Ramazan Ayında İnfak

Kerim Buladı'nın yazısı

Bunun sebeplerine geçmeden önce infak üzerinde durmaya ve infakla ilgili birkaç âyet arz etmeye çalışacağız. Daha sonra da Ramazan ayında infakın diğer zamanlara göre doruğa ulaşmasının sebeplerine temas etmeye gayret edeceğiz.

 

İnfâk, sarfetmek, harcamak, yedirmek, tasadduk etmek anlamlarına gelir.1

 

Buna göre infak; zekat, sadaka, gönüllü yapılan yardımlar, akrabalara destek ve vakıf gibi mal ile yapılan bütün ibadetleri içine alacak şekilde geniş bir anlam örgüsüne sahiptir. Nitekim bir âyette şöyle buyrulmaktadır:

 

"Sana Allah yolunda ne harcayacaklarını soruyorlar. De ki: "Hayır olarak ne harcarsanız o, ana-baba, akraba, yetimler, fakirler ve yolda kalmışlar içindir. Hayır olarak ne yaparsanız, gerçekten Allah onu hakkıyla bilir."2

 

İnfak, ilim öğrenme ve diğer manevî unsurları da içine alır. İnfakın şeran farz, vacip, mendub kısımları vardır. Bununla beraber, bunların hepsinin başında, İslâm'ın temel şartlarından biri olan zekât gelir.3

 

Bir kimsenin sahip olduğu ilmi Allah için başkalarına öğretmesi, bir sanatkarın sanatını ve tecrübe-sini toplumla paylaşması, bir meslek erbabının tecrübe ve birikiminden insanları istifade ettirmesi, infak kavramının kapsamında değerlendirilebilir.

 

Kur'ân'ın bütününe bakıldığında infak kavramının, inananların temel vasıflarından biri olarak belirtildiği görülür. Aşağıdaki âyetlerde bu açıkça ifade edilmiş, infak meselesi, mü'minlerin yerine getirmekle mükellef olduğu ibadetler zinciri içerisinde sıralanmıştır.

 

"Onlar gaybe inanırlar, namazı dosdoğru kılarlar, kendilerine rızık olarak verdiğimizden de Allah yolunda harcarlar."4

 

"Onlar bollukta ve darlıkta Allah yolunda harcayanlar, öfkelerini yenenler, insanları affedenlerdir. Allah, iyilik edenleri sever."5

 

"Yine onlar, Rablerinin davetine icabet ederler ve namazı kılarlar. Onların işleri, aralarında danış-ma iledir. Kendilerine verdiğimiz rızıktan da harcarlar."6

 

İnfak ibadetinin Ramazan ayında yoğunlaşmasının birkaç sebebi olabilir. Ramazan ayında Hz. Pey-gamber'in ibadetlerini yoğunlaştırdığı bilinmektedir. Ramazan'ın son on gününde itikâfa girdiği, hanımlarının da onunla beraber itikaf yaptıkları rivâyet edilir.7 Hz. Aişe validemizin belirttiğine göre Hz. Peygamber, Ramazan'ın son on günü girince bütün geceyi ihya eder (ibadetle geçirir), ailesini uyandırır ve kadınlardan ayrı kalırdı.8 Yine Aişe validemizin bildirdiğine göre Rasûl-i Ekrem, Ramazan ayının son on gününde ibadet hususunda başka zamanlarda göstermediği gayreti gösterir ve çaba sarf ederdi.9

 

Yine Hz. Peygamber Ramazan ayında çok cömert davranırdı. Cebrail (a.s) her sene Ramazan ayında Peygamber Efendimizle görüşür, o güne kadar vahyedilen Kur'ân âyetlerini okur, Hz. Peygamber ise dinlerdi. Bu okuma faaliyetine sema' denilir. Hz. Peygamber de Cebrail (a.s)'a o güne kadar gelen Kur'ân âyetlerini okur, dinletirdi ki, buna da arz denilmektedir. Bu hadise vuku bulduğunda Hz. Pey-gamber'in çok cömert davrandığı bildirilir. Aşağıdaki hadis, bu konuyu şöyle açıklar:

 

"Rasulüllah (s.a.v), hayır hususunda insanların en cömerdi idi. En cömert olduğu zaman da Rama-zan ayı idi. Cebrail (a.s), her sene Ramazan ayında onunla buluşur, bu durum Ramazan bitinceye kadar devam ederdi. Rasulüllah (s.a.v), Cebrail (a.s)'a Kur'an'ı arz ederdi (okurdu). Peygamber (s.a.v), Cebrail (a.s) ile karşılaştığında hayır hususunda esen rüzgardan daha cömert olurdu."10

 

Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür. Hz. Pey­gam­ber'in bu ve benzeri uygulamaları, Ramazan ayında ibadet ve taatların daha fazla kabule şayan olması gibi sebepler, infak faaliyetinin Ramazan ayında daha yoğun bir şekilde tezahür etmesine vesile olmuştur. Ayrıca bu ayın Kur'an'ın indirildiği bir zaman dilimini içine alması gibi etkenler, mü'minlerin bu ayda diğer aylara ve zamanlara nazaran ibadette yoğunlaşmasına ve infak kurumunun daha fazla aktif ve etkin kılınmasına zemin hazırlamıştır.

 

Şu hususun da altını çizmekte yarar vardır. İnsanların ihtiyaçları her zaman devam etmektedir. Bu yüzden infak faaliyeti, belirli bir aya, güne, zamana ve mekana tahsis edilmemelidir. Zira Kur'an, mü'minlerin, mallarını gece gündüz, gizli ve açıktan hayır yolunda sarf etmesinden söz etmektedir.11

 

Muhtaçların, ramazan ayında hatırlandığı gibi diğer aylarda ve zamanlarda da hatırlanması ve ihti-yaçlarının giderilmesi, gereken yardımın ve tasaddukun sürdürülmesi Kur'an'ın ısrarla üzerinde durdu-ğu bir konudur. Bu gerçek, hiçbir zaman hatırdan çıkarılmamalıdır.