Şam'da Şili büyükelçiliği yanlışlıkla yakılmış

Wikileaks’ta yayınlanan yeni bir belgeye göre karikatür krizinden sonra 2006 Şubatı’nda Şam’da meydana gelen elçilik baskınlarında göstericiler yanlışlıkla Şili büyükelçiliğini yakmış. ABD diplomatları kriptolarında Şam hükümetinin karikatür krizi nedeniyle yapılan büyükelçilik baskınlarından “yarar” sağladığını, hatta başlangıçta “yardımcı” olduğunu öne sürdü.

ABD’nin Şam Büyükelçiliği 5 Şubat 2006’da Dışişleri Bakanlığı’na, Avrupa’da yaşanan karikatür krizi ardından Şam’da yüzlerce kişinin bazı büyükelçilikleri basmasıyla ilgili kripto gönderdi. “Hizmete Özel” kriptoda, göstericilerin Norveç Büyükelçiliği ile Danimarka, Şili ve İsveç büyükelçilik konutlarının bulunduğu binayı 4 Şubat akşamı bastıkları, Norveç elçiliğini yakıp yıktıkları, diğer üç diplomatik misyona hasar verdikleri belirtildi. Kriptoda şu satırlar yer aldı:

-Birkaç yüz kişilik Suriye toplum polisi ABD Büyükelçiliğini daha kalabalık olan göstericilere karşı korudu, yaralanma ya da hasar meydana gelmedi.

-5 Şubat’ta Şam son dönemlerinde tanıklık ettiklerinin en kötüsü olan ayaklanma sonrası çirkinliğe uyandı. Önceki akşam kızgın kalabalıklar Şili, Norveç ve Danimarka misyon konutlarını bastı, üçünü de yağmalayıp ateşe verdi. Her üç büyükelçilik geniş hasara uğradı, Şili Büyükelçiliği’nin ilk katı en büyük hazarı gördü. Şili Müsteşarı büyükelçiliğin vandalizm ve yangın nedeniyle tamamen tahrip edildiğini bildirdi. Sokakları büyükelçiliğin resmi belgeleri kapladı. Ayaklananlar Danimarka ve İsveç Büyükelçiliklerinin (bekleme salonları hariç) bölümlerinden, güvenlik kapıları ve güçlendirilmiş camlardan dolayı uzak tutuldular.

-ŞİLİLİLER ŞAŞIRMIŞ-

-Şilili müsteşar, pol-şefe henüz hükümetlerinden bir talimat almadıklarını ancak bir protesto notası sunulması ve tazmin talebi dâhil bazı talimatlar almayı beklediğini anlattı. Şam’da ikiden ibaret diplomatla bilhassa Şilililerin özellikle bir hedef olmadıkları, fakat sadece binada Danimarkalıların yanında binada en erişilebilir misyon olmalarından dolayı, bir merkeze çağırma ya da personelle ilgili bir başka önlem beklemiyor...

-Görev icabı Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümeti’nin diplomatik tesislerin korunmasında nasıl bu kadar berbat şekilde başarısız oldukları sorulduğunda dışişleri bakanlığı protokol şefi Emir Smadi, hükümetin en azından ABD büyükelçiliğini koruduğunu birkaç kez tekrarlayarak yanıt verdi. Danimarka ve İsveç Büyükelçiliklerinin maruz kaldığı hasarı da önemsememeye çalıştı, ancak Şili Büyükelçiliği’nin katlandığı yıkım konusunda hiçbir şey söylemedi. Dışişleri Bakanı Şara’nın Norveç Dışişleri Bakanı ile büyükelçiliğe saldırı hakkında görüştüğünü, hükümetin bu saldırıyı o gün beklemediğini anlattığını belirtti. Smadi ABD hükümetinin Muhammed karikatürleri üzerine, ayaklanmadan birkaç gün önce yaptığı açıklamayı ‘son derece iyi, son derece dengeli’ diye niteledi.

-YORUM: Görüştüğümüz bağlantılarımızla, Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümetinin bu gösterilerin vuku bulmasına izin verdiği ve neredeyse kesin olarak başlangıçta kolayca yapılması için yardım ettiği konusunda hemfikiriz. Olaylar ilerlerken kimi yerlerde Suriye hükümeti kendisinden beklendiği gibi, yanlış hesap yapmış ve kontrolü kaybetmiş gibi göründü. Sonuçta ortada yardım konusunda derin mahçubiyet içinde olan ve güveni kaybolmuş Avrupalılar ve Şilililer’e inanılmaz güvenlik boşluğunu açıklamaya çalışan bir Suriye Hükümeti kaldı. Yanlış hesap, kontrolün kaybedilmesi ya da mahçubiyete karşın Alevi azınlık rejimi, ayaklanmadan yarar sağlamış, birkaç yoldan meşruiyetini güçlendirmiş görünüyor.

-AYAKLANMA FİYAT ARTIŞLARINI UNUTTURMUŞ-

-Suriye Hükümeti, dindar Sünni nüfusuna mantıktan ziyade popülist kaygılar konusunda bir kaçış fırsatı sundu ve Arapların sokaklarda, Suriye’nin İslami saygınlığı savunmuş sayılabileceği gösterileri yapmasına yol açarak kendisine bölgesel bir ‘öncü kol’ yerine koydu. Ayaklanma ayrıca Suriye Hükümeti’ne uluslararası topluma, ‘bakın biz sizinle İslamcı kalabalıklar arasında duran tek şeyiz’ mesajını taşımada yinelenen girişimlerinde yardımcı oldu. Kimi belirtilere göre ayaklanma aynı zamanda son fiyat artışları ve genel zor dönemlerin saptırılmasına da hizmet etti.”

ANKA