Şentop: Başkanlık sistemi en iyi sistem

AK Parti Ar-Ge Başkanlığı tarafından düzenlenen "Başkanlık Sistemi" toplantılarının beşincisi, Malta Köşkü'nde yapıldı.

Toplantıda konuşan Şentop, Anayasa Komisyonu'nun çalışmalarının devam ettiğini belirterek, tam uzlaşma sağlanan madde sayısının 43'e çıktığını bildirdi.

Şentop, sundukları başkanlık sistemi önerisinin, komisyon çalışmalarını tıkadığı yönündeki eleştirilere değinerek, şunları söyledi:

"Başkanlık sistemiyle ilgili önerimiz, CHP'nin kendi tespitine göre 40 maddeyi geçmiyor. Geriye, başkanlık sistemiyle alakası olmayan 91 anlaşamadığımız madde var. Dolayısıyla sayısal olarak başkanlık sistemi önerisinin anayasa çalışmalarını tıkadığı görüşü yanlış. MHP ve CHP'nin de önerileri mevcut hükümet sisteminden farklı. Bu kapsamda komisyon çalışmalarında bir tıkanma varsa bu başkanlık sistemiyle değil, hükümet sistemi tartışmaları dolayısıyladır."

Türkiye'de parlamenter sistemle ilgili bilgiler veren Şentop, şunları kaydetti:

"Parlamenter sistemde hükümet, parlamento içerisinden çıktığı için parlamento içerisindeki dengelerle oynayarak, hükümetlerin düşürülmesi, kurulması, cumhurbaşkanlarının seçilmesi mümkün hale geliyor. Türkiye'de bürokratik oligarşik yapı, parlamento dengeleriyle oynayarak, çoğu zaman hükümetleri kontrol altında tutacak bir imkanı bulmuştur. Başkanlık sistemi büyük oranda bu sorunu ortadan kaldırıyor. Başkan parlamentoya bağlı değil. Direk halk tarafından seçiliyor. Dolayısıyla parlamento içi dengelerle nasıl oynarsanız oynayın, başkanı, hükümeti değiştirebilmek mümkün değil."

Başkanlık sisteminin siyasi ve ekonomik istikrarın sağlanmasını garanti altına aldığını belirten Şentop, "Türkiye'de gerçekten demokratik bir yapının hakim olabilmesi, vesayetçi anlayışın gerçek manada tasfiye edilebilmesi, seçilmişlerin bürokratlar üzerinde daha güçlü bir otorite kurabilmeleri için başkanlık sisteminin daha iyi olduğu düşüncesindeyiz" değerlendirmesinde bulundu.

"Türkiye"de şu anda hükümet sistemiyle ilgili anayasada bir problem var" diyen Şentop, şöyle devam etti:

"82 anayasası cumhurbaşkanını güçlendirmiş. Çok geniş yetkilerinin olduğu bu yapıya 2007 referandumunda, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini de ekledik. Bu durumda bir cumhurbaşkanının yanı sıra bir de halk tarafından seçilen hükümet var. Böyle bir cumhurbaşkanının, bu sistem içerisinde sorun olacağı kanaatindeyiz. Anayasada var olan bu arızalı durumun çözülmesi gerekiyor."

-HSYK ve Anayasa Mahkemesi'ne üye seçimi

Mustafa Şentop, dünyada tek bir başkanlık sistemi modeli olmadığını ifade ederek, konuşmasını şunları kaydetti:

"Önerimizi, 'meclisin feshi yetkisi veriliyor' diye eleştirenler var. Böyle bir yetki var ama tam olarak bu şekilde ifade edilemez. Başkan parlamentoyu feshedebilir ama o zaman kendi görev süresi de sona erer. Hem parlamento hem başkanlık seçimleri yenilenir. Diğer tarafa da aynı yetkiyi veriyoruz. Parlamento da başkanı azledebilir fakat kendi seçimlerini yenilemek zorundadır.

Ayrıca, başkana kararname çıkarma yetkisi veriyoruz. Burada getirdiğimiz çok önemli bir kriter var. Kararname kanuna aykırı olamaz, olursa kanun uygulanır, kararname uygulanmaz. Bu kararnameler Anayasa Mahkemesi denetimine tabidir. Başkan HSYK, Anayasa Mahkemesi ve Temyiz Mahkemeleri üyelerinin bir kısmını atayabiliyor."

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Şentop, söz konusu mahkemelere üye seçimlerine ilişkin önerileri hakkında da şunları söyledi:

"Yargıçları demokratik bir zemine oturtmamız lazım. Doğrudan seçilmeleri de düşünebilir veya milletin seçtikleri tarafından seçilebilir. Bu bakımdan biz HSYK'nın üyelerinin bir kısmını parlamento, bir kısmını başkan seçsin diyoruz. Çünkü başkan halk tarafından doğrudan seçiliyor. Bu bakımdan millete dayanıyor başkan. Yine Anayasa Mahkemesi'nde başkana 8, parlamentoya 9 üye seçme hakkı veriyoruz. Aklımızda şöyle bir model var; başkanın önerdikleri parlamentonun onayına sunulabilir, 2 veya 3 katı olarak, parlamentonun önerdikleri de başkanın onayına sunulabilir. Böyle karşılıklı bir bağımlılık kurma imkanımız da olabilir."

-Genel Başkan Yardımcısı Soylu

AK Parti Genel Başkan Yardmıcısı Süleyman Soylu da mevcut parlamenter sistemin Türkiye'nin ihtiyaçlarına cevap veremediğini ve siyasi hayatta bir takım istikrarsızlıklar getirdiğini dile getirdi.

Türkiye'de uzun yıllardır yeni bir hükümet sistemine geçilmesi konusunda değerlendirmeler yapıldığını anımsatan Soylu, "Bazı öneriler öne sürülmekte ve mevcut sistemden kurtarılması arzulanmakta. AK Parti, başkanlık sisteminin Türkiye için en iyi sistem olduğunu net bir şekilde belirterek, kamuoyunun tartışmasına açmıştır. AK Parti dünyanın yaşamış olduğu değişimi göz önünde bulundurarak, milletimizin iradesini çok daha etkili bir şekilde yönetime taşınması ve sonrasına daha hızlı, etkin, şeffaf bir hükümet sistemini oluşturulması, güçler ayrılığı prensibini daha gerçekçi bir şekilde işletilmesi, ülkenin istikrarsız süreçleden kurtulması için başkanlık sistemini savunmaktadır" ifadelerini kullandı.