Kart kullanıcılarının yeni hakları

Kartta ilk sözü müşteri söyleyecek

Banka kartları ve kredi kartlarının çıkarılmasına, kullanımına ve kartlı ödemeler sisteminde yer alan kuruluşların faaliyet esaslarına ilişkin usul ve esasları düzenleyen yönetmelik Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlandı. Kartlı sistem kuran, kart çıkaran, üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar, kartlı işlemler için bilgi alışverişiyle takas ve mahsup işlemi yapan kuruluşlar ile üye işyerleri ve kart hamillerinin uyacağı yönetmelik şunları içeriyor

Kart sahibine sözleşme verilecek

Kart çıkaran kuruluşlarla kart hamili arasındaki ilişkiler, kanun ve ilgili diğer mevzuat çerçevesinde en az 12 punto ve koyu siyah harflerle hazırlanacak yazılı sözleşme ile düzenlenecek.
Sözleşmenin bir örneği, kart hamiline ve kefile verilecek.
Kredi kartı sözleşmelerinde yapılacak değişiklikler kart hamiline hesap özetiyle bildirilecek.

Bu değişiklikler bildirimin yapıldığı döneme ilişkin son ödeme tarihinden itibaren hüküm ifade edecek.

Bildirimin ait olduğu döneme ilişkin son ödeme tarihinden sonra kartın kullanılmaya devam olunması halinde, sözleşmede meydana gelen değişikliklerin kabul edildiği sayılacak.

Faiz oranlarının artırılması durumunda ise bu değişikliğin hüküm ifade edebilmesi için 30 gün önceden kart hamiline bildirilmesi zorunlu olacak.
Değişiklikler, hesap özetinde en az 12 punto harfler kullanılarak belirtilecek. Kart hamili faiz artırımına ilişkin bildirim tarihinden itibaren en geç 60 gün içinde tüm borcunu ödeyip kredi kartını kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmeyecek.

Limit artışı talimatla olacak

Kart çıkaran kuruluşlar, kredi kartı almak isteyen kişilerin yasaklık veya engel durumu, ekonomik ve sosyal durumu, aylık veya yıllık ortalama geliri, diğer kart çıkaran kuruluşlarca bu kişilere tahsis edilen kredi kartı limiti, bir model veya skorlama sistemi sonuçları, 'müşterini tanı' ilkeleri uyarınca kurulacak bilgi alışverişi şirketlerinden temin edilecek bilgileri dikkate alarak yapacakları değerlendirmeye istinaden kullanım limiti tespit etmek zorunda olacak.

Kart çıkaran kuruluşlar, kart hamilleri talep etmedikçe kredi kartı limitlerini artıramayacak.

Kart çıkaran kuruluşlarca kanunun ilgili madde hükümleri çerçevesinde değerlendirme yapılması şartıyla, kart hamillerinden belirlenen yer ve kanallardan alınacak genel nitelikteki talimat üzerine periyodik limit artırımı yapılabilecek.

Limit artışları, artışın gerçekleşeceği tarihten 15 gün öncesinde yapılacak bildirime kart hamilince itiraz edilmemesi halinde geçerli olacak.

Bileşik faiz uygulanmayacak

Faiz hesaplamasında bir hesap dönemine ilişkin toplam borç tutarı veya hesap bakiyesi üzerinden, o döneme ilişkin hesap kesim tarihinden önceki bir tarih itibarıyla faiz yürütülebileceğine ilişkin kayıtlar hükümsüz olacak.
Nakit kullanımına ilişkin borçlar hakkında işlem tarihi esas alınabilecek.
Kıymetli maden, taş ve eşyaların alımlarıyla döviz alımları, başka bir kartın borcunu kapatmak amacıyla yapılan borç transferleri, kişi veya kurumlara yapılan tüm ödemeler, talih ve şans oyunları, borsa işlemleri/menkul kıymet alımları, seyahat çekleri, havale işlemleri nakit kullanım kapsamında değerlendirilebilecek.

Dönem borcunun bir kısmının ödenmesi halinde kalan üzerinden faiz hesaplanacak. Kalan hesap bakiyesine, asgari tutar ve üzerinde ödeme yapılırsa akdi faiz, asgari tutarın altında ödeme olursa asgari tutarın ödenmeyen kısmı için gecikme faizi, kalan hesap bakiyesinin asgari tutarı aşan kısmı için akdi faiz uygulanacak.

Temerrüt de dahil olmak üzere, kart uygulamasından doğan borçlarda bileşik faiz uygulanmayacak.

Gelir teyidi yoksa limit 1000 YTL

Bir gerçek kişinin tüm kart çıkaran kuruluşlardan temin ettiği limit, ilk yıl için aylık ortalama net gelirinin 2 katını, ikinci yıl için ise 4 katını aşamayacak.

Bu uygulamada, 1000 YTL'ye kadar limitler hariç olmak üzere, aylık veya yıllık ortalama net gelir düzeyi kart hamili tarafından beyan edilen ve ilgili kuruluşlarca teyit edilen gelirler üzerinden tespit edilecek.
Aylık ortalama net gelir düzeyinin teyit edilememesi durumunda kart hamilinin tüm kart çıkaran kuruluşlardan edinebileceği toplam limit 1000 YTL olacak.

Kart çıkaran kuruluşlar, mal ve hizmet alımlarında taksitlendirme yapılması durumunda, kart limitinden, yapılan toplam harcama tutarının düşülmesine yönelik tedbirleri almakla yükümlü olacak.

Talep etmeyene kart verilmeyecek

Kart çıkaran kuruluşlar, talepte bulunmayan veya sözleşme imzalamayan kişiler adına hiçbir şekil ve surette kart veremeyecek.
Kart çıkaran kuruluşlar, edindikleri kişisel bilgileri gizli tutmak, kendi hizmetlerinin pazarlanması dışında başka amaçlarla kullanmamak ve kanunla yetkili kılınan kişi, kurum ve kuruluşlar dışında kalanların bu bilgilere ulaşmasını engellemek amacıyla gereken önlemleri almakla yükümlü olacak.
Kart çıkaran kuruluşlar, hesap özeti, kart basımı, kart ihtarnamesi ve ibraname gibi hizmetlerin destek hizmeti alımı yoluyla gerçekleştirilmesi halinde, destek hizmeti kuruluşu tarafından edinilen bilgilerin gizli tutulmasını ve başka amaçlarla kullanılmamasını sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almakla yükümlü olacak.

İzinler BDDK'dan çıkacak

Kart kuruluşu faaliyetinde bulunmak isteyen kuruluşlar, BDDK'dan izne tabi olacak. Söz konusu faaliyet izinleri için gerekli belgeler hazırlanarak, kuruma başvuruda bulunulacak.

Kart kuruluşlarının, bilgi alışverişi, takas ve mahsuplaşma kuruluşlarının ana sözleşme değişikliklerinde BDDK'nın uygun görüşü aranacak.
Bir kişinin, bir kart kuruluşunda doğrudan veya dolaylı pay sahipliği yoluyla sermayenin yüzde 10'unu ve daha fazlasını temsil eden payları edinmesi veya bir ortağa ait doğrudan veya dolaylı payların sermayenin yüzde 10, yüzde 20, yüzde 33 veya yüzde 50'sini aşması sonucunu veren pay edinimleriyle bir ortağa ait payların, bu oranların altına düşmesi sonucunu veren pay devirleri BDDK'nın iznine tabi olacak.
Kart kuruluşlarının, bilgi alışveriş ile takas ve mahsuplaşma kuruluşlarının yönetim kurulları 5 kişiden az olamayacak.

Kart kuruluşlarının genel müdürlerinin hukuk, iktisat, maliye, bankacılık, işletme, kamu yönetimi ve dengi dallarda lisans ya da lisansüstü öğrenim görmüş olmaları ve finans alanında en az on yıllık mesleki deneyime sahip olmaları şart olacak.

Talepten sonra en geç 7 günde iptal

Kart hamili, talep etmek suretiyle kartı iptal ettirmek ve sözleşmeyi feshetmek hakkına sahip olacak.

Kartın iptal edilmesine ve sözleşmenin feshine ilişkin kart hamilince yapılan talebin en geç 7 gün içinde kart çıkaran kuruluşça yerine getirilmesi zorunlu olacak.

Hırsız, kart sahibine 150 YTL masraf çıkaracak

Kartın ya da bilgilerin kaybolması veya çalınması halinde kart hamili, kart çıkaran kuruluşa yapacağı bildirimden önceki 24 saat içinde gerçekleşen hukuka aykırı kullanımdan doğan zararlardan 150 YTL ile sınırlı olmak üzere sorumlu olacak.

Hukuka aykırı kullanım, hamilin ağır ihmaline/kastına dayanırsa veya bildirim olmazsa bu sınır uygulanmayacak.

Yönetmelik 1 Mart 2007 tarihinden itibaren geçerli olacak.