Çin’de neler olmakta? 

Çin 2014 yılında büyüme açısından yavaşlamıştı. Bunun arkasındaki önemli nedenlerden biri ülkenin strateji değiştiriyor olması idi. Çin dış talebe dayalı, ihracat için üretimden, iç talebi artırarak iç tüketime dönük üretime geçme çabası içinde idi. Diğer taraftan da ülkenin iç hisse senedi piyasalarının gelişmesi için yerel hisse senetleri alacaklara önemli boyutta kredi desteği veriliyordu. 

2015 yılında önce Çin ekonomisinin yavaşladığı konuşuldu. Ve Haziran 2015 verilerinde büyümenin de gerçekten oldukça yavaşladığı açıkça ortaya çıktı. 2015 yılının ilk çeyreğinde Çin ekonomisinin büyümesi yıllık bazda yüzde 7 düzeyine inmişti. Bu düzeye düşüş altı yıldır ilk defa gerçekleşmekte idi. Çin içindeki tartışmalarda ikinci çeyrek büyümesinin daha da azalarak yıllık bazda yüzde 7 oranının altına ineceği konuşulmaya başlandı. Haziran ayında açıklanan Çin verileri de oldukça zayıflık sergiledi. HSBC ve Markit tarafından hazırlanan imalat sanayii satın alma yöneticileri endeksinin  haziran ayında pek artamadığı ve yüzde 49.4 değeriyle yüzde 50 değerinin altında kaldığı görüldü. 50 değerinin altı daralma demek. Zaten dış ticaretten sanayi sektörü kârlılığına kadar bir dizi veri durgunlaşma sergilemekte idi. 

Çin’in hisse senedi piyasaları devletin son dönemdeki de büyük kredi desteği ile 2014 yılında yüksek oranda değerlenmişti. 2015 yılında devletin aleni desteği ile hisse senedi borsası endeksleri rekor düzeylere çıkmıştı. Hisse senedi almaya teşvik edilen Çin vatandaşları sadece Mayıs 2015 ayında  12 milyondan fazla kredili hisse senedi alım satımı hesabı açmışlardı. Bu destek ile son bir yılda büyük kazançlar sağlayan Çin hisse senedi piyasası 6.5 trilyon dolar değerine gelmişti. Ancak haziran ayı ortalarında hisse senedi piyasası da tersine döndü ve aniden 2 trilyon doların üstünde değer kaybetti. 
Bir hafta evvel ülkenin büyük borsaları olan Shangai ve Shenzen hisse senedi borsalarının  endeksleri sadece bir cuma gününde yüzde yedi oranında değer kaybetmişlerdi. Çin Merkez Bankası tabii derhal müdahale eti. Faiz hadleri son dönemde dördüncü defa düşürüldü, bankaların zorunlu karşılık oranları da azaltıldı. Ülke ekonomisi kredi ile artan konut yatırımı ve altyapı yatırımından hizmet sektöründe  büyüme ve hane halkı harcamasının artışı sürecinde iken hisse senedi borsaları teklemişti. Çin’in iki en büyük borsa endeksi son üç haftada yani Haziran 2015 ayının ortasından bu yana yüzde 30 değer kaybetmişti. Bu gelişmenin Çin ekonomisinin büyümesini de tehlikeye sokacağı da doğal olarak konuşulmaya başlandı. 

Shanghai komposit endeksi 1 Ocak 2015 tarihindeki 3235 değerinden 12 Haziran tarihine kadar 5166 değerine yükseldikten sonra 3 Temmuz günü 3687 değerine gerilemişti. 

yazının devamı için tıklayınız