"Bitki genetik kaynaklarımız tarımın sigortasıdır"

ABDULLAH YILDIZ - Ahi Evran Üniversitesi (AEÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Cafer Olcayto Sabancı, Türkiye'nin zengin bitki genetik kaynaklarının korunmasının büyük önem taşıdığı belirterek, "Bitki genetik kaynaklarımızın yok olmasıyla tarım üretimimizin sigortası atıyor" dedi.

Prof. Dr. Sabancı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bitki gen kaynağı bakımından Türkiye'nin önemli coğrafi bölgeler ve orijin merkezlerinin çakıştığı bir noktada bulunduğunu söyledi.

Dünyadaki 37 bitki coğrafya bölgesinin üçünün ve 8 orijin merkezinin ikisinin Anadolu'da çakıştığına işaret eden Sabancı, Türkiye'de yaklaşık 12 bin bitki türü bulunduğunu, bunların 4 binini endemik bitkilerin oluşturduğunu vurguladı.

Kültür bitkilerinin ilk kültüre alındığı yerlerden birisinin Anadolu olduğuna dikkati çeken Sabancı, şöyle konuştu: 

"Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerimizin pek çok kısmını da içine alan Mezopotamya bölgesinde 10 bin yıl önce tarımsal faaliyet başlamış, buğday, arpa, mercimek gibi bitkiler ilk kez bu coğrafyada yetiştirilmiş, binlerce yıl geçen sürede yabanilerle gen alışverişinde bulunarak günümüz biyolojik genetik çeşitliliğini oluşturmuştur. Türkiye böyle bir yerde konumlanmış durumda. Bu kaynaklarımız özellikle bitkiler açısından çok değişik nedenlerle tahrip oluyor, yok oluyor. Kentleşme, meraların tahrip edilmesi, sanayi alanlarının artırılması, özellikle aşırı gübre, bilinçsiz ilaç kullanımı ve pek çok nedenle kaynaklarımız yok oluyor. Bu kaynaklarımızı korumaya yönelik olarak herkesi uyarmamız lazım."

- "Bu kaynaklar üretimimizin sigortasıdır"

Bir zamanlar meraların kaliteli buğdaygil, baklagil ve yem bitkileriyle dolu olduğunu belirten Sabancı, şunları kaydetti:

"Bu kaliteli bitkiler, tür sayısı bakımından ilk sıralarda yer alırdı ama şimdi yaptığımız çalışmalarda kaliteli yem bitkileri onuncu ya da dokuzuncu sıralarda yer alıyor. Bu, doğrudan kaynaklarımızın yok olmasına neden oluyor. Bitki genetik kaynaklarımız tarımın sigortasıdır. Bitki genetik kaynaklarımızın yok olmasıyla tarım üretimimizin sigortası atıyor. Çünkü, doğa kendisi herhangi bir etkiye karşı göstereceği tepkiyi barındırır. Yeni bir hastalık ırkına karşı doğada bir tepki mekanizması vardır ama siz o kaynakları yok ederseniz, mevcut genetik çeşitliliği yok ederseniz, o kaynakları bir daha bulamazsınız."

 Sabancı, yıllardır Türkiye'deki bitki çeşitliliğinin yurtdışına götürülmeye çalışıldığını hatırlatarak, bu tür kaçakçılığa karşı halkın bilinçlendirilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.