Çanakkale Türküsü hangi ile ait?
Çanakkale Türküsü Kastamonu'ya mı yoksa Çanakkale'ye mi ait tartışmasında elde edilen bilimsel veriler bir ili öne çıkartıyor. İşte tartışmanın kaynağı ve tartışmaya ışık tutan veriler.
Dünya savaş tarihinde "Çanakkale Geçilmez" sözüyle yerini alan Çanakkale Zaferi, müzik literatüründe de "Çanakkale Türküsü" ile tanınıyor. "Çanakkale içinde Aynalı Çarşı/ Ana ben gidiyorum düşmana karşı" dizeleri ile hala dillerden düşmeyen türkü hakkında, Türkiye'de müzikolog Onur Akdoğu ve Ömer Çakır'ın önemli çalışmaları bulunurken, Çanakkale'nin ve Çanakkale Savaşları'nın simgesi haline gelen türkünün notaları, TRT kaydından 30 yıl önceki haliyle Alman bilim kaynaklarında da yer alıyor.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Osman Öztürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çanakkale Türküsü'nün, halen nereye ve kime ait olduğunun merak edilen konular arasında yer aldığını söyledi.
Türkünün bazı kaynaklarda "Kastamonu Türküsü" olarak kabul gördüğünü, bunun tek nedenin de TRT kayıtlarındaki ilk derlemenin buradan yapılmasından kaynaklandığını anlatan Prof. Dr. Öztürk, "Bu konuda pek çok sav vardır. Ancak bunlardan en gerçekçisi ve gerekçelisi türkünün Çanakkale Savaşları'nda yeniden canlanmış anonim bir (ağıt) türkü olduğudur. Bu konuda pek çok kaynak mevcuttur. Yani bir türkü derlendiği yöreye ait olmak zorunda değildir" dedi.
Türkünün Çanakkale'de derlendiği ve söylendiğini gösteren pek çok kaynak bulunduğunu, Alman Willi Heffening ile Karl Hadank adlı araştırmacıların 1917 ve 1918 yıllarında, Marmara Denizi'nin güney kıyısındaki küçük bir liman kasabasında Türk askerleri ile çocuklarının türküyü söylediğini anlattığını belirten Prof. Dr. Öztürk, şunları kaydetti: "Alman Araştırmacı Hadank, 'askerler ve çocuklar tarafından bu türkü kadar sık söylenen bir başka türkü duymadım' demiştir. Yine 29 Eylül 1914 tarihli Emrullah Nutku'nun kaleminden çıktığı anlaşılan bir mektuba göre, 'birkaç günden beri Çanakkale sokaklarından askerler geçiyor. Çanakkale içinde Aynalı Çarşı/Ana ben gidiyorum düşmana karşı şarkısını söylüyorlar'. Bu iki önemli otantik bilgi, türkünün birçok açıdan Çanakkale yöresine ait olduğunu kanıtlıyor. Sonuç olarak türkü, yalnızca Çanakkale Savaşları ile ilgili olduğu için değil her yönüyle Çanakkale'ye aittir."
