40. yılında Independenta faciası

İstanbul’un en büyük çevre faciası olarak kayıtlara geçen ve Boğaz’da tam 27 gün boyunca yanan Independenta gemi kazasının 40’ıncı yılında bir araya gelen uzmanlar, “Bu kazadan ders çıkarmalıyız” dedi

İstanbul Boğazı’nda yaşanan en büyük çevre felaketi olarak tarihe geçen Independenta gemi kazası, 40’ıncı yılında uzmanlar tarafından tartışıldı. Koç Üniversitesi Denizcilik Forumu’nun çağrısıyla bir araya gelen uzmanlar, İstanbullulara en büyük korkuyu yaşatan gemi faciasının nedenleri ve sonuçlarını tartıştı.

Libya’dan yüklediği 95 bin ton ham petrolü Romanya’ya götüren Independenta adlı tanker, 15 Kasım 1979’da İstanbul Boğazı’na girdiği Haydarpaşa yakınlarında Karadeniz yönünden gelen Yunan bandıralı “Evriyali” adlı kuru yük gemisiyle çarpışmıştı. Bakırköy’den Pendik’e kadar hissedilen büyük bir patlama sonucu alev alan tanker, 27 gün boyunca söndürülememişti. 43 kişi hayatını kaybederken 70 bin ton ham petrolün çevreye verdiği zarar ürkütücü boyutlara ulaşmıştı. Yangının sebep olduğu duman, İstanbulluları tehdit ederken altı kilometrelik alana yayılan ham petrol deniz dibinde yaşayan canlıların tamamını öldürmüştü.

‘Ders çıkarmalıyız’

Koç Üniversitesi Denizcilik Forumu’nun (KÜDENFOR) davetiyle Rahmi Koç Müzesi Fenerbahçe vapurunda buluşan Kılavuz Kaptan Saim Oğuzülgen, Doç. Dr. Jale Nur Ece, Prof. Dr. Özcan Arslan ve Kaptan Ömer Asmalı, “40’ıncı yılında Independenta kazasından alınan dersler” temalı panelde konuştu. KÜDENFOR Kurucu Direktörü Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, “Independenta kazasını geleceğimiz açısından çok boyutlu değerlendirmeliyiz. 566 yıllık tarihinde boğazımız üç büyük tanker faciası yaşadı. 1960 Peter Zoranic, 1979 Independenta ve 1994 Nassia. Günde 3 milyon varil taşıyan 25 tanker geçiyor. Samsun-Ceyhan petrol boru olsa bu sayı yarıdan fazla düşer. Uzmanlık alanı tanker yangınları olan deniz itfaiyesi kurulmalı. Türk boğazları deniz jeopolitiğimizin incisi, Karadeniz’deki diğer beş sahildarın da hayat damarıdır. Boğazların emniyet ve güvenliği Türkiye’nin onurudur” dedi.

‘Özgürlük ateşi’

Kılavuz kaptan Saim Oğuzülgen ise, “Independenta faciası, İstanbul’un deniz kazalarına hazır olmadığını kanıtladı. 1994 yılında yaşanan Nassia faciası ise daha usta tedbirlerle atlatıldı. Independenta, Romanya’nın gurur kaynağı Rahibe sınıfı altı tankerden biriydi. ‘Özgürlük ateşi’ anlamına gelen Independenta, İstanbul’da 27 gün boyunca sönmeyecek bir ateşi yakmıştı. İstanbul Boğazı’na özgü bir gemi modeli olan İstanbulmaks projesinin önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır” dedi.

Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü Kaptanı Ömer Asmal, “Independenta, boğaz geçişlerindeki kuralları değiştirecek kadar önemli bir faciaydı. Facianın ardından 1982’de seyir kuralları değişerek soldan seyir sağa (sancak seyri) alındı. 1994 ve 1998 yıllarında ise Türk Boğazları Trafik Düzen Tüzüğü, gemilerin güvenli geçişlerini tekrar düzenledi. Her büyük kazada bir kriz yönetim masası kurulmaktadır. Bu tür kazalara her zaman müdahale edebilecek tecrübeli ve bilgili insanlar çalıştırılmalı” dedi.