Çankaya’nın sırları gün yüzüne çıkıyor

11 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Devlet Arşivleri Başkanlığı’na dönüştürüldü. Daha önce Cumhurbaşkanlığı, TBMM, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve MİT, arşiv belgelerini devretme kapsamı dışında tutuluyordu. Kararnamede, TBMM ve MİT dışındaki bütün kurum ve kuruluşların arşiv niteliğindeki belgeleri Devlet Arşivleri Başkanlığı’na devretme zorunluluğu getirildi.

YAKIN TARİHE IŞIK

Başkanlığın bünyesi içinde Cumhurbaşkanlığı Arşivi Dairesi Başkanlığı oluşturuldu. Böylece Cumhurbaşkanlığı Arşiv ve Yayın Şube Müdürlüğü, daire başkanlığı seviyesine çıkarıldı. Bu daire, Atatürk ve diğer bütün cumhurbaşkanları dönemlerine ait bilgi, belge, eşya, fotoğraf ve benzeri kaynakları derleyip arşivlemekle görevlendirildi. Bunların içinden gerekli görülenler yayımlanarak, araştırmacıların hizmetine sunulacak. Böylece özellikle Atatürk, İnönü ve Celal Bayar’ın Cumhurbaşkanlığı dönemine ait tarihi önemdeki belgeler üzerinde araştırmacılar daha rahat çalışma imkanına kavuşabilecek. Bu dönemlerle ilgili belgeler üzerinde yapılacak çalışmaların, yakın tarihe ışık tutucu olması bekleniyor.

SATIN ALMA YETKİSİ

Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı ve genel bütçeye tabi olacak. Kararname ile başkanlığın görevleri de belirlendi. Buna göre, başkanlık, kamu, özel ve yurt dışı arşivlerinde bulunan devlet, millet hayatını ilgilendiren belgeleri tespit ve tescil edecek, sertifikalandıracak, gerektiğinde ise satın alarak devlet arşivlerine kazandıracak. Başkanlık, arşiv belgelerinin tahribini önleyecek tedbirleri alacak, arşiv laboratuvarı kuracak veya laboratuvar hizmeti satın alacak; bunların tamir, konservasyon ve restorasyonunu yapacak. Düzenlemeye göre başkan, cumhurbaşkanına karşı sorumlu olacak ve cumhurbaşkanı tarafından belirlenen amaç, politika ve stratejilere uygun olarak Başkanlığı yönetecek.

Başkanlığın bünyesinde Dış İlişkiler ve Tanıtım Dairesi Başkanlığı da oluşturuldu. Bu birime, Türkiye’yi ilgilendiren yurt dışındaki arşiv belgelerini tespit etmek bunları kazandırmak görevi de verildi. Böylece aynı tarihi eserlerde olduğu gibi yurt dışında bulunan değerli arşiv belgeleri izleme altına alınacak.