35 yıl sonra robot arkadaşlar geliyor

ABD’nin San Francisco şehrinde 24-26 Temmuz günleri arasında düzenlenecek olan Dünya Fütüristler Zirvesi’nde bir Türk konuşma yapacak. Fütürist ve GelecekHane’nin kurucusu Halil Aksu, ‘Dünyanın Dijital Geleceği’ üzerine yapılacak bir panelde 21. yüzyıl boyunca cereyan edeceğini düşündüğü teknolojik devrimlerden bahsedecek. “İnsanlık olarak yeni bir medeniyete doğru yelken açıyoruz. Akıllı davranırsak, geleceğimiz daha önce olmadığı kadar güzel olacak. Hatalar yaparsak, kendi sonumuzu getirebiliriz” diyen Aksu, konferansta hangi konulara değineceğini ve çok değil 2050 yılında neler yaşanacağını anlattı.

- 2050 yılında neler göreceğiz? Trendler nedir?

Bugünlerde çok popüler olan iki trend öne çıkıyor. Birincisi ‘nesnelerin interneti’, ikincisi ‘yapay zeka’. Nesnelerin interneti demek, canlı ve cansız her şeyin internete bağlanması. Pek çok eşya standart olarak internete bağlı olarak üretilecek ve kullanılacak. Pil süreleri de giderek uzadığı için, çok güzel senaryolar geliştirmek mümkün. İkinci önemli trend ‘yapay zeka’. Bilgisayarlarımızla konuşmaya başlayabileceğiz. Söylediklerimizi anlayacak, yapay zeka geliştikçe ruh halimizi algılayabilecek, takvimimizden doğum günlerini görecek ve bize hatırlatacak, sevdiklerimizin profillerinden onlara uygun hediyeler önerecek. Bu iki temel akımın dışında robotlar ve insansız araçlar hayatımıza girecek. İnsansız araçlar için ABD’nin bazı eyaletlerinde izin alındı. Toplu taşımada, nakliye filolarında çok sık görülecek. Aynı zamanda havadaki insansız araçlar, dronlar hızla yaygınlaşacak. Ambulans hizmeti, felaket kurtarma hizmeti, gözetim ve gözlem uygulamaları gibi farklı uygulama alanı görülecek.

YAPAY ZEKA OBEZİTEYİ ÖNLEYECEK

- Yapay zekanın katma değeri ne olacak?

İnsanlığın büyük problemlerine büyük çözümler bulmak için kullandığımızda göreceğiz.  Mesela nadir hastalıkların çözülmesi ve genel olarak tıp kalitesinin artırılması. Enerji şebekesinin akıllı hale gelmesi, çevrenin korunması ve kaynakların gerektiği şekilde en optimum şekilde dağıtılmasının sağlanması. Benzeri gıda dağıtımı için de geçerli. Zengin ülkelerde obezite yaygınlaşırken, hala açlıktan ölenler var. Olmamalı. Yapay zeka bu sorunların çözümü için elzem bir teknolojidir.

- Peki robotlar?

Robotlar aramıza karışacak. Bazı uzmanlara göre 2050 yılında insanla robot arasında fark anlaşılamayacak. Bu çok iddialı bir öngörü ama 35 yıl içinde teknolojinin ilerleme hızı düşünülürse son derece olası bir senaryo. Cildi, hareketleri, sesi insan gibi olan bir robot arkadaşınız olsun istemez misiniz? Ama hiçbir zaman ruhu olmayacak. Fakat çok önemli fonksiyonları yerine getirebilir. Yaşlanan bir toplumda yaşlılara bakım hizmetleri verebilir. Zehirli veya tehlikeli ortamlara girip insanlar için uygun olmayan işleri yapabilirler.

- 2050, teknolojik açıdan nasıl bir yıl olacak?

2050’de dijital teknolojileri hiç konuşmayacağız. Gündem nanoteknoloji ve biyoteknoloji olacak. Bu alanda yenilikler yapanlar dünyanın en zengin ve en popüler işadamları ve girişimcileri haline gelecek. İnsanın yedek organlarının mümkün olduğu, herkese özel ilaçların köşe başındaki eczanede üretildiği, herkesin geninin bilindiği, cebinde taşıdığı, üzerimizdeki kıyafetten, bindiğimiz araca, yürüdüğümüz yola kadar, her şey nanoteknoloji ile bezenecek. Bol bol enerji konuşacağız. Yeni nesil nükleer santrallerin kurulduğu, enerji şebekesinin tümüyle kişisel bir hale geldiği, enerjinin neredeyse ücretsiz bir hale geldiği bir gündem yaşayacağız.

- Akıllı bankalar, akıllı okullar, akıllı hastaneler... ‘Akıllı’ kavramının içinde neler var anlatır mısınız?

İnternet erişim, bulut bilişimi ve yapay zeka sayesinde internete bağlı her şey akıllanabilir. Mekanların kendileri ve içindeki ekipmanlar akıllı hale gelecek. Bugünlerde yaptığımız ve zaman alıcı olan tüm idari ve lojistik işlemleri, eşyalar kendi aralarında haberleşerek halledecek. İnsanlar bunların gözetimi ve yönetimiyle uğraşacak.

- Uzayla ilgili çalışmalar hangi boyuta gelecek?

Uzay çok derin ve çok geniş bir mevzu. Kısaca özetlemek gerekirse, 2050’ye kadar Mars’a gidiş gelişler olağan hale gelecek. Yeni enerji kaynakları ve nanoteknoloji sayesinde, yeni uzay gemileri yapacak ve onları Mars’tan uçuruyor olacağız. Fiziğin ve hayal gücün sınırları zorlanacak, başka gezegenlere ve yıldızlara doğru yolculuğa çıkacağız. Ayrıca 2050’de gelişmiş insanlar için ortalama ömür beklentisi 200 yıldan fazla olacağı için uzun bir yolculuğa çıkmak ve değişik maceralar yaşamak için uzunca zamanları bulunacak.

AKILLI TELEFONLAR VÜCUDA GÖMÜLECEK

- Elimizdeki telefonla pek çok işimizi halledebiliyoruz, peki 2050’de telefonlarımız neler yapabilecek?

 2050 yılında telefonu elimize almayacağız. İsteyenler için telefon vücuda gömülü olacak. Düşünce gücüyle kişiyle görüntülü veya sesli bağlantı kuracağız. Gözümüzdeki lens veya bir çeşit hologram teknolojisiyle kişiyi önümüzde veya zihnimizde göreceğiz, o şekilde konuşacağız. Bu en basit işlem... Kişisel sağlığımız, ailemizin içinde bulunduğu durum, birden fazla işverenimize karşı sorumluluklarımız ve projelerimizin durumu, diğer ilgi alanlarımızla ilgili bize yardımcı olan, koordinasyon sağlayan bir asistan. Ki biz 2050’de bu sıfatların hiçbirini kullanmayacağız, ona sadece ‘kanka’ diyeceğiz.

GELECEKTE KİTAP OKUMAYACAĞIZ HAP GİBİ YUTACAĞIZ

- Bize gelecekte hayatımıza girecek öyle bir teknolojik olay veya nesne söyler misiniz, şimdi ‘Yok artık daha neler!’ diyelim.

2014 TED konferansında MIT Media Lab’in kurucusu Nicholas Negroponte 30 yıl sonrası için bir öngörüde bulundu. Kitapları gözümüzle okumayacağız, hap gibi yutup, içindeki materyal beynimize kendiliğinden yerleşecek ve kitabı bu şekilde okuyup öğreneceğiz. Beyin bilimi bu alanlarda yoğun bir şekilde çalışıyor. 2050 yılına varmadan daha pek çok hastalık için biyo-dövmeler icat edilecek. Bunlar bir yandan sağlığımızı gözetleyecek, diğer yandan bizi tedavi edecek. Vücudumuzun muhtelif yerlerine bu dövmeleri yapıştıracağız. Vücudumuzun enerjisiyle çalışacak ve vücudumuza entegre olan kişisel dijital cihazlarımızla ‘bedensel bir ağ’ oluşturacak. Özetle sağlık tümüyle dijital ve bedenimize gömülü bir hale gelecek.