Reklamlar da çocuk istismarına son!

Tüketim toplumunun devamı için en gerekli unsurlardan biri olan reklamlar, amacına ulaşmak için kadın, erkek, çocuk, hayvan demeksizin her canlıyı ve her nesneyi kullanıyor.

 On aylık bir bebeğin bile reklamlardan etkileniyor olduğunun gösterilmesi çocuğun geleceğe dönük potansiyel bir tüketici olmasını sağlıyor. Marka bağımlığı, satın alma modelleri çocuklukta yerleşiyor.

Beş –altı yaşlarındaki çocuklar çoğunlukla okuma yazmayı bilmedikleri halde bir meyve suyu veya gofreti markasından tanıyabiliyor ve bu marka üzerinde ısrar edebiliyor.

Buna bağlı olarak anne- çocuk ilişkisi bozulabiliyor. Bununla birlikte dengesiz beslenme alışkanlıkları nedeniyle şişmanlık ve diğer sağlık sorunları çıkabiliyor.

Öte yandan çocuklar reklamlarda kullanılıyor.Yapılan bir çalışmada 2006 yılının Temmuz ve Ekim ayları arasında çeşitli kanallardan 260 reklam filmi kaydedildi, reklamların 67’sinde yani yüzde 26’ sında çocuğun yer aldığı görüldü. Bu çocukların 23,’ü yani yüzde 35 i salt yetişkinlerin kullandığı ürünler için kullanıldı.

Reklamcıların çocukları reklam filmlerinde kullanmalarının 3 nedeni var:

1. Toplumda önemli bir çoğunluğu oluşturan çocukların tüketim isteğini kamçılamak,

2. Çocuğun ürünleri alması için ailesini zorlamasını sağlamak

3. Geleceğe yatırım yaparak iyi bir tüketici birey olmasını sağlamak.

Bize göre reklam denetimi sadece özdenetim kurullarına bırakılmamalıdır. Çünkü bu kurumların uygunsuz reklam yapanlara Cezai yaptırımı yoktur. Önemli olan Mevcut yasal düzenlemelerin daha açık ve net hale getirilmesi, yaptırım gücünün geliştirilerek işler hale getirilmesi gereklidir.

Çocukların televizyonu izleme zamanlarında reklamlar azaltılmalıdır. En önemlisi de RTÜK diğer programlara gösterdiği hassasiyeti reklamlara karşı da göstermelidir.

Yazan:
Doç. Dr. Gonca YILMAZ
Ankara Keçiören Hastanesi Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Kliniği