Kanuni ve Hürrem Sultan türbeleri, ramazanda açılacak

İstanbul Türbeler Müze Müdürü Hayrullah Cengiz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Hürrem Haseki Sultan ve Kanuni Sultan Süleyman Türbeleri'nin restorasyon çalışmalarının, sponsorlar aracılığıyla devam ettiğini söyledi.

Bir aksilik olmaması halinde ramazan ayında bu iki türbeyi de ziyarete açmayı planladıklarını ifade eden Cengiz, şunları kaydetti:

''Hem Hürrem Sultan hem de Kanuni Sultan Süleyman Türbesi'nin restorasyonları halen devam ediyor. Mimar Sinan eseri olan bu iki türbenin kubbesindeki kurşunların değiştirilmesinden içerisindeki çinilerin temizlenmesi ve onarılması, Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Haseki Sultan'ın sandukalarının ve şebekesinin onarılmasına, zemin döşemesinden kubbedeki kalem işi ve saçaklarına kadar neredeyse baştan sona her yeri restore edilecek. Restorasyonlarımızda 1,5 seneyi geçtik. Ramazan ayında inşallah ziyarete açılacak.''

Cengiz, çalışmalarda zaman zaman sıkıntılarla karşılaşabildiklerini belirterek, ''İşe başladıktan sonra sonra bir yerin raspasını yaparsınız ve altından hiç beklemediğiniz bezemeler çıkar. Bu kez yeni proje yaparsınız. Benzer bir işlemden dolayı orada ufak bir gecikme oldu. Biraz da proje çizen arkadaşımızla diyalog eksikliğimiz oldu'' diye konuştu.

Söz konusu türbelerde ilk kez bu kadar kapsamlı restorasyon çalışması yapıldığına dikkati çeken Cengiz, şöyle devam etti:

''Bundan önce yapılan restorasyonlar var ama böyle kapsamlı değil. Belki 1960'lı yıllarda bir restorasyon yapılmış ama bu kadar kapsamlı olmamış. Hürrem için de Kanunu Türbesi için de geçerlidir bu. Bu restorasyonların güzel tarafı da sponsorluk aracılığıyla yapılması. Süleymaniye Camisi'ni yapan firma 'ben bu türbeleri de restore etmek istiyorum' dedi. 'Hiçbir bedel de talep etmiyorum' dedi. Dolayısıyla tamamen sponsorluk çerçevesinde yapılan bir işlem.''

-En çok Eyüp Sultan ziyaret ediliyor-

Cengiz, 2000'de yapılan araştırmaya göre, İstanbul'da 400'ün üzerinde türbe bulunduğunu ifade ederek, en fazla ziyaret edilenlerin başında Eyüp Sultan, Aziz Mahmut Hüdai ve Fatih Sultan Mehmet türbelerinin yer aldığını söyledi.

Türbe ziyaretlerinde bilet sistemi olmadığını anlatan Cengiz, ''Rakam veremem ama gözlemlerimiz ve farklı zamanlarda yaptığımız tespitlerimize göre bu 3 türbenin İstanbul'da en çok ziyaret edilenler olduğunu rahatlıkla söyleyebiliyorum'' diye konuştu.

Hayrullah Cengiz, yaklaşık 400 türbenin 117'sinin Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Türbeler Müze Müdürlüğü'ne bağlı olduğunu belirtti. Ayasofya Müze Müdürlüğü'nün içerisinde 5 türbe bulunduğunu hatırlatan Cengiz, Galata Mevlevihanesi'nin sorumluluğundaki 2 türbeyle birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı türbe sayısının 124'e çıktığını bildirdi.

Cengiz, Türbeler Müze Müdürlüğü'nün Türkiye genelinde tek olma özelliğini taşıdığını vurgulayarak, ''Türkiye'de başka bu tür bir müdürlük yok. Bu da İstanbul'daki türbe sayısının fazla olmasından kaynaklanıyor. 1950'ye kadar bütün türbeler kapalı kalmış, yıllarca uzakta durulan, yaklaşılmasından korkulan mekanlar haline getirilmişler. Gereken kıymet verilmemiş'' dedi.

