"Türkiye'deki her üç bitki türünden biri endemik"

ZAFER ARSLAN - Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Biyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Gökhan Deniz, Türkiye'nin zengin ve ilginç bir floraya sahip olduğunu belirterek, ''En genel ifadeyle ülkemizde yayılış gösteren yaklaşık her üç bitki türünden biri, dünya üzerinde sadece ülkemizde yayılış göstermektedir. Bu, ülkemizin floristik zenginliğini ve bu zenginliğin korunmasının önemini açıkça ortaya çıkarmaktadır.'' dedi.

Deniz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir bölgede bulunan bitki türlerinin tümünün o bölgenin florası olarak isimlendirildiğini söyledi.

Türkiye'nin oldukça zengin, zengin olduğu kadar da ilginç bir floraya sahip olduğuna işaret eden Deniz, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Ülkemizin zengin ve ilginç bir floraya sahip oluşunu, genel olarak iklimsel ve jeomorfolojik açıdan çok değişkenlik göstermesine ve Avrupa ile Asya arasında köprü görevi yapmasına bağlayabiliriz. Türkiye, Avrupa'nın birçok ülkesinin yanında, komşusu olan ülkeler arasında da bitki taksonu sayısı açısından en zengin ülke. Ülkemizin floristik zenginliğinde en önemli etmenlerden biri fitocoğrafik geçiş bölgesinde yer almasıdır. Türkiye'de 12 bin civarında bitki taksonu (tür+alt tür+varyete) yayılış gösterir."

Bir bitki veya canlı türünün, dünya üzerinde sadece belirli bir bölgede yayılış göstermesinin endemik tür anlamına geldiğini anlatan Deniz, "Sahip olduğumuz zengin çeşitliliğin yaklaşık üçte biri, ülkemize endemiktir. Ülkemizin dünyanın başka herhangi bir yerinde olmayan endemik türler açısından zenginliği sayısal olarak da ifade edilebilir. Floranın yayımlanmasından sonraki dönemde ülkemizden keşfedilen yeni bitki türleri de ilave edildiğinde toplam endemik tür sayısı 3 bin 35, endemizm yüzdesi ise 31,8'dir.

En genel ifadeyle ülkemizde yayılış gösteren yaklaşık her üç bitki türünden biri dünya üzerinde sadece ülkemizde yayılış göstermektedir. Bu, ülkemizin floristik zenginliğini ve bu zenginliğin korunmasının önemini açıkça ortaya çıkarmaktadır." ifadelerini kullandı.

Deniz, Türkiye'nin Akdeniz, Avrupa-Sibirya ve İran-Turan olmak üzere üç fitocoğrafik bölgenin kesiştiği konumda bulunduğunu dile getirerek, Türkiye'deki endemizm merkezlerinin çoğunluğunun da Akdeniz Bölgesi’nde olduğunu kaydetti.

Toplam endemik türlerin yüzde 30'undan fazlasının bu bölgede olduğuna işaret eden Deniz, Antalya'nın bölgede zengin bitki biyoçeşitliliğiyle öne çıkan illerin başında yer aldığını söyledi.

- "Doğa koruma bilinci yaygınlaştırılmalı"

Doç. Dr. Deniz, kısa mesafelerde ani yükseltilerin bulunmasının, habitat çeşitliliğinin, iklimsel yapının iç kesimlere doğru değişkenlik göstermesinin, arazi yapısının oldukça çeşitli olmasının, Antalya'nın sadece kendine özgü bitki türleri sayısı bakımından zengin olmasını sağladığını ifade etti.

Endemik bitkilerin yok olmaması için alınacak önlemlere değinen Deniz, "Ülkemizin sahip olduğu yüksek floristik çeşitlilik değerleri, bir yandan gururumuzu arttırmakta, bir yandan da bu değerlerin geleceğe aktarımı konusunda kurumlarımıza ve doğaseverlere ciddi sorumluluk yüklemektedir." diye konuştu.

Deniz, Türkiye'de yaşanan habitat ve tür tahribatlarının en büyük nedeninin, doğa bilinci ve koruma isteği tam olarak oluşmamış insan yapısı olduğunu söyleyerek, "Bunun giderilebilmesi ancak ve ancak doğal yaşam alanları ve türlerimizin tanıtılması ve sevdirilmesiyle mümkündür. Bir insanın tanımadığı bir olguyu sevmesi veya koruması mümkün görünmemektedir. Bunun için ülkemizde halihazırda var olan ancak yetersiz kalan doğa koruma bilincinin yaygınlaştırılmasında tanıtım ve doğa eğitim çalışmaları büyük önem arz etmektedir." değerlendirmesinde bulundu.