CIA raporlarında Türkiye: Yardıma muhtaçlıktan, yardım gönderen ülkeye

Dünya, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından eşi benzeri görülmemiş bir kriz ile karşı karşıya: Koronavirüs. Tüm dünyayı etkisi altına alan salgın, kısa bir süre içerisinde ölümleri artırdı, pozitif vaka sayıları tavan yaptı. Bu duruma hazırlıksız yakalanan ve isimleri kendilerinden büyük olan devletler yardım bekler hale geldi.

Dünyanın en büyük uluslararası oluşumları NATO, Birleşmiş milletler ve Avrupa Birliği bu duruma karşı çaresiz kaldı. Tüm devletler kendi derdine düşmüş, tıