Mısır’dan Irak’a, Suriye’den Yemen’e; meşru siyasi taleplerin taşıyıcısı olmayı tercih etmek, an itibariyle ‘kaybeden’ aktör anlamına gelmektedir. Batı’nın bölgesel statükonun unsurlarıyla beraber değişimi bastırma dalgasının üzerinde kolaylıkla mesafe kaydeden tek bir unsur oldu: Silahlı mücadeleyi ve kanlı süreçleri tercih edenler. Gelinen nokta itibarıyla, silahlı mücadele potansiyeli olmayan bir hareketin, toplumsal tabanı ne ölçüde güçlü olursa olsun, nihai düzende kendisine bir yer edinme ihtimalini düşünmesi imkânsız hale getirildi.

En son Yemen’de yaşanan darbe, bu makasın en trajik örneklerinden birisi. İlk anda darbeyi yapanlar adına bir kazanım olarak görülecek olan süreç, çok daha kanlı bir sayfanın açılmasından başka bir anlama gelmiyor. Zaten Irak ve Suriye üzerinden yeterince motivasyon sağlayan mezhepçi dalganın, Yemen krizinde “Mekke’nin de misyoner bir hedefe dönüşmesi”nin nasıl bir karşı tepki üreteceğini tahmin etmek zor değil. Irak işgalinden beri, ezici nüfus çoğunluğuna sahip Sünni ana damarın, bölgenin hemen her tarafında bu denli tahrik edilmesinin oluşturduğu kontrolsüzlüğün hızla yönetilmekten uzaklaştığını görmek gerekiyor. 

Sahada fay hatları bu şekilde hareketlenirken, yaşanan krizlerin paydaşları ve müdahale etme potansiyeli olan aktörlerin kahir ekseriyetinin meseleye yaklaşımının mezhepçi miyop kazanımlar politikasının sofistikasyonun ötesine geçtiğini söylemek zor. Bugün bölgede kanlı hale gelen krizlerin tamamı belli aşamalarda yönetilebilecekken ve siyasal çözümler bulunma ihtimali güçlü bir şekilde varken, bölgesel statükoyu koruma ümidiyle silahlı süreçlerin önü doğrudan veya dolaylı bir şekilde açılmış oldu. Sonuçta statükoyu da koruyamayan aktörler, bütün bölgenin silahlı aktörleri arasında, kısa vadeli kazanımlar peşinde koşan bir jeopolitiğe hapsoldular. IŞİD’le beraber kontrolün tamamen kaybedilmesiyle, tüketici sürece müdahale dahi edemeyen yeni bir statükoyu vücuda getirdiler.

Yazının tamamı için tıklayınız...