Darbeye direniş ve sosyal medya

İletişim Uzmanı Ümit Sanlav; "gerek vatandaşın iletişim halinde olması, gerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın vatandaşı sokaklara davet etmesinde kullanılan  sosyal medya, darbeye karşı direnişte başrol oynadı" dedi.

Sosyal Medya Savaşları Kitabı Yazarı, İletişim Uzmanı Ümit Sanlav, FETÖ'nün düzenlediği darbe girişimine direnme sürecindeki sosyal medya kullanımını değerlendirdi.

Vatandaş ve devlet adamlarının darbe gecesinde sosyal medyayı etkili kullanmalarının darbenin gerçekleşmemesinde önemli rol oynadığını ifade eden Sanlav, "çevrimiçi platformlardan yapılan çağrılar, haberler ve başta Cumhur Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın uzaktan bağlandığı canlı yayınlar; vatandaşın sağlıklı bilgilendirilmesi ve kahramanca direnişi ile birleşince, darbe girişimi başarısızlıkla sonuçlandı" dedi. 

Daha önce dünyada ve Türkiye'de sosyal medyayı kullanan eylemelere dair kısa bir bilgi veren Ümit Sanlav; "sosyal medya olayı olarak görülen bir çok olayda sosyal medyanın kullanımı aslında önemli farklılıklar göstermektedir.

Örneğin Arap baharı olarak adlandırılan olaylarda, Tunus, Suriye ve Libya'da sosyal medya, olan biteni aktarmak için kullanılırken, Mısır'da eylemlerin organize edilmesinde kullanılmış ve halkın sosyal medyada örgütlenerek sokağa dökülmesi sağlanmıştır. Aynı şekilde Türkiye'de gerçekleşen Gezi olayları, Kobani eylemleri gibi eylemlerde de sosyal medya üzerinden örgütlenilmiştir." dedi. 

Ümit Sanlav 15 Temmuz gecesi FETÖ tarafından düzenlenen darbe girişiminde sosyal medyanın oynadığı role dair şu açıklamalarda bulundu: 

Darbenin alt yapısı sosyal medyada hazırlandı 

"Sosyal medyada aslında aylar öncesinde Türkiye'ye yapılacak darbeye dair pek çok işaret ve algı operasyonlarına dair paylaşımlar görmek mümkün. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında "diktatör" algısı oluşturup, darbeyi meşru gösterecek bir zemin hazırlamak, sosyal medyada yapılan algı operasyonlarının ilk ayağını oluşturdu. Bu paylaşımlar FETÖ tarafından yönetilen yüzbinlerce hesap ve komuta merkezinden yapılan yayınlarla desteklendi. 

FETÖ örgüt elemanları, kendi aralarında haberleşebilecekleri gizli sosyal medya uygulamaları indirdiler ve bunlar üzerinden haberleştiler.

Sızıntı dergisi, 5 Ekim 2015'te yayınlanan (bebeğin doğum süresi olan 9 ay 10 gün sonra 15 Temmuz'a denk geliyor), sirenlerin ardından "gülen" bebekli reklam filmi gibi gizlenmiş mesajlar yaydılar. Örgütün elebaşı denecek isimler tarafından (Emre Uslu, Osman Özsoy gibi), twetter üzerinden darbeyi işaret eden tweetler atıldı. 

Başta emniyet teşkilatı olmak üzere kritik kurumların (Teknoloji iletişim Başkanlığı, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Mobesse binası) teknoloji altyapısını hazırlayan FETÖ'cü bilişim firmaları tarafından darbe için gerekli teknik altyapı sağlandı.

Darbe girişimi anında sosyal medya

15 Temmuz gecesi darbe yapmak için düğmeye basan vatan haini örgüt, önce sosyal medya sitelerine darbe girişimi başladığı andan itibaren erişimin kısıtlanmasını sağladı. İnternet kullanıcıları; herhangi bir mahkeme kararı olmamasına rağmen Twitter, Facebook ve YouTube’a erişemedi.

Nitekim saat 21.15'te Boğaz Köprüsünün tanklarla kesilmesi ile başlayan hain girişim hakkında saatlerce çeşitli hurafeler dolaşsa da, kesin olarak ne yapılmaya çalışıldığı uzun süre anlaşılamadı. Yani bir anlamda sosyal medyaya erişimin engellenmesi darbeciler açısından işe yaramıştı.

Bu süre zarfında vatandaş, özellikle AK Partili yönetimler ve STK'lar tarafından kurulan başka bir sosyal medya mecrası olan whatsupp gruplarından irtibat halinde kalarak, iletişimi sürdürdü.

Türk kullanıcılardan gelen erişim şikayetleri üzerine resmi hesabından 00:53'te Türkçe ve İngilizce tweetler atan twetter, “Kasıtlı olarak hizmetimizin ülke çapında yavaşlatıldığından şüpheleniyoruz” yazdı. 

Sosyal Medya erişiminin sağlandığı ilk dakikalarda saat 00:30'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CNN Türk’e FaceTime üzerinden canlı bağlantı sağladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görüntüsü, programın sunucusu Hande Fırat'ın telefon görüntüsü ile yayına verildi. Vatandaşları bu mecradan demokrasi ve vatana sahip çıkmaya davet eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, kişisel ve Cumhurbaşkanlığı resmi Twitter ve Facebook hesaplarından da darbeye karşı direniş çağrılarını tekrarladı.