"Dont testisi" kadınların elinde şekilleniyor

ALİ RIZA AKKIR - Muğla'nın Fethiye ilçesinde, iki asırlık geçmişe sahip, yörüklerin günlük hayatlarında sıkça kullandığı geleneksel "Dont testisi" kadınların elinde yeniden hayat buluyor.

Fethiye Kaymakamlığı ile İŞKUR iş birliğinde Esenköy Mahallesi'nde açılan kursta, testi yapımının unutulmaması için yeni ustalar yetiştiriliyor.

Seydikemer'in Dont Mahallesi'nden getirilen toprağı, suyla karıştırıp sopalarla dövdükten sonra harç yapan kadınlar, çarkın üzerinde dönen çamura elleriyle şekil veriyor.

Çamur, kadınların elinde testinin yanı sıra bardak, vazo gibi çeşitli eşyalara dönüşüyor. Son şeklini aldıktan sonra kurutulan ürünler kullanıma hazır hale geliyor.

Usta öğretici Fatma Köse (65), AA muhabirine yaptığı açıklamada Dont testisinin geçmişte çok ünlü olduğunu, atalarından kendilerine kaldığını söyledi.

Geçmişte testilerin buzdolabı yerine kullanıldığını belirten Köse, "Eskiden büyük güğümlerden buz gibi su içerdik. Kültürümüzü yaşatmak için mücadele ediyoruz. Teknolojiyle ihtiyaç kalmadığından testi unutuldu. İstiyoruz ki biz öldüğümüz zaman bunu yapan birileri olsun. Yayladan üç farklı noktadan aldığımız topraktan üretiyoruz. Yaptığımız testinin içine yazın koyduğumuz soğuk su aynı soğukluğunda kalır." diye konuştu.

Kursa gençlerden çok genellikle yaşlıların katıldığını dile getiren Köse, Dont testisinin unutulmamasını, gelecek nesillere aktarılmasını istediklerini vurguladı.

Kursiyer Berna balcı ise Dont testisini çocukluğundan bu yana bildiğini, çocukluğunda büyüklerinin testi yaptığını anlattı.

Testi yapımını öğrenmek ve yeni nesle aktarmak için kursa katıldığını ifade eden Balcı, "Yapımı çok zevkli. Toprakla uğraşmak stres atmak için de insana iyi geliyor. Bu kültürümüzü gençlerimizin de öğrenmesi ve ilerletmesi gerektiğini düşünüyorum." dedi

Zeynep Özcan (67) testi yapımını bildiğini, daha da iyilerini yapmak için kursa katıldığını kaydetti.

- "Bu testilerde su, ılımak yerine daha da soğuyor"

Eskiden yiyecek ve içeceklerini testilerin içinde sakladıklarını belirten Özcan, şöyle konuştu:

"Eskiden su doldurduğumuz testileri evlerimize götürürdük. Suyumuz soğuk dururdu. Yaz gününde burada şişelere koyduğumuz sular ateş gibi oluyor. Bu testilerde su, ılımak yerine daha da soğuyor. Buğday, soğan, tarhana gibi yiyecek ve içeceklerimizi bu testilerde saklıyoruz. Şimdi teknolojiyle her şey bol. Eskiden bu testiler sayesinde yaşam daha kolaydı."