-Mimar Sinan eseri türbeler-

Cengiz, İstanbul'daki türbelerin 21'nin Mimar Sinan'ın eseri olduğuna da işaret ederek, ''Özellikle hanedan, sadrazam, önemli paşa ve kaptanıderya türbeleri, hep dönemin büyük mimarları tarafından inşa edilmiştir'' ifadelerini kullandı.

Mimar Sinan'ın eseri olan türbeler şunlar:

''Sultan İkinci Selim Han, Barbaros Hayreddin Paşa, Bulak Mustafa Paşa, Defterdar Mahmud Çelebi, Doğancı Hacı Ahmet Paşa, Hubbi Hatun, Hürrem Sultan, Hüsrev Paşa, Kanuni Sultan Süleyman Han, Kılıç Ali Paşa, Lala Mustafa Paşa, Mimar Sinan, Nişancı Feridun Ahmed Paşa, Pertev Paşa, Piyale Paşa, Rüstem Paşa, Siyavuş Paşa, Sokullu Mehmet Paşa, Zal Mahmut Paşa, Şehzade Mehmet, Şeyh Yahya Efendi.''

-Restorasyonu biten ve devam eden türbeler-

İstanbul Türbeler Müze Müdürü Cengiz, türbelerin restorasyon çalışmalarının özellikle son 5 yılda  büyük hız kazandığını ifade ederek, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü, İstanbul İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği, Vakıflar Genel Müdürlüğü, TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı ve Beyoğlu Belediyesi gibi farklı kurum ve kuruluşların türbelerin restorasyonlarını gerçekleştirdiklerini söyledi.

İstanbul'da restorasyonu tamamlanan 45 türbenin isimleri şunlar:

''Abdulvedud (Ya vedud) sultan, Ahmed Pir Edirnevi, At Mezarı, Bayram Paşa, Bulak Mustafa Paşa, Cenned Efendi, Cerrah Mehmet Paşa, Davut Paşa, Doğancı Ahmed Paşa, Ferhad Paşa, Gazanfer Ağa, Halil Paşa, Hubbi Hatun, Hüsrev Paşa, Kılıç Ali Paşa, Mihrişah Valide Sultan, Nakkaş Hasan Paşa, Pertev Paşa, Ragıp Paşa, Sancaktar Hayreddin Paşa, Siyavuş Paşa, Şah Sultan, Bosnalı İbrahim Paşa, Destari Mustafa Paşa, Fatma Sultan, Hatice Sultan, Rüstem Paşa, Şehzade Mahmud, Şehzade Mehmed Aynülhayat, Keçecizade fuat paşa, Mustafa Reşid Paşa, Nef-i Fidan, Nuruosmani, Sultan Birinci Abdülhamid Han, Sultan Üçüncü Mustafa Han, Sultan Mehmed Reşad Han, Güzelce Ali Paşa, Kesikbaş Hüseyin Ağa, Ortaköy Şehzadeler, Şeyh Yahya Efendi, Yavuz Sultan Selim Han, Yavuz Şahzadeler, Yenikapı Mevlevihanesi, Sultan Abdulmecid, Turabi Baba, Kuyucu Murad Paşa.''

Yine bazı kurum kuruluşlar ve sponsor destekleriyle sürdürülen türbe restorasyonları ise şunlar:

''Ahmed Cevad Paşa, Aşık Paşazade, Beşir Ağa, Emir Ahmed Buhari, Eyüp Sultan, Kuyucu Murad Paşa, Mustafa Ağa, Cedid Havatin, Hafsa Sultan, Hatice Turhan Valide Sultan, Havatin, Nakşidil Valide Sultan, Ragıp Paşa, Sultan Birinci Ahmed Han, Merkez Efendi, Gazi Osman Paşa, Gülbahar Hatun, Hürrem Haseki Sultan, Kanuni Sultan Süleyman Han, Mimar Sinan, Pertevniyal Valide Sultan, Zal Mahmud Paşa, Koca Sinan Paşa, Ekmekçizade Ahmed Paşa.''

AA