Kanser ilacını vücut geliştiren sporcular tüketti

Hastalar karaborsadan ilaç alırken, yaşanan krizin perde arkasında spor salonlarının olduğu ortaya çıktı.

Meme kanseri tedavisinde kullanılan ‘tamoxifen’ etken maddeli ilaç, Türkiye’ye uzun süre önce iki firma tarafından getiriliyordu. İlacın büyük kısmını karşılayan firma, 2017 yılı başlarında pazardan çekilerek krizin ilk sinyalini verdi. Diğer firma ise talebi karşılamakta yetersiz kalınca kriz büyüdü. Elde kalan stoklar mayıs ayında tükenince hastalar karaborsadan ilaç almaya başladı. Birçok kadın, sosyal medyada bir araya gelerek yardım istedi. Bazıları fazla ilaçları paylaştı.

‘TAMOXİFEN’ STOKU YAPILDI

Yaşanan krizin ardından, içeriğindeki anti-östrojen maddesi nedeniyle vücut geliştiren erkeklerde meme sarkmasını (jinekomasti) da önlediği için elde kalan stok ilaçların spor salonlarına gittiği ortaya çıktı. Bazı hastalar, ilacı spor salonlarında sormaya başladı. Çok sayıda spor salonu, vücut geliştiren üyelerinin kış ayları yaklaştığında 4 hafta boyunca kullanmaları gereken kürler için kanser ilacını aylar öncesinden temin etti.

Sağlık Bakanlığı, ilacın vücut geliştirmek isteyen kişiler tarafından reçetesiz temin edilerek stok yapıldığını doğruladı. Türkiye’ye son 1 ay 93 bin kutu ilaç ithal edilse de Gazete Habertürk’ten Öznur Karslı'nın yaptığı araştırmaya göre ilaç İstanbul’un birçok ilçesinde bulunamıyor.

BİN KUTU İLAÇ İÇİN İNTERNETTEN SATIŞ

İnternette ise ‘tamoxifen’ etken maddeli iki farklı isimli ilaç, normalin 3-4 katına fiyatlarla satılıyor. Fiyatı 25 ile 52 TL arasında değişiyor. İlaçlardan bir tanesi etken madde ile aynı adı taşıyor. Bu ilaçlar bazı internet siteleri tarafından, istenildiği takdirde bin kutuya kadar temin edilebiliyor. İddialara göre bazı kişiler anlaşmalı oldukları ilaç depoları üzerinden ilaçları temin ederken, ilaç depolarının ilacın promosyonlarını sattığı da ileri sürülüyor. Ancak yurtdışından kaçak getirilmiş olma olasılığı da büyük. İlacın bazı internet sitelerindeki fiyatı ise 139 TL’ye kadar çıkıyor. Siteler, ilacın stoklarda kalmadığını belirtip en az 4 paket alınması gerektiğini tavsiye ediyor.

‘SPOR SALONLARI İÇİN VERİYORUM’

Habertürk’ün müşteri gibi aradığı internet sitesinin yetkilisi, ilaç bulunamadığı için 200 kutu stok yaptığını söyleyip ilaca nasıl ulaştığını şöyle anlattı: “Depodan temin ediyorum. Günde 30-40 kutu satıyorum. Kutusu 139 lira. Spor salonları için veriyorum. İlacı depolardan reçetesiz olarak bin adet alabiliyorum. Size bin kutu için adedini 100 liradan yardımcı olurum. İnternette başka bulamazsınız. İlaç depolarından nasıl aldığımız bizim sorunumuz, onu boşverin.Türkiye’de bu ilaç 2 ay sonra hiçbir şekilde bulunamayacak, üretim yok.”

‘DOKTORLARA YAZDIRIYORUZ’

Kanser ilacının teminindeki bir başka tiraji-komik durum ise bazı spor salonlarının sezonunun başlamasıyla bu ilaca olan ihtiyacının artması. Ancak kimi spor salonları hasta gibi kendilerinin de ilacı bulamadığından şikâyetçi. İstanbul Kâğıthane’deki bir fitness salonunun yetkilisi, bu zamana kadar ilacı bazı ecza depolarından ya da tanıdıkları doktorlara yazdırarak temin ettiklerini söyledi. Hastaların da ilacı kendilerine sorduğunu belirten yetkili, sporcuları için ‘tamoxifen’ içeren kürleri hazırlamakta sorun yaşadıklarını ifade ederek, “Elimizde ilaç yok” dedi.

KAS KÜTLESİ İÇİN

Vücut geliştiren sporcular, kas kütlelerini artırmak için ‘anabolik steroid’ denilen ilaçları kullanıyor. Bu ilaçların erkeklerde görünüm açısından belirgin yan etkisi meme ucu sarkması şeklinde oluyor. Stereoidlerin diğer ciddi yan etkileri ise karaciğer hasarı, kolesterol seviyelerinde zararlı değişiklikler, kalp kası zararı, hipertansiyon. Sporcular stereoidlerin meme ucu sarkması etkisine karşılık ise meme kanserinde östrojen hormonunu kontrol altına alan ‘tamoxifen’le çözüm buluyor.

ECZACILAR BİRLİĞİ: SUÇ İŞLERLER

Türk Eczacılar Birliği Başkanı Erdoğan Çolak, konuyla ilgili olarak şunları söyledi: “İlaçlar, İlaç Takip Sistemi (İTS) üzerinden takip ediliyor. İTS’den bir depodan ne kadar ilaç çıkmış takip edilebiliyor. Bu ilaç piyasada olmadığı izlenimi başlayınca vatandaş da doktora fazla yazdırıyor. Depo vatandaşın talebi çok olur diye ilacı eczanelere kısıtlı veriyor. Yani ilaç depoları ilacı az sayıda vermek istiyor, herkese yetsin diye. Ecza depolarına ilişkin yasaya göre bir tek eczaneye perakende ve toptan satışı yaparlar. Bunun dışında satış yapan yerler suç işlemiş olur.”

‘CİDDİ YAN ETKİLERİ VAR’

MEMEDER Onursal Başkanı Prof. Dr. Vahit Özmen, ilaçla ilgili şu uyarılarda bulundu: “Son zamanlarda bu ilacın piyasada olmadığı konusunda bilgi alıyoruz. Firmanın asıl orijinal ilacı, etken madde ile aynı adı taşıyan ilaç değil. Tamoxifen etken madde. Ancak ikisi de aynı etkide. İlacın satış fiyatı ile ilgili bir sorun oldu diye biliyorum. Spor yapanların meme sarkmasını önlemek için bu ilaca ortak olmaları çok yanlış. Damarda pıhtılaşma, kadın tipinde yağlanma, akciğer anomisi gibi ciddi yan etkileri var. Kadın hastalara bile bir dizi tavsiye ile veriyoruz. İlaç, meme kanseri hastalarda hasarı yüzde 20 oranında azaltıyor. Bu ilaç tümör hücrelerinin üzerindeki östrojen hormon.”