"Pehlivan develer" sezona hazırlanıyor

ALİ BALLI - Muğla'nın Bodrum ilçesinde güreşlere hazırlanan develer, geleneksel yarışları bekliyor.

Bodrum'da her yıl geleneksel olarak kış aylarında düzenlenen deve güreşleri öncesinde, "havutlama" adı verilen, develerin güreşlere hazırlık süreci başladı.

Kokartlı Hakem ve deve sahibi Ali Akgün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçmişte develerin Bodrum'da taşımacılıkta ve ulaşımda kullanıldığını anlattı. Develerin çeyiz taşıma işlerinde de yer aldığını ifade eden Akgün, şöyle konuştu:

"Örf ve adetlerde çeyiz, sandıklar develerle gelip gittiği için herkes deveyi biliyor. Bu dönemde de sadece çeyiz taşıma yapılıyor. Artık araçlar olduğu için bu gelenek yavaş yavaş azaldı. Deve güreşleri bizim için bir kültür. İyi seyirci toplayan bir kültür. Bugün en düşük güreşe 3 bin kişi katıldı. Hiçbir güç 3 bin kişiyi Antalya'dan, Çanakkale'den, Aydın'dan, Bodrum'dan bir araya toplayamaz. İnsanlar arabasıyla katılıp bilet alıp destek vermez."

Develerin yeni sezon güreşlere hazırlandığını belirten Akgün, bir devenin sezonda ortalama 14 güreşe katıldığını aktararak, "Develere yazın bakıyoruz, şimdi havutladık ve güreşlere hazırladık. Bazı develer kızdı, ancak bazı develer daha kızmadı. Hepsi aynı anda kızmayabiliyor. Kış ayını bekleyen olur" dedi.

- "Dövüş değil, güreş"

Akgün, hayvanseverlerin deve güreşlerine tepkili olduğunu, ancak bunun bir dövüş değil, güreş olduğunu savundu. Yarışlar sırasında develerin sakatlanmasına izin verilmediğini ifade eden Akgün, "Bu etkinlikler gösteri şeklinde yapılıyor. İnsanlara görsellik sunuyor. Milletler kültürleriyle yaşar. Kültürü olmayan devlet batmaya mahkumdur. Biz kültürümüze sahip çıkmaya çalışıyoruz. Bunun bir maddi beklentisi yok" diye konuştu.

Deve sahibi Mustafa Akgün de develerin kuyruklarına güreşirken ses çıkarması için zil taktıklarını anlattı. Develerin bakımının çok zor olduğuna işaret eden Akgün, şunları söyledi:

"Develer başka hayvanlardan farklı özelliklere sahip. Yeryüzünde deve kadar özelliğe sahip, evcilleştirilmiş hayvan hemen hemen görmedim. Bu hayvan ne kuzuya, ne eşeğe, ne ata, ne de sığıra benzer. Yiyeceğinin bol olduğu zamanlarda yağ olarak depolayıp, yiyeceğin az olduğu dönemde çiftleşme dönemine denk geliyor o zaman harcıyorlar."

Akgün, develerin tasarlayabilen, rakibinin oyunlarını anlayabilen bir hayvan olduğunu söyledi. Develerin güreşlere kendilerini hazırladıklarını, kendilerinin ise develere sadece yardımcı olduklarını anlatan Akgün, "Antrenmanını yaptırıyoruz. Liflerinin gevşememesini sağlıyoruz. Develer 'zemheri' dediğimiz Aralık ayının 14'ünden sonra yavaş yavaş güreşlere hazırlanıyorlar. İlk güreşler keyif vermese de, üçüncü güreşten sonra belli bir düzeye geliyorlar" dedi.

Süleyman Çobanoğlu da güreşlere ilgilerinin dedelerinden kendisine kaldığına değindi. Çobanoğlu, "Bu işi parası olup da zevkine yapmaya çalışanlar ayrı. Bizimki dede kültürümüz. Ben her gün saat 06.00'da gelip devemi 2 kilometre gezdiriyorum" sözlerine yer verdi.