Dünya edebiyatının en büyük yazarlarındandı

Kırgızistan'ın Talas eyaletinin Şeker köyünde 12 Aralık 1928'de dünyaya gelen, adı Cengiz Han'dan esinlenilerek konulan Aytmatov, Kazakistan Cambul Veterinerlik Teknik Okulu'nda okudu. Daha sonra Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'teki Tarım Enstitüsü'nde öğrenimine devam etti. Ardından Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsü'ne gitti ve 1956 ile 1958 yılları arasında Moskova'da eğitimini sürdürdü.

Edebiyat yaşamı Moskova'da başlayan Aytmatov, bu yıllarda Pravda gazetesinde çalıştı. Ardından, yazdığı eserleriyle üne kavuştu ve 1957 yılında Sovyet Yazarlar Birliği'ne üye kabul edildi.

Aytmatov, 1963'te Lenin Ödülü'nü aldı. 1970'de yazdığı 'Selvi Boylu Al Yazmalım' eseri Türkiye'de filme alındı. Bazı eserleri de Rusya'da sinema filmi oldu.

Yapıtları yüz ellinin üstünde dile çevrilen Aytmatov'un eserleri arasında Zorlu Geçit (1956), Yüzyüze (1957), Cemile (1958), İlk Öğretmenim (1962), Dağlar ve Steplerden Masallar (1963), Elveda, Gülsarı (1966), Beyaz Gemi, Selvi Boylum Al Yazmalım (1970), Fuji Dağının Tepesi (1973), Gün Olur Asra Bedel (1980), Darağacı - Dişi Kurdun Rüyaları (1988), Toprak Ana, Cengiz Han'a Küsen Bulut, Çocukluğum, Kırmızı Elma ve Rusya ve Kırgızistan'da pek çok ödül alan Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı bulunmaktadır.

Ünlü Fransız şairi Louis Aragon, üne kavuştuğu eseri 'Cemile' için 'en güzel aşk romanı' demişti.

Sovyetler Birliği'nin dağılması ve Kırgızistan'ın bağımsızlığına kavuşmasından sonra, edebi çalışmalarının yanı sıra ülkesini Lüksemburg, Belçika ve Hollanda'da büyükelçi olarak temsil eden Aytmatov, AB, NATO, UNESCO ve Benelüks ülkelerinin Kırgız delegeliğini de üstlendi.
Kırgız yetkilileri, 80. doğum günü dolayısıyla 2008 yılını Aytmatov yılı ilan etmişti.

Eşi hayatta olan Aytmatov'un 3 oğlu ve bir kızı bulunuyor. Aytmatov'un cenazesinin perşembe günü Almanya'dan ülkesine götürülmesi ve cenaze töreninin cumartesi günü yapılması bekleniyor.