Organ naklinde merak edilen 10 soru

Fatma Turan'ın haberi

Türkiye'de organ bekleyen kişi sayısı her geçen gün artıyor, hastalara organ bulunamadığı için sağlıklı olan kişilerden nakledilen organlarla hastalar yaşamlarını sürdürmek durumunda kalıyor. Bağış yapmak isteyenler ise kaygı duyuyor: "Hayattayken organlarım çalınır mı, cenazemin bütünlüğü bozulur mu?"

Memorial Şişli Hastanesi Organ Nakli, Genel Cerrahi ve Çocuk Cerrahisi Merkezi Başkanı Prof. Dr. Münci Kalayoğlu, Türkiye'de gerekli organ bağışı yapılmadığından hastayı yaşatmak için akrabalarını ameliyat etmek zorunda kaldıklarını anlatıyor. Bu yüzden nakillerin yüzde 80'i canlıdan alınan organlarla gerçekleşiyormuş. Organ bağışında Avrupa'da, sonlarda bulunan Türkiye, Avrupa ve Amerika seviyesine çıkabilirse doktorlar hastaların akrabalarını ameliyat etmek zorunda kalmayacak. Kalayoğlu, organ bağışı konusuyla ilgili herkesin bilgilendirilmesi gerektiğine inanıyor. Organ bağışı yapılmadığı sürece insanların yaşamlarını yitirdiğini anlatıyor ve bağış olduğunda yapılan organ nakilleri sayesinde hastaların iyileşip, normal hayatlarına döndüğü bilgisini veriyor. Prof. Dr. Münci Kalayoğlu'nun organ naklinde en çok merak edilen 10 soruya verdiği cevaplar.

Organ bağışının az olması ülke ekonomisini de etkiliyor

Doktorlar bir karaciğer hastasının yaşam süresinin 1-2 yıl olduğunu söylüyor. Bu sürede rahatsızlıkları sebebiyle çalışamıyorlar. Tedavileri için de sürekli olarak hastanede kalmaları gerekiyor. Bu bakım süresi oldukça pahalıya mal oluyor. Yine iyi merkezlerin yetersizliği nedeniyle bağışlanan kalplerin sadece yüzde 5'i kullanılabiliyor. Akut kalp yetmezliği olan kişiyi hayatta tutabilmek için suni kalp takılırsa bunun devlete maliyeti 120 bin dolar, kalp nakli yapılırsa maliyet 20-30 bin lira oluyor.

Prof. Dr. Münci Kalayoğlu

"Her yaştan insan organ bağışında bulunabilir"

Bağışlanan organ satılabilir mi?
Satılamaz. Organlar bağışlandığında, organ nakli koordinasyon sistemi devreye girer. Bu sistem gereğince bağışlanan organlar, Sağlık Bakanlığı'nın Bölge Koordinasyon Merkezi'ne (BKM) oradan da Ulusal Koordinasyon Merkezi'ne (UKM) bildirilir. Merkezlere dağıtım bu bildirimler sonucunda belirlenir.

Organ nakli iyi bir tedavi yöntemi midir?
Nakil, kronik organ yetmezliği olan hastalara yapılır. Organ bulunamadığında bu hastalar için tek sonuç ölümdür. Nakil yapıldığında hastalar sağlıklı bir konuma gelir.

Organ nakli ameliyatında cenazenin bütünlüğü bozulur mu?
Organ çıkarma, herhangi bir canlı ameliyatı kadar özenle yapılır. Organ alındıktan sonra mümkün olduğunca estetik dikişlerle dikilerek, bedenin zarar görmemesine önem verilir.

Bağışı bilgileri organ mafyasının eline geçebilir mi?
Bağışı sırasında alınan bilgiler nakil için yeterli değildir. Kişinin sağlık durumunu değil, niyetini belirten kimlik bilgisi dışında bir özellik taşımaz.

Organ naklinde başarı oranı nedir?
Ülkemizde organ nakilleri dünya standardında yapılıyor. Karaciğer ve böbrek gibi önemli organların nakillerinde başarı oranları yüzde 90'ın üzerinde.

Organ nakli sistemi nasıl kontrol edilir?
Nakilde olası bir satış durumunun üstünü örtemeyecek kadar çok kişi sistemin içinde bulunur. O nedenle özellikle kadavra organ bağışlarında bir suistimal olması düşünülemez ve adli kayıtlara geçmiş olay da yoktur. Bir organ nakli için hastanenin ekibinden yaklaşık 15 kişi bilgi sahibidir.

Hayattayken organlarını bağışlayan bir kişi daha sonra bundan vazgeçebilir mi?
Bu kararın yakınlara söylenmesi yeterli. Çünkü günü geldiğinde bağışı değerlendirecekler onlardır. Bugün ülkemizdeki uygulamaya göre bağış kartınız olsa bile yakınlarınız izin vermedikçe organlarınız alınamaz.

"Ben sadece herhangi bir organımı bağışlamak istiyorum." diyebilir miyim?
Organ bağış kartınızda bunu belirtecek seçenekler bulunur. Yakınlarınıza bunu söylemeniz de yeterli.

Herhangi bir sağlık sorunu olduğunda hastada organ nakli kartı bulunursa bir sorun olur mu?
'Suistimal olabilir mi?' diye düşünenler için, organ nakli kalabalık bir ekibin işidir. Kaldı ki; organların alınabilmesi için kişinin hayattayken bağış yaptığı halde yine de ailenin izninin alınması gerektiği unutulmamalı.

Organ bağışı için yaş sınırı nedir?
Yaş sınırı yoktur. Organa göre organın yaşı belli bir risk oluştursa da hayatını kaybetme riski olan hastalar için her yaşta ve koşuldaki organları kullanmak mümkündür.

Zaman - Cuma