Vizyon 2023, Mesleki Eğitim ve İstihdam

.

  • GİRİŞ19.01.2019 08:03
  • GÜNCELLEME21.01.2019 08:41

Son yıllarda akademik dünyanın odaklandığı konuların başında yönetim, değişim, AR-GE, inovasyon ve eğitim gelmektedir. Özellikle mesleki ve teknik eğitimin kamu ve özel sektör işbirliğinde; yerel, bölgesel ve ülke ihtiyaçlarının eğitim stratejisinde ve tasarımında ele alınması, yerel ihtiyaçların önceliklendirilmesi genel kabul görmektedir. Yerel ve bölgesel ihtiyaçların evrensel ilkeler açısından değerlendirilerek kurgulanması, planlanması ve gelecek için insan kaynağı ihtiyacının salt meslek ve beceri odaklı ele alınması üzerinde önemle durulmaktadır. Sosyal ve duygusal zekâ ihtiyaçlarının önemsenerek tasarlanması, mesleki ve teknik eğitime uluslararası boyut kazandırmak, genç istihdamını arttırmak, işsizliği önlemek, yaşam standartlarını yükselmek açısından oldukça önemlidir. Bunun için yerel, bölgesel ve ülkenin mesleki ve teknik eğitiminin gelecek “2023 Vizyon Belgesi”, Avrupa ve dünya standartlarına korelasyonu olmazsa olmazlar arasındadır. Bu planlama yenilikçi, akleden, sorgulayan, irdeleyen, araştıran, inceleyen, tasarımcı, ürün geliştirici, kapsayıcı, ilmi ve ahlâki, uygulamalı ve sürdürülebilir olmalıdır. Gelişmeyi ve onun verdiği mutluluğu mutlaka bir sisteme oturtmalıyız. Gelişmenin temel şartının AR-GE, inovasyon ve tasarım olduğunun altını tekrar çizmemiz lazım.

 

 

      Mesleki ve teknik eğitimde işgücü piyasasının talepleri dikkate alınarak geleceğin meslekleri oluşturulur. Yetenek ve beceriyi merkeze alan, çocuklarımızı cömertlik, yardımseverlik gibi özelliklerin hâkim olduğu değerlerle bütünleştiren bir eğitim sistemi ile doğru bir başarıya giden temeli atmış oluruz. Meslek iş başında öğrenilir. Öğreten, öğrenen sektör başarılı olur. Bunun için iş başı eğitimleri ciddi olarak sağlanmalı. Mesleğin durumuna göre kademeli olarak erken yaşlarda bu çalışma başlatılmalı. Alın teri, el emeği ve göz nuru ile doğru çalışan, kendisine yapılmasını istemediği bir şeyi başkasına yapmayan, dürüst çalışan, bilinçli ve üretken kalifiye insana ihtiyaç vardır. Maalesef hırsızlık, yolsuzluk, dolandırıcılık ve cinayetler toplumun ruh sağlığını olumsuz yönde etkiliyor. Bunun için ahlâki kurallara, milli ve manevi değerlere uygun bir eğitim-öğretim sistemi geliştirmeliyiz. Ahlâklı, doğru ve dürüst insan yetiştirmeliyiz. Batı sanayi toplumunda olduğu üzere insan, sadece üreten bir varlık olarak görülmemelidir. Postmodern çağın insanı yaratılışına uygun olmayan çalıştırma yaklaşımı ve kışla mantığı üzerine kurulmuş eğitim sistemi anlayışı, batıda ve ülkemizde yavaş yavaş terk edilmektedir. Dolayısıyla okul tek öğrenme merkezi olmaktan çıkarak, kurs, fabrika, atölye gibi öğrenme merkezlerine doğru kayması zorunlu hale gelmiştir.

        Bilgi toplumunun temel dinamiği insandır. Bilim ve teknoloji gelişip güçlendikçe, buna paralel olarak insanda daha farklı üstün nitelikler kazanmak durumundadır. İnsanın istidadı buna uygun olarak yaratılmıştır. Bu hızlı değişim ve gelişme süreçlerine ayak uydurmak eğitimle mümkündür. Gelecek tasarımı için global ölçekte eğitim trendlerini iyi takip etmeliyiz. Bu bakımdan ülkemizde mesleki eğitimin önemli bir revizyona ihtiyacı vardır. Avrupa’da çocukları/gençleri mesleğe yönlendirme erken yaşlarda başlamaktadır. Çıraklık ve ustalık gibi aşamaları bulunan bu eğitimler 2 ila 4 yıl arasında değişiyor. Eğitimle sektör iç içe. Eğitim süresinin %80’i  işletmede, %20’si okulda geçmektedir. Çocukları ve gençleri kabiliyetlerine göre erken yaşlarda mesleğe yönlendirirken bir kuyumcu titizliği ile işe koyulmalıyız. Bunu için onları iyi tanımalıyız. Bu bakımdan aile, öğretmen ve çocuk el ele vererek meslek tercihinde bulunmalıdır. Çocukları popülizmin kurbanı etmemeliyiz. Çocuk yetenek ve becerilerinin farkına varmayabilir. Bu konuda hem çocuğun kendisini keşfetmesine hem de meslek tercihine yönlendirilmesini öğretmen yapacaktır. Eğitim sistemimizde diğer önemli bir sorun, aile çocuğu yetenekleri doğrultusunda değil, direkt ortaokul ve liseleri hedeflemektedir. Çocuk bu süreçte başarısız olursa “meslek lisesine verelim de, bari bir meslek öğrensin” denilmektedir. Bu hastalıklı bir bakış açısıdır. Böyle bir öğrenci ne bir meslek öğrenebiliyor ve ne de lisede başarılı olabiliyor. Böylece okuldan kopuşlar başlıyor. Mesleki eğitim sisteminde 9. sınıfta eğitime başlayan bir öğrencinin lise müfredatından sorumlu tutulması ise bir diğer garabet. Bu durum mesleki eğitime yönelimi engelliyor, okuldan ayrılışları hızlandırıyor. Avrupa ülkeleri içinde okuldan “erken ayrılma” oranının en yüksek olduğu ülke Türkiye’dir. İstatistikler her yıl bir önceki yıla göre artış olduğunu göstermektedir. 2017-2018 eğitim-öğretim yılında derslik ve öğretmen sayılarının artmasına karşın öğrenci sayısında bir önceki eğitim yılına nazaran %3.9’luk bir düşüş izlenmektedir. Eğitimden erken ayrılma oranının yüksek oluşu genç nüfus için işsizlik, yoksulluk, suça bulaşma, sosyal dışlanma, içki, sigar ve madde bağımlılığı, sağlık sorunlarının artması gibi sıkıntılar ve riskler taşımaktadır. Okul sanayi işbirliği arzulanan seviyenin çok altındadır. Sadece çıraklık eğitimine yatırımla, yüksek teknolojiye dayalı, global piyasada yarışabilecek ürünler geliştirilemez. Önemli diyebileceğimiz ölçekte; bilim, teknoloji, AR-GE ve inovasyon alanında pek çok strateji, stratejik belge ve eylem planı hazırlanıyor. Savunma sanayi hariç diğer alanlarda bir türlü uygulama safhasına geçilemiyor. 2023 Eğitim-Öğretim Vizyonu stratejisi çerçevesinde bu duruma acilen el atıp, öğrencilerin kabiliyetlerine göre meslek kazandırma amaçlı bir program değişikliğine gidilmesi zaruridir.

 

 

       Nitelikli beşeri sermayenin iş hayatına kazandırılmasına istihdam diyoruz. 2018 verilerine bakıldığında istihdamda bir daralma var. İşsizlik çift hanelerde. Sektör kalifiye eleman aradığını söylüyor. Bir çarpıklık var. İşsizlik oranı, Ekim 2018’de bir önceki yılın ayına göre 1.3 puan artarak yüzde 11.6 oldu. İstihdam oranı %47.5. İstihdamın; %18. 5’i Tarım, %19.7’si  Sanayi, %6.7’si İnşaat, %55’i Hizmet sektörü. İş gücüne katılma oranı %53.7 olarak gerçekleşti. 15-24 yaş arası gençlerin %35’e yakını istihdam edilmiştir. Bu yaş grubunda, işsizlik oranı ise %21 civarında. Bu daha fazla gencin çalışmak istediği halde istihdam edilemediği anlamına geliyor. Burada sektör açısından karşımıza çıkan en önemli problem, “kalifiye eleman” sorunudur. Sektör, kalifiye eleman arayışındayız, dese de daha çok ucuz işçi, kayıt dışılık, az ücret, iş koşullarının ağırlığı, uzun çalışma saatleri, naif hareket etmeme, asık surat ve iş sağlığı ve güvenliğinin yetersizliği vb. durumlar, genelleme yapılmasa da iş hayatında karşılaşılan zorluklarıdır. Türkiye’de bir kısım sanayi ve hizmet sektörü, “himaye et” büyüyeyim, “kriz çıkarsa da kazancımıza on katsak” zihniyetini yakın geçmişte gördük. Bu gayri ahlâki bir zihniyetin ürünüdür. Maalesef bizde kriz, zam stok ile çok daha fazla kazanmanın fırsatı olarak değerlendirildi. Dün mazot, yağ, gaz kuyruğu neyse, bugünde gıda stokçuluğu, dolar fırsatçılığı odur. Başlatılan ekonomik savaştan son derece mutlu olan sermaye sınıfı ve modernitenin ürünü laik ve seküler kesimin sözcüsü durumunda olan siyasetçi, sanatçı ve yazarlardan oluşan karnı tok, sırtı pek, elit bir sınıf, kendilerine önemli fonksiyonlar yükleyerek; “toplumun ne istemesi gerektiğini” öğreten bir gücü kendilerinde her zaman vehmettiler. Kendilerini devletin yerine koydular. Bütün darbeleri tetikleyen, alan açan, selama duran ve alkışlayan hep bu kesim oldu. Hiçbir kimse kalkıp, şimdi bu konunun mesleki eğitim ve istihdamla ne ilişkisi var? Demesin. Zira ekonominin dibe vurduğu, muteber insan kaynağının yok sayıldığı, siyasi ve ekonomik krizin zirve yaptığı, işsizliğin kat be kat arttığı dönemler, bu dönemlerdir.

Netice itibariyle ulusal istihdam stratejileri ve reel sektörün talepleri doğrultusunda gençlerimizin istihdam becerilerini arttırmaya yönelik mesleki ve teknik eğitim geliştirilmelidir. Kaliteli üretim, yatırım, istihdam ve sürdürülebilir bir pazar payına ulaşmak, sağlıklı büyüme ve gelişme, güven ve istikrar için önce mesleki eğitim şarttır. Hizmet, doğruluk, yardımlaşma, adalet ve sevgi, işlerimizin temel felsefesi olursa gelecek yüz yıl bizim olacaktır.

Vesselam.

 

Yorumlar11

  • Uysal otlu 5 yıl önce Şikayet Et
    İnsan yetiştiriyoruz evlat yetiştiriyoruz ama nasıl yetiştirdiğimizi bilmiyoruz bize dürüst temiz ahlaklı dini bütün evlatlarımız lazım yoldan çıkmayan çıkmayacak satmayacak evlatlar yetiştirmemiz lazım kalemine yüreğini sağlık Mehmet abim seninle gurur duyuyorum Allah razı olsun
    Cevapla
  • Taner Başkaya 5 yıl önce Şikayet Et
    Ahlak Kur an ahlakı çok önemli iyi insan olmak çok önemli İnsanı yaşat ki devlet yaşasın İlkesi unutulmadan eğitim ve öğretimin bu temellere oturtulması ve çocuklarımızın adaletli bir ortamda yetiştirebilmesinin önünü açmalıyız.Allah yar ve yardımcımız olsun.
    Cevapla
  • Nezir Demircan 5 yıl önce Şikayet Et
    Evet Hocam,”Ahlaklı,doğru ve dürüst insan yetiştirmeliyiz.” Bütün mesele burda,usul ve metod çok önemlidir.En sağlıklı yol ne ise ona sarılmalıyız.Vesselam.
    Cevapla
  • Nermin 5 yıl önce Şikayet Et
    Değerli Hocam, etkin eğitim sayesinde kabiliyetlerin artırılması, daha kaliteli işler yapılması ve işsizliğin önüne geçilmesi yaklaşımınızın destekçisi olmakla beraber günümüzde ahlaki ve vicdani yönleri zayıflatılmış,idealistlikten uzak genç eğitimci adayların çoğunlukta olduğu bir dönemde yetişecek yeni nesil için endişe duymaktayım. Zararın neresinden dönülürse kardır mantığı ile hareket ederek öncelikle eğitimci adaylarının daha doğru sistemler ile seçilmesi ile işe başlanmalıdır.İyi eğitimciler ile geleceğimizi kazanabileceğiniz kanaatindeyim.
    Cevapla
  • Erol Demir 5 yıl önce Şikayet Et
    Mesleki eğitim ve meslek lisesi sektörün ana meselesi olmalı. Sektör bizzat isin içinde olmazsa olmuyor. MEB lise duzeyinde egitimi diplomayi verir gordvini yapar biter ya sonra. Meslek liselilere yemek, burs, is iliskisi, zevkli bir okul, çalıştıkça para, emeklilik başlangıci saglanmali. Ilköğretimde sekuz yil beceri gelisim e okulda kaydedilip zorunlu yonlendirme olmali
    Cevapla
Daha fazla yorum görüntüle
Haber7 Mobil Sayfa Banner'ı Kapat