Dünya devlerini yöneten 50 Türk

Muhtar Kent ve Kemal Derviş Türkiye’yi dışarda temsil eden kamuoyunun çok yakından tanıdığı iki isim. Ancak dünya devlerini yöneten türkler bu iki isimle de sınırlı değil. Capital dergisi bu ayki kapak konusunu ‘Devleri Yöneten Türkler’e ayırdı. Muhtar Kent ve Kemal Derviş’e geniş yer ayıran Capital dergisinin listesinde Pfizer’de 6.8 milyar dolar ciroluk bir bölgeyi yöneten Bülent Atlığ, Roche’da 99 ülkeden sorumlu Tuygan Göker, Unilever’de bölgesinde 140 milyon tüketicinin olduğu Ziya Domaniç ve çok sayıda isim yer aldı.
Tabii aralarında BG Group’tan Mehmet Öğütçü gibi çalıştığı şirketin, 28 ülkede hükümetlerle ilişkisini yürüten de, Cisco’dan Kaan Terzioğlu gibi sorumluluğundaki ülkeleri Avrupa Birliği’ne hazırlayanlar da var. 

Neden Muhtar Kent?
“Muhtar Kent, endüstri bilgisi, uygulamada mükemmeliyet tutkusu, stratejik öngörüsü ve kişilerle ilişki kurabilme yetenekleri sayesinde, şirketin daha ileri başarılara taşınması için ideal bir donanıma sahip.”
Coca-Cola’nın eski CEO’su Neville Isdell, halefi Muhtar Kent’i bu cümlelerle değerlendirmişti. 145 milyar dolarlık cirosuyla dünya içecek devi olan Coca-Cola’yı, bugün bir Türk profesyonel yönetiyor. Ama o profesyonel, Türk yöneticilerin global şirketlerde yeterli oranda görev almadığını düşünüyor. Bu düşüncesini, atamasının yapıldığı dönemde kamuoyuyla şöyle paylaşmıştı:  “Türk yöneticiler, global şirketlerde gerekli payı alamıyor. Umarım bu ilham kaynağı olur ve daha fazla genç yönetici merdivenleri tırmanır.”
Kent’in de serzenişte bulunduğu gibi yurtdışında görev alan Türk profesyonellerinin sayısı belki yetersiz. Ama geçmişe göre, bugün daha fazla sayıda Türk yönetici yurtdışında görev alıyor. Görev alanlar arasında milyar dolarlık ciroları yönetenler, yüzölçümü olarak dünyanın yarısı büyüklüğündeki bölgelerden sorumlu olanlar da var. 

Türk olmak zor mu?
Roche CEMAI Başkanı Tuygan Göker değerlendirmesinde, “Bazı yöneticiler, Türk olmanın bazı dezavantajlarından bahsediyorlar. Ancak bence yok. Birçok Batı Avrupa ülkesine oranla yönetici ihracında zayıfız. Çok uluslu şirketlerde çok az Türk yönetici olduğu göz önünde bulundurulursa zorlukları var tabii. Zorluk yaşayanlara sürekli kendilerini yenileyip performanslarını en üst düzeyde tutmalarını tavsiye ederim” diyor.
Heidrick&Struggles Yönetici Ortağı Ayşegül Aydın, Türk yöneticileri ön plana çıkaran özellikler arasında, Türklerin birçok ülke vatandaşından daha dayanıklı olmalarının yanında her geçen gün kabuklarını kırarak daha fazla görünen, fark edilen, konuşan yöneticiler olmalarını sayıyor. Aydın, “Yani sahne adamı olabildiklerini de gösterdiler” diyor.
Bugün ‘sahnede’ olan çok sayıda Türk içinden en güçlü ilk 50 yöneticiyi sıralayan Capital bu değerlendirmeyi şirketin büyüklüğü ve bulunulan pozisyonun önemi göz önüne alınarak danışmanlar, iş dünyasının önemli isimlerinin önerileri doğrultusunda gerçekleştirdi. 

Coca-Cola’da 4 Türk var
Yurtdışındaki en başarılı Türk yöneticiler listesinde, Coca-Cola’daki dört profesyonel dikkat çekiyor. Muhtar Kent’in yanı sıra Ahmet Bozer, Selçuk Erden ve Cem Kumral’da Coca Cola üst yönetiminde yer aldı.
Coca-Cola CEO’su Kent’in yanı sıra yine Coca Cola’dan Ahmet Bozer, en güçlü 3’üncü Türk olarak listeye girdi. Coca-Cola içindeki en geniş coğrafyayı yöneten Bozer, Avrasya ve Afrika’nın başkanı. Avrasya ve Afrika grubunda Türkiye, Rusya, Ortadoğu, Orta Asya, Pakistan ve tüm Afrika kıtası dahil olmak üzere 90 ülke var. 

Derviş 156 ülkeye bakıyor
Yurtdışındaki en güçlü Türkler sıralamasında, Kemal Derviş 2’nci sırada yer alıyor. Derviş, 2005 yılında Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) başkanı oldu. UNDP, gelişmekte olan ülkelerde demokratik yönetimi geliştirmek ve yoksulluğu azaltmak için çaba harcayan bağımsız bir fona sahip, en büyük Birleşmiş Milletler organı. Derviş, 166 ülkede kendisine bağlı birimleri ve yıllık 3 milyar dolarlık bütçeyi yönetiyor.
Listenin 4’üncü sırasında yer alan Tuygan Göker ise Roche’ta Orta ve Doğu Avrupa, Afrika, Ortadoğu, Orta Asya ve Hindistan’ı kapsayan CEMAI bölgesi başkanı. Bu bölge, Roche’un faaliyet gösterdiği 150 ülkeden 99’unu kapsıyor.
İlaçtaki yurtdışında üst pozisyonlarda görev alan Türk yöneticilerin büyük çoğunluğu dev şirketlerde çalışıyor. Örneğin, sıralamada 5’inci sırada yer bulan Bülent Atlığ, Pfizer’ın Asya, Afrika ve Ortadoğu bölgesinde global üretim grubu başkan yardımcısı olarak çalışıyor. Atlığ, bu bölgelerde Pfizer’ın 6,8 milyar dolarlık cirosunu yönetiyor. 
Listeye 7’nci sıradan giren bir diğer Pfizerlı Hakan Atay ise sorumlu olduğu Kanada, Latin Amerika, Afrika ve Ortadoğu’yu kapsayan bölgede, kardiyovasküler ilaçlar direktörü olarak 2,1 milyar dolarlık ciroyu yönetiyor.
Listeye 6’ncı sıradan giren Faik Somer’in ise halen Merck’te, aralarında Rusya’dan Güney Afrika’ya kadar pek çok ülkenin bulunduğu yaklaşık 80 ülkeyi kapsayan Orta ve Doğu Avrupa, Ortadoğu ve Afrika bölge başkanı ve senior başkan yardımcısı olarak görevini sürdürüyor.
Sekizinci sıradaki Cihangir Koşu 5 ay önce Güneydoğu Asya bölge direktörüyken Abbott International Başkan Yardımcılığı’na atandı. Çin ve Japonya hariç olmak üzere Asya, Orta ve Doğu Avrupa, Ortadoğu, Afrika, Avustralya ve Yeni Zelanda’dan oluşan 5 bölgede 40 ülkeden sorumlu. Toplam 1,1 milyar dolarlık ciroyu yönetiyor.
Unilever’den Nihal Temur ve Candan Karabağlı, Johnson Diversey’den Yağmur Sağnak, P&G’den Sırma Umur ve Sıddık Tetik... Bu 5 isim, üç dev şirketin önemli üst düzey pozisyonlarında, farklı coğrafyalarda görev alıyor.
Aslında Unilever’de çalışan 30 üst düzey Türk yönetici var. Nihal Temur da bu isimlerden biri. Temur, Unilever’de, Asya, Afrika, Ortadoğu ve Türkiye kişisel bakım kategorilerinden sorumlu tedarik zinciri başkan yardımcısı. Sorumluluğundaki 46 ülkenin cirosu 3 milyar avro. Uluslararası kariyerine, 1999’da Hollanda’da başlayan Candan Karabağlı, 2006’dan beri Unilever Food Solutions’da, global müşteri geliştirmeden sorumlu başkan yardımcısı. Johnson Diversey’in Doğu Avrupa, Afrika, Türkiye ve Ortadoğu bölgesi başkanı Yağmur Sağnak’ın sorumlu olduğu bölgedeki 93 ülke, dünya yüzölçümünün yarısına denk geliyor. 

***
Listede kimler var?

Bu isimlerin dışında listede sırasıyla kurum isimleriyle birlikte şu isimler yer alıyor:

Sırma Umur ve Sıddık Umur (P&G), Kaan Terzioğlu (Cisco), Atilla Kıral (Oracle), Gürcün Karakaş (Bosch), Hakan Behlil (Unilever), Mehmet Öğütçü (BG Group), Tuğrul Ağırbaş (Anadolu Efes), Ahmet Göksun (Pfizer), Ali Toker ( Novartis), Dinçer Çelik (Kordsa Global), Halim Ateş (Azercell& Fintur), Mesut Ada (Kordsa Global), Ahmet Esen (Pfizer), Selçuk Erden (Coca Cola), Kadir Tepebaşı (Lilly), Ebru Dorman (Orange), Raman Berent (Philips Morris), Ahmet Genel, (Pfizer), Osman Ayaz, (Adidas,), Haluk Aksoy (Levi’s), Ziya Doma-niç (Unilever), Emin Özkan (P&G), Hilmi Kelleci, (SVP Holding, Uğur Özkutlu, (Novartis), Ayşegül İldeniz, (Intel), Ülkem Kırımlı, (Nokia) Ömer Dormen (BP Sina Afra, (ebuy), Cem Kumral, (Coca-Cola), Gökhan Öğüt (Danone),  Sefa Haktanır (SAP)

***

Vehbi Koç’un kitabı Capital’le

Capital temmuz sayısında bu kez okurlarına Koç Holding’in kurucusu efsane işadamı merhum Vehbi Koç’un kitabını da armağan etti.
Vehbi Koç tarafından kendi hayatına yer verdiği ‘Hayat Hikayem’ isimli kitap piyasada mevcudu tükendiği için Koç Holding’in özel izni ile Capital için yeniden basıldı.

Koç kendi yazdı

Vehbi Koç tarafından kaleme alınan bu kitapta, doğduğu yıllarda ülkenin durumunu, ailesini, ilk işini, seyahatlerini, kurduğu şirketleri ve girişim fikirlerinin nasıl doğduğunu, ayrıntılarıyla anlatıyor.
200 sayfa, orijinaline sadık kalınarak yeniden basılan bu önemli kitapta ‘Çocukluk ve Gençlik Yılları’, ‘Endüstriye Girişimiz’ ‘Sosyal Hizmetlerim ve Bağışlarım’, ‘Politika Hayatım ve İşlerime Etkisi’, ‘Yolculuklarım’, ‘İşadamlarına ve Gençlere öğütlerim’  bölümleri yer alıyor.

(Radikal)