Yüzde yüz milli haptan sonra milli aşı geliyor

Proje çerçevesinde, Hepatit B, Kızamık, Kabakulak, Kuduz ve Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi gibi viral hastalıklara karşı 'milli aşı'nın üretilmesi hedefleniyor.

Salgın hastalıklara karşı "milli aşı" geliyor. Hepatit B'den kızamığa, Kırım-Kongo kanamalı ateşinden kabakulağa kadar bulaşıcı hastalıklar için "Türk aşısı" üretilecek. Çalışmalarını bir süredir Almanya ve Kanada'da sürdüren Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serdar Durdağı, AIDS ve kanser hastalığının çözümünde etkili olabilecek ilaç geliştirdi.

Yaklaşık 10 yıldır Karbon 60 ve analoglarının üzerinde çalışan ve bunların, sözkonusu hastalıkların önlenmesinde etkili olabileceğini keşfeden Durdağı, gelecek yıldan itibaren araştırmasını Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi bünyesinde sürdürecek. Durdağı, ABD, Yunanistan, Kanada başta olmak üzere Avrupa Birliği'nin desteğiyle sürdürülen araştırmaya başkanlık ediyor.

Son dönemde nanomalzeme olarak değerlendirilen Karbon 60 molekülünü ilk kez bu amaçla kullanan Doç. Dr. Durdağı, HIV'e yol açan virüsü bloke etmede olumlu sonuç aldı. Böylece farklı ülkelerden bilimsel çözüm ortaklığı ve maddi destek alan Durdağı, simülasyon teknikleri ile değişik moleküller geliştirdi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Durdağı, biyolojik test aşamasında olan ilaç için henüz hayvan ve insan üzerinde deney yapılmadığını belirterek, şu bilgileri verdi:

"Klinik çalışmalar sonucunda AIDS ve kanser üzerinde etkili olduğunu gördük. Çalışmamız Amerikan Kimya Topluluğu'na (ACS) ait bilimsel dergilerde yayımlanınca dünyanın dikkatini çekti. Bilgisayar ortamında 500 bin atomun simülasyonunu yapabiliyoruz. Bunun sonucunda da çok kısa sürede sonuç alabiliyoruz. İlacın biyolojik testleri İtalya'da yapılıyor. Bundan sonraki aşamaları Türkiye'den yürüteceğim. Projede Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencileri de çalışacak."

MİLLİ HAP MİLLİ AŞI

Akşam'ın haberine göre, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu'nda (BTYK) sağlıktan savunmaya kadar milli kaynakların kullanılarak yerli projelere ağırlık verilmesini istemişti. Bu çerçevede "milli hap" için başlatılan çalışmaların ardından şimdi de "milli aşı" üretimi için de düğmeye basıldı.

TÜBİTAK ÇAĞRI YAPTI

TÜBİTAK, "Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Programı" çerçevesinde, üretilmesi planlanan aşı için çağrıyı yaptı. Duyuruda, toplum sağlığı açısından önemli viral hastalıklara karşı koruyucu aşı üretilmesinin hedeflendiği vurgulandı. Çağrıda "milli aşı"nın Hepatit B, Influenza, Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak, Kuduz ve Kırım-Kongo Kanamalı ateşi gibi viral hastalıklara karşı etkin olmasın hedeflendiği kaydedildi.

ÜRETİM TAMEMEN YERLİ

Üniversitelerden araştırma kuruluşlarına, ilaç firmalarından laboratuvarlara kadar çalışmalara katılacaklara verilecek destekler ve beklentiler de duyuruda yer aldı. Aşı içeriğinin, adı geçen hastalıklarda Türkiye'de tanımlanan bakteri ve virüslerin en az yüzde 80'ini kapsaması gerekiyor. Üretimde kullanılacak yöntem ve hedeflenen aşı içeriğinin ise tamamının Türkiye'de olması istendi.

DÜNYA DEVLERİYLE REKABET EDECEK

Muadili olmayacak yeni prototip aşı, Türkiye'yi uluslararası alanda da dev ilaç firmalarıyla rekabete sokacak. Duyuruda, aşının koruyucu etkinliğinin en az yüzde 70 olmasının yanında, kalite açısından Dünya Sağlık Örgütü'nün kabul ettiği standartlarda ve Avrupa Farmakopesi'ne uygun olması gerektiğinin altı çizildi. Elde edilecek ürünün üretiminde fikri haklar yönünden bir sorun bulunmaması da şartlardan biri olarak sıralandı.

5 MİLYON LİRA BÜTÇE

Projenin başvuru tarihleri 16 Eylül- 4 Aralık 2013 arası olarak belirlendi. Üst süre sınırı 36 ay olacak projede bütçe üst sınırı da 5 milyon TL olarak belirlendi. İşbirliği için ise bir kısıtlama konmadı. Projede, üniversitelerden ve araştırma merkezlerinden teknik danışmanlık alanlara öncelik verilmesi öngörülüyor.

PROJEDE PROTEZ DE VAR

TÜBİTAK'ın, Sağlık Bakanlığı ile birlikte yürüttüğü çalışmalar çerçevesinde tek hedef "milli aşı" üretimi değil. Bu projenin yanı sıra, kişiye özel implantlar, cerrahi aparatlar, akıllı protez, diyaliz sistemleri, medikal görüntüleme sistemleri üretimi de planlanıyor. TÜBİTAK, bu alanlarda da milli kaynakların kullanılması için proje çağrısı yaptı. Eğer yürütülen çalışmalar olumlu sonuçlanırsa, Türkiye'nin her yıl yurtdışına ödediği milyonlarca TL'lik aşı gideri de ortadan kalkmış olacak. Yıllardır dışarıdan bu aşı ve malzemeleri ithal etmek durumunda kalan Türkiye, "aşı ve sağlık malzemesi ihraç eden ülkeler" arasında öne çıkacak.