike durumuna göre yerinden taşınmasının söz konusu olduğuna işaret eden Karaer, bu aşamada belki de bitkinin yeniden üretimi sağlanarak popülasyonunun artırılmasını da düşündüklerini söyledi.

Karaer, bitkinin taşınması için sayısal değerinden çok, tehdit unsurunun göz önünde tutulduğunu kaydederek, "Tehdit çok fazla burada. Yol yapımı, tarla açma ve özellikle otlatma gibi tehditler var. Bitkinin tanınmaması avantajlı bir durum gibi görünür. Bizim endişelerimizden biri de bitki tanıtıldıktan sonra bunun üzerine gidilmesi, talan edilmesidir. Bununla ilgili tedbirler almaya çalışıyoruz. Mümkün mertebe alanın genişletilmesi için bitkiyi farklı alanlara taşımayı düşünüyoruz" ifadesini kullandı.

Karaer, Orman ve Su İşleri Bakanlığınca gerçekleştirilecek tür eylem planının, plan olarak kalmayacağını vurgulayarak, bitkinin 5 yıl boyunca izleneceğini sözlerine ekledi.