İlk 6 ay çok önemli: Kovid-19'da kan pıhtısı riski

Araştırma, hastalığı ağır geçirenlerin ve pandeminin ilk dalgasında virüse yakalananların en yüksek risk kategorisinde olduğuna işaret ediyor.

Araştırmacılar, Kovid-19'a karşı aşılanmanın önemini vurguluyor, aşı sonrasında kanda pıhtı oluşma riskinin virüs kaynaklı pıhtılaşmaya kıyasla çok düşük olduğunu ifade ediyor.

Araştırmaya göre Kovid-19'a yakalanan ve özellikle ağır geçirip hastanede tedavi görmek zorunda kalan kişilerde kan pıhtılaşması riski, virüsü hafif geçirenlere veya hiç yakalanmayanlara kıyasla çok daha yüksek.

Uzmanlar, araştırmayla riskin ne zaman normal seviyeye döndüğünü ve pandeminin çeşitli dalgaları sırasında risk seviyesinin değişip değişmediğini tespit etmeyi hedefledi.

Araştırma kapsamında İsveç'te Şubat 2020 ve Mayıs 2021 tarihleri arasında Kovid-19 testi pozitif çıkan 1 milyon kişinin sağlık durumu takip edildi. Bu kişilerin sağlık durumu, aynı cinsiyet ve yaş gruplarından virüse yakalanmayan 4 milyon kişi ile karşılaştırıldı.

Kovid-19 sonrası şu risklerin arttığı tespit edildi:

• 3 aya kadar bacakta kan pıhtıları veya derin ven trombozu (DVT)
• 6 aya kadar akciğerlerde kan pıhtıları veya pulmoner emboli
• 2 aya kadar iç kanama ve inme

Araştırmacılar, Covid sonrası kan pıhtılaşması risklerini normal risk düzeyiyle karşılaştırdıklarındaysa şu sonuçları elde etti:

• Her 10 bin Covid hastasından 4'ünde DVT gelişirken Covid olmayanlarda bu oran 10 binde 1'di
• Her 10 bin Covid hastasından 17'sinde akciğerde kan pıhtısı oluşurken Covid olmayanlarda bu oran 10 binde 1'den azdı

PANDEMİNİN BAŞINDA HASTALANANLARDA RİSK DAHA YÜKSEK

British Medical Journal (BMJ) adlı tıp dergisinde yayımlanan araştırmanın bulguları, pıhtılaşma riskinin virüse pandeminin ilk dalgasında yakalananlarda daha yüksek olduğunu gösteriyor.

Araştırmacılar, virüsün sonraki dalgalarında yeni tedavi yöntemlerinin geliştirildiğini ve aşılanma oranlarının yükseldiğini buna gerekçe gösterdi.

Uzmanlar, Kovid-19'u ağır geçiren kişilerin akciğerlerinde kan pıhtısı oluşumu ihtimalinin normalden 290 kat yüksek olduğunu, virüsü hafif geçirenlerde bu oranın sadece 7 kat yüksek olduğunu tespit etti. Virüsü hafif geçirenlerde iç kanama olasılığında ise bir artış kaydedilmedi.

İsveç'te Umea Üniversitesi'nde araştırmacı olan Anne-Marie Fors Connolly, "Virüs kaynaklı pıhtılaşma olasılığı aşıdan kaynaklı pıhtılaşmaya kıyasla çok yüksek. Bu, henüz aşı olmamış kişilerin aşılanması için çok önemli bir sebep" diyor.

Araştırmacılar, Kovid-19'dan sonra kan pıhtılarının neden oluştuğunu henüz tam olarak bilmiyor, ancak virüsün kan damarlarını döşeyen hücrelerin üzerine yerleştiğini ve bu yüzden vücudun virüse abartılı şekilde tepki veriyor olmasının ihtimaller arasında olduğunu söylüyor.

Aşılar, Kovid'i ağır geçirmeye karşı etkili olsalar da virüse yakalanmayı tamamen engellemiyorlar. Bu yüzden insanlar birkaç defa virüse yakalanabiliyor.

Glasgow Üniversitesi'nde Halk Sağlığı bölümünde öğretim görevlisi olan Frederick K Ho, çalışmanın hafif geçirilen Kovid enfeksiyonlarında bile "Olası komplikasyonlara karşı dikkatli olmamız gerektiğini" hatırlattığını söylüyor.