Körfez'deki büyük plan! Hedeflerinde ne var?

Ezgi Aşık/Haber7

Körfez ülkelerindeki Katar krizinin, bölgeye yansıması ve Türkiye'nin krize karşı göstereceği tavrı ve son gelişmeleri SETA'dan Veysel Kurt, Gazeteci Bora Bayraktar, Haber7.com yazarı Taha Dağlı ile konuştuk.

Peki bundan sonraki süreçte ne olacak?

İşte haberimiz!

1)Körfez ülkelerinde bir gerginlik var, Katar hedefe alınmış durumda. Katar neden hedefte?

TRUMP’IN ZİYARETİ BÖLGEYİ TETİKLEDİ

Veysel Kurt/SETA: Bu krizin esas tetikleyicisi Trump’ın Riyad Zirvesinde Suudi Arabistan’a gerçekleştirdiği görüşmelerdir. Bu temas bölgede tetikleyici bir etki yarattı. Körfez iktidarlarının Trump’la beraber yapmaya çalıştıkları iki önemli durum var. Birincisi iktidarlarını konsolide edip, İhvan’ı bir şekilde elimine etmek. İkincisi de İran’a karşı sağlam bir pozisyon kazanmak ve bu noktada da Trump’tan epeyce bir beklentileri var.

ABD’DE İRAN PLANINA SUUDİ ARABİSTAN’I KOYDU

Bora Bayraktar/Gazeteci: ABD yönetiminin İran’ı kuşatma politikası var. Bu işin liderliğine Suudi Arabistan’ı koyup İran kuşatması yapılacak. İkincisi ise Körfez ülkelerinin neredeyse tamamı Müslüman Kardeşler Örgütü ve benzeri yapılanmaları terör örgütü olarak değerlendiriyor. Katar bunları meşru siyasi hareketler olarak tanımlıyor. Faaliyetler yapmasına yardımcı oluyor. Bu iki nedenden dolayı Katar’a bölgede sert bir abluka kararı çıktı.

BU KRİZ SÜRECİ YENİ DEĞİL

Taha Dağlı/Haber7.com yazarı: Katar’a yönelik izolasyonun açıklanan gerekçeleri, Katar’ın Müslüman kardeşler ve Hamas’a destek çıkması, Suriye’de terör örgütlerini desteklemesi, Yemen’de İran’a destek vermesiydi. Bunların yanı sıra bir de açıklanmayan gerekçeler var. Katar’ın Körfez ülkelerinden daha ayrı daha bağımsız duruşu, liman projesi, Mısır darbesindeki darbeye karşı olan tavrı, Türkiye ile olan yakın işbirliği, Suudi Arabistan’ın Katar’ı kendine rakip olarak görmesi gibi gerekçeler de var. Benzer kriz 2014’te de olmuş ama kısa sürede tansiyon düşürülmüştü. Katar ile Körfez ülkeleri arasındaki rekabet ve kriz süreçleri yeni bir durum değil.

2) Peki Körfezdeki bu gerginliğin bölgeye yansıması konusunda ne söyleyebilirsiniz?

KÖRFEZ İÇİN KATAR BÜYÜK KAYIP

Veysel Kurt/SETA: Bu kriz, Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkelerinin İran’a karşı elini zayıflatacak bir hamle. Çünkü Katar büyük bir kayıp olacak. Bu gerginlik ise bir süreç meselesidir. Bu krizin dışında kalan Kuveyt ve Umman gibi ülkeler var. Dolayısıyla bir arabuluculuk gerçekleştirecektir. Birde Körfez İşbirliği Konseyi, krizlerle beraber kabiliyetini ve yapısını kaybediyor gibi bir görünümü var.

ÇATIŞMA ÇIKABİLİR

Bora Bayraktar/Gazeteci: Bölge çok gergin.  Suriye sahasında Suudi Arabistan’ın desteklediği, Katar’ın desteklediği farklı gruplar arasında şiddetli bir çatışma olabilir. Ekonomik anlamda ise İran ile beraber Katar dünyanın en büyük doğalgaz rezervlerine sahip ve bunların batı piyasalarına aktarımı konusunda Katar baskı alabilir.

TRUMP ZİYARETİNDEN SONRA KRİZ

Taha Dağlı/Haber7.com yazarı: ABD Başkanı Trump’ın Suudi Arabistan ziyaretinden sonra böyle bir kriz çıktı. Katar İrancılıkla suçlanıyor, İran da burada bir sonraki ve asıl hedefin kendisi olduğunu söylüyor. Bununla birlikte bu krizin döndüğü coğrafyada şiilerin de ciddi bir nüfusu var, Bahreyn ve Kuveyt’te olduğu gibi. İran, Katar kararı sonrası Bahreyn’deki Şiileri hemen harekete geçirdi, Manama’da protesto ve çatışmalar yaşandı. Kuveyt benzer durumun kendi ülkesinde olmasından endişe duyuyor. İşin bir de ekonomik boyutu var. Bu boyut hem bölge ülkelerini hem Filistin direnişini, dolayısıyla İsrail’i, hem de Suriye’deki iç savaş sürecini ve Suriye’de hesabı olan ülkelerin konumlarını da etkiler düzeyde.

3) Türkiye Cumhuriyeti olarak Körfez ülkeleriyle ekonomik ve stratejik olarak işbirliğimiz var. Özellikle Katar’la daha yakınız. Keza yine Suudi Arabistan ve diğer ülkeler ile de ilişkilerimiz iyi. Şunu sormak istiyorum; Türkiye, Körfez ülkelerindeki bu krizde nasıl bir politika izleyecektir?

AÇIK POZİSYON ALINMAYACAKTIR

Veysel Kurt/SETA: Türkiye’nin bu konuda açık bir pozisyon almak yerine tansiyonu düşürücü adımlar atacaktır. Çünkü hem Katar’la hem de Suudi Arabistan’la oldukça yakın ekonomik ve stratejik ilişkiler kurulmuş durumda.

DENGE SİYASETİ ZORUNLU

Bora Bayraktar/Gazeteci: Türkiye bütün körfez ülkeleriyle iyi ilişkiler geliştirmeye çalışıyor. Türkiye’nin Katar’la askeri bir üs kurma projesi var. Enerji, likit gaz alım satımı konusunda ilişkiler var. Şimdi bu gerginlikten dolayı Türkiye ince bir denge siyaseti gütmek zorunda kalacak.

KRİZİ ÇÖZMEK DAHA AKILCI

Taha Dağlı/Haber7.com yazarı: Bölgede bir kriz çıkınca hemen Türkiye’nin önüne bir dayatma koyuyorlar. Daha önce bizi Suriye’de PKK-PYD mi yoksa DAEŞ mi diye seçime zorlamışlardı. Bu kez Suudi Arabistan mı Katar mı diyorlar. Katar Türkiye ile ekonomik ilişki içerisinde ama Suudi Arabistan da öyle. Katar Suriye konusunda Türkiye ile aynı çizgide ama Suudi Arabistan da öyle. Müslüman Kardeşler ve Hamas meseleleri ile Mısır darbesi konusunda Türkiye ile Katar hem fikirken, Suudi Arabistan’ın da 2015’te Kral Selman’ın tahta geçişiyle Türkiye ile yakın bir çizgiye geldiğini gördük. Bu ülkeler Türkiye ile çok uzak pozisyon alan ülkeler değil. Bunlardan birini tercih edip, diğerini hedefe koymak yerine krizi çözüp, işbirliklerini sürdürmek daha akılcı olacak.

4-) Körfez’de yaşanan Katar krizinin Türkiye’ye yansıması olacak mıdır, nasıl öngörüyorsunuz?

KATAR BORSASI DEĞER KAYBETTİ

Veysel Kurt/SETA: Yaşanan krizin, Türkiye’ye çok fazla yansıması olmayacaktır. Fakat eğer olduğu noktadan çok daha ileri bir noktaya taşınırsa, bölgesel düzeyde ürettiği sonuçların Türkiye’ye dolaylı bir yansıması olacaktır. Mesela en basitinden Katar Borsası kriz başlar başlamaz yüzde 6’lık bir değer kaybı yaşadı. Bu bağlamda somut yansımaları olabilir.

TÜRKİYE AÇISINDAN ZOR BİR DÖNEM

Bora Bayraktar/Gazeteci: İki taraf Türkiye’yi seçime zorlayabilir. Türkiye burada taraf tutmak durumunda kalırsa önemli partnerlerinden birini kaybetmiş olacak. Ya Katar’ı ya da diğer Körfez ülkelerini. Bu da Türkiye açısından son derece sıkıntılı ve zor bir dönem olacak diye düşünüyorum.

TÜRKİYE DERİN KRİZLERE GİRECEK BİR ÜLKE DEĞİL

Taha Dağlı/Haber7.com yazarı: Cumhurbaşkanı Erdoğan 15 yıllık iktidar sürecinde çok krizler gördü ve kriz süreçlerini nasıl yöneteceğini çok iyi bilen bir lider. Katar krizinde adı geçen ülkelerin başlarındaki Kral veya başkanların hepsinden çok daha tecrübeli bir durumda. Zaten yaptığı ilk hamlelerde gördük, 4 ülkenin liderleriyle görüştü, meselenin dışında gibi duran Rusya lideri Putin de o liderlerden biriydi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu tarz krizlere yerinde müdahaleler yapmasını bilen tecrübeye sahip, Şu an hedef Katar, Katar’dan sonraki adım neresi, İran mı yoksa bir başka ülke mi var, bunları görebiliyor. Bunların yanı Katar’da kriz çıksın ve bu kriz Türkiye’yi olumsuz etkilesin diye bekleyen bir kitle var. Ama Türkiye, Katar’daki krizle, derin krizlere girecek bir ülke değil, bu tarz krizleri bastıracak büyüklükte bir ülke.