Nohudu dışarıdan lezzeti Tavşanlı'dan

ALİBEY AYDIN - Kırık olanıyla birlikte 43,5 çeşit leblebinin yapıldığı Kütahya'nın Tavşanlı ilçesinde bazı üreticiler, bir bölümünü kilogram başına 8 liradan ithal ettikleri nohudu kavurup işledikten sonra ortalama 15 liradan çok sayıda ülkeye satıyor.

Tavşanlı Leblebiciler ve Kuruyemişçiler Odası Başkanı Mustafa Sarı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Tavşanlı leblebisinin, 2003 yılında Fransa'da kalite ödülü almasının ardından birçok ülkeden ilgi gördüğünü söyledi.

Kırık olanı "yarım çeşit" olarak saydıklarını ve buna göre ilçelerinde 43,5 çeşit leblebi üretildiğini anlatan Sarı, karamelli, kahveli, çikolatalı, sade, tiramisu ve şekerli gibi çeşitlerinin bulunduğunu dile getirdi.

İlçede 25 firmanın leblebi ürettiğini ifade eden Sarı, "Geçen yıl yaklaşık 15 bin ton leblebi üretimi oldu, bunun yaklaşık 4 bin tonu ihraç edildi. Bu yıl daha fazla üretim ve ihracat bekliyoruz." dedi.

Sarı, üreticilerin ihtiyaç duydukları kaliteli nohudu genellikle Kütahya, Balıkesir, Manisa, Uşak ve Afyonkarahisar'dan, kilogramı 8-9 liradan temin ettiğini belirterek, "Geçen yıl üretimde kullanılan nohudun yeterli olmaması nedeniyle bazı firmalar yurt dışına yöneldi. Yaklaşık 9 bin ton nohut yurt dışından karşılandı. Halen firmalar, yurt içinde leblebilik nohut yeterli olmadığından ihtiyaçlarının bir kısmını ithalatla karşılıyor." diye konuştu.

Sarı, nohudun leblebiye dönüştürülmesinin kolay olmadığını, üreticilerin birkaç liralık karlarla satış ve ihracat yaptığını anlattı.

- Her nohuttan leblebi olmuyor

İlçenin en büyük leblebi üreticilerinden Zeynel Korkmaz da bin 300 kilogram nohuttan yaklaşık bin kilogram leblebi üretildiğini ifade etti.

Türkiye'de leblebinin ham maddesi olan nohudun, ihtiyaca cevap verecek miktarda üretilmediğini belirten Korkmaz, şunları kaydetti:

"Her nohuttan leblebi olmaz. Geçen yıl üretilen leblebi için gerekli nohudun bir bölümünü bizim gibi bazı üreticiler Arjantin ve ABD'den ithal etti. Nohutta Türkiye'de 2016 yılında rekolte düşük oldu. Bu yıl da yerlinin yanında ithal nohut işlemeye devam ediyoruz. Kilosunu ortalama 8 liradan ithal ediyoruz. Nohudun nakliyesiyle birlikte atölyeye giriş maliyeti kilogramda 8 lira. İşçilik ve diğer giderler eklendikten sonra ortaya çıkan fiyat üzerinden ihracat yapıyoruz. Maliyetleri çıktıktan sonra kilogram başına elimize fazla bir şey kalmıyor. Nohudun işlenmesi, kavrulup leblebi haline gelmesi 3 ay sürüyor. Leblebi olarak da kilosunu ortalama 15 liradan ihraç ediyoruz. Yurt içi ve dışı fiyatlarımız hemen hemen aynı."

Korkmaz, Almanya, İspanya, Fransa, Suudi Arabistan, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt'e leblebi ihraç ettiklerini, giderek daha fazla ilgi gören leblebide bu yıl daha fazla dış satım hedeflediklerini ifade etti.

- "Üretim ihracata paralel artmadığı için ithalat yoluna gidiliyor"

Tavşanlı Ticaret Odası Başkanı Davut Efe de Tavşanlı leblebisinin, uluslararası kalite belgesi ile adını Avrupa ülkelerinde duyurduğunu belirtti.

Tavşanlı leblebisinin, ilçe ve ülke ekonomisindeki payının her geçen gün arttığını dile getiren Efe, şunları söyledi:

"İhracattaki artış sürüyor. Tavşanlı leblebisi fark yaratan kalitesini, kuşaktan kuşağa aktarılan ustalıktan, belirlenen vasıftaki nohutların işleme tekniklerinden alıyor. Kullanılan nohudun doğallığı önemli. Rengi ve ebadı da kaliteli leblebi açısından önem taşıyor. Bu özelliklerde nohut öncelikle yöremizden, Balıkesir, Uşak, Kütahya ve Manisa'dan temin ediliyor ancak bölgedeki üretim, ihracata paralel artmadığı için leblebi ihracatçılarımız, son yıllarda nohutları ithalatla temin yoluna gidiyor. Üreticilerimiz, nohuttan leblebiye katma değer yaratıyorlar."