Yavuz'un kaftanı için proje aranıyor

Bünyamin Köseli'nin haberi

Yavuz Sultan Selim'in "Kabrimin üzerine örtün" dediği kaftan, yeni açılacak olan bir müzede sergilenecek. Padişahın vasiyetini yerine getirmek için ekip olarak çabaladıklarını söyleyen İstanbul Türbeler Müze Müdürü Hayrullah Cengiz, "Kaftanın kabir üzerinde sergilenmesi taraftarıyız. Tasarladığımız cam vitrin türbenin klasik formunu bozuyor ama makul projelere de açığız." diyor.

Dört yıl önce restore edildikten sonra depoya kaldırılarak muhafaza altına alınan Yavuz Sultan Selim'e ait kaftan, yeni açılacak olan Türbeler Müzesi'nde sergilenecek. Hazırlıklara başlayan yetkililer, müze için Süleymaniye Külliyesi içinde bulunan Mülazımlar Medresesi'ni restore ediyor. Atıl bir vaziyette olan medrese, yenileme çalışmaları tamamlandıktan sonra uluslararası standartlarda 18 odalı bir müze haline getirilecek. İstanbul Türbeler Müze Müdürlüğü depolarında koruma altında tutulan 200'e yakın kaftan, hırka, şamdan, Kâbe örtüsü, rahle ve tesbih meraklılarıyla buluşacak. Eserler, organik ve inorganik olma özelliklerine göre farklı odalarda teşhir edilecek. Odaların ısı ve nem oranları da yine eserlerin özelliklerine göre ayarlanacak.

İlk kez, Zaman'da yayınlanan "Yavuz'un 'Üzerime örtün' dediği kaftan 4 yıldır depoda" başlıklı haberle gündeme gelen kaftan, müzenin en değerli eserlerinden biri olacak. Sultan'ın Mısır Seferi dönüşünde üzerinde bulunan kaftan, Osmanlı padişahlarının ilme verdiği değeri göstermesi açısından büyük bir önem taşıyor. Sefer dönüşünde dönemin âlimlerinden İbn-i Kemal'in atının ayağından sıçrayan çamur, Yavuz Sultan Selim'in kaftanının üzerine gelir. Sultan, kendine yakışır bir davranış sergileyerek "Âlimlerin atının ayağından sıçrayan çamur, bizim için süstür, şereftir" diyerek ilme ve âlime verdiği önemi gösterir. Öldükten sonra kaftanın kabrinin üzerine örtülmesini vasiyet eder. Bu vasiyet, 2006 yılına kadar yerine getirilir.

Aynı yıl kaftanın durumunun her geçen gün kötüye gittiği anlaşılır. Yetkililer, Yavuz'un mirasını restore etmek için harekete geçer. Padişahtan kalan bu kıymetli eser, restore edildikten sonra yeni bir sorunla karşılaşılır. Eser, eski usulle katlanıp kabrin üzerine konulmaya devam edilirse birkaç yıl içerisinde tekrar deforme olacaktır. Uzun bir yazışma trafiği sonrasında somut bir çare bulunamaz. 2009 yılında göreve başlayan İstanbul Türbeler Müze Müdürü Hayrullah Cengiz, ilk günden itibaren kaftanı yerine koymak için büyük bir caba sarf ettiğini söylüyor. Cengiz ve ekibi, Yavuz'un kabri üzerine cam bir vitrin yaptırıp kaftanı vasiyet üzerine burada sergilemeyi düşünüyor ama bu pek mümkün olmayacak gibi gözüküyor. Çünkü kaftan bir metre 80 santim ene ve bir metre 60 santim boya sahip. Kaftan için yapılacak olan olası cam vitrin türbenin büyük bir bölümünü kaplayacak. Nem ve ısı dengesini ayarlayacak olan aletler de mevcut alanı iyice daraltacak. Türbenin klasik formunun bozulmasından endişelenen Cengiz, ''Kaftanın kabir üzerinde sergilenmesi taraftarıyız. Bir fikri olan bizimle paylaşsın. Son ana kadar da gelecek olan vitrin projeleri değerlendireceğiz. Kaftan, Ramazan'da görücüye çıkacak. Daha sonra da yeni açılacak olan Türbeler Müzesi'nde sergilenecek.'' diyor.

Güvercinler kaftana büyük zarar verdi

Yavuz Sultan Selim'in kaftanının başına gelenler Cumhuriyet sonrasında Osmanlı mirasının nasıl da yok sayıldığını gösteriyor. 1925 yılında tekke, zaviye ve türbelerin kapısına kilit vurulur. 1950 yılında çıkarılan bir kanunla bazı türbeler haftanın iki günü ziyarete açılır. Yavuz Sultan Selim'e ait türbenin camları kırılır, içeriye güvercinler yuva yapar. 1968'de türbede görev yapan Sadık Kılınç'ın anlattıkları fazla söze hacet bırakmıyor: "Bir önceki görevli, Yavuz'un kabri üzerinden bir karış güvercin pisliği temizlediğini üzülerek anlatırdı. Bizim zamanımızda bile türbe hakkıyla temizlenemiyordu."

Zaman