"Onbeşliler" Çanakkale yolunda

EKBER TÜRKOĞLU/HÜSEYİN DAYLAK - Çanakkale Savaşı kahramanlarından "Kınalı Ali"nin memleketi Tokat'ın Turhal ilçesinden 15 yaşındaki gençler, Çanakkale Zaferi'nin 101. yıl dönümü dolayısıyla Turhal Belediyesince bu sene de Çanakkale'ye götürülecek.

Çanakkale Savaşı sırasında 15 yaş ve üstünde eli silah tutan gençlerin cepheye gitmesi nedeniyle Anadolu'da yakılan "Hey Onbeşli" ağıdından yola çıkan Turhal Belediyesi, "Onbeşliler dedelerini Çanakkale'de ziyaret ediyor" sloganıyla düzenlediği Çanakkale gezisini bu yıl da sürdürüyor. Geçen sene 15 yaşındaki bin 300 genci Çanakkale'ye götüren belediye, bu yıl ise ilçede 15 yaşında olduğu belirlenen bin 200 genci Çanakkale Zaferi'nin 101. yıl dönümü dolayısıyla Çanakkale'ye götürecek. Geziyle, gençlere Çanakkale ruhunun aşılanması hedefleniyor.

Turhal Belediye Başkanı Yılmaz Bekler, AA muhabirine yaptığı açıklamada, belediye olarak Çanakkale Savaşı'nın 101. yıl dönümünü ecdatlarının ruhuna uygun kutlama kararı aldıklarını söyleyerek, "Elbetteki Çanakkale Savaşı ile ilgili ne kadar etkinlik yapmış olursak olalım yine de sevdamızın ruhuna uygun bir şey yapmış sayılmayız" dedi.

Çanakkale Savaşı'nın geçen sene 100. yılı olması dolayısıyla 15 yaşındaki bin 300 gencin dedelerinin mezarlarını ziyaret ettiğini anlatan Bekler, şöyle konuştu:

"Cepheye 15 yaşında gidip geri dönmeyeceklerini bilen dedelerinin kabirlerini ziyaret etmek için Turhal'daki 15 yaşında olan tüm gençlerimizi Çanakkale'ye götüreceğiz. Bu proje kapsamında 15 yaşındaki bin 200 gencimizi Çanakkale'ye götürüyoruz. Bu sene İstanbul ve Çanakkale'yi gezdireceğiz, dedelerinin mezarlarını ziyaret ettireceğiz. Çocuklara 'Dedelerinizin birçoğu 15 yaşındaydı, burada şehit düştüler, burayı size emanet bıraktılar, Siz de dedeleriniz gibi savunmazsanız yurt elinizden gider' diyeceğiz."

- "Çanakkale'ye gidip geldikten sonra sigarayı bıraktı"

Çanakkale'ye geçen yıl götürdükleri çocuklarda bazı değişimler yaşandığına dikkati çeken Bekler, şunları söyledi:

"Tokat'ta onbeşliler giderken ağıtlar yakılmış. Geçen sene Çanakkale'ye götürdüğümüz çocuklarımızın kendileri ve aileleri ile sürekli görüşüyoruz. Bize çok olumlu dönüşler oluyor. Bir ailemiz bize 'Çocuğumuz sigaraya başlamıştı, Çanakkale'ye gidip geldikten sonra sigarayı bıraktı Başkanım' diyor. 'Çocuklarımız daha önce bayram öncesi mezar ziyaretlerine gitmezdi. Çanakkale'ye gidip geldikten sonra arife günü sabah erkenden mezar ziyaretlerine gidiyorlar. Çocuklarımız Çanakkale'ye gidip geldikten sonra 5 vakit namaz kılıyorlar ve bizi teşvik ediyorlar' diyorlar."

Çanakkale'ye gidecek 15 yaşındaki Enes Atıcı da "Başkanımıza çok teşekkür ediyorum. Dedelerimizi ziyaret edeceğim için heyecanlıyım. Dedelerimin şehit düştüğü yerleri görmeyi çok istiyorum" diye konuştu.

- Kınalı Ali'nin hikayesi

Tokat Zileli Ali'nin saçına Çanakkale cephesine gitmeden önce annesi tarafından kına yakılır. Çanakkale'de komutan, cepheye yeni gelen askerleri kontrol ederken, saçının ortası sarı olan Ali'yi görünce, önce nereli olduğunu, ardından da saçına kınayı neden yaktığını sorar.

Zileli olduğunu söyleyen Ali, kına için ''Bilmiyorum'' yanıtını verir. O günden sonra ''Kınalı Ali'' diye anılan asker, annesine yazdığı mektupta, ''Anacağım kafama kına yaktın, burada komutanlarım ve arkadaşlarım benimle hep dalga geçtiler. Sakın kardeşim Ahmet'e de yakma. Onunla da dalga geçmesinler'' der.

Savaş sırasında İngilizler, tüm güçleriyle Gelibolu'ya yüklenir ve bu cepheyi savunan askerler tek tek şehit düşer. Buraya takviye giden Kınalı Ali'nin bölüğünden de kimse sağ kalmaz.

Oğlunun şehit düştüğünden habersiz olan annesi, Ali'ye cevaben yazdığı mektubunda, ''Oğlum Ali, yazmışsın ki 'Kafamdaki kınayla dalga geçtiler, kardeşime de yakma' demişsin. Kardeşine de yaktım. Komutanlarına ve arkadaşlarına söyle seninle dalga geçmesinler. Biz de üç şeye kına yakarlar. Gelinlik kıza, gitsin ailesine, çocuklarına kurban olsun diye, kurbanlık koça, Allah'a kurban olsun diye, askere giden yiğitlerimize, vatana kurban olsunlar diye'' ifadelerini kullanır.

Bu mektubun aslı, Çanakkale Müzesi'nde de sergilenmektedir.