Türk gazına Amerikan engeli

Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde 2002 yılında su kuyusu açmak için çalışma başlatan Devlet Su İşleri (DSİ) tesadüfen bir tür gaza ulaştı. Üniversite yönetimi, kurduğu entegre tesisle gazı üniversitenin ısınma sisteminin tümünde kullanmaya başladı. Ancak kuyu, tüm Trakya'daki petrol arama, işletme ruhsatını elinde bulunduran Amerikan şirketinin devreye girmesiyle kapatıldı.

Trakya'daki olay, dönemin Trakya Üniversitesi'nin Ziraat Fakültesi bahçesinde bir su kuyusunun açılmasıyla başladı. Üniversite yönetimi, 15 yeni üniversitenin kurulmasıyla birlikte Namık Kemal Üniversitesi adını alan yerleşkede, sulama amaçlı bir su kuyusu açmak için DSİ'ye başvurdu. Yaklaşık 100 metre derine inildikten sonra tuzlu suyla birlikte bir tür gaz da yüzeye çıktı. Dönemin Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Osman İnci , yaşanan olayı şöyle anlattı:

'Konuyla ilgili Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na başvurduk. Çalışmalar sürerken konu yayılınca bizim karşımıza bir şirket çıktı. Önce bu parselin kendilerine ait olduğunu iddia ettiler, ama bölgenin tapusunun bizde olduğunu öğrenince de şirket bize tekliflerde bulundu. 'Sizin gaz ihtiyacınızı karşılayalım' dedi. Bizden kuyuyu kapatmamızı istediler ve mahkemeye başvurdular.'

Gazın türü belirsiz

Şirketin bu itirazı üzerine kendilerinin de gazın türünü öğrenmek için TÜBİTAK'a başvurduklarını anlatan İnci, 'Çıkan gaz, metan gazı olsaydı, bizim kullanım alanımıza giriyordu. Ama yasal düzenlemelere göre, doğalgaz üzerinde söz hakkımız yoktu. TÜBİTAK bize gazın ne olduğunun ayırt edilemediği yönünde bir rapor gönderdi ve raporun da mahkemelerde kullanılamayacağını bildirdi' diye konuştu.

Eski Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Muhittin Özder , dünyanın hiçbir yerinde 100 metreden doğalgaz çıkmayacağını belirterek 'Burada kömür yatakları var, bu çıkan gaz da bataklık gazı denen metan gazıdır' dedi. Bunun metan gazı olması durumunda, üniversitenin bu gazı işleme hakkına sahip olacağını belirten Özder, 'Ama karşı taraf bunu doğalgaz sınıfına sokmak için çalıştı' diye konuştu. Petrol Mühendisleri Odası Başkanı Mete Topgüder de mevcut yasalara göre, bir bölgede ruhsat sahibi olan şirketin o bölgedeki yeraltı doğalgaz arama haklarının tümüne sahip olduğunu belirtti.

(Cumhuriyet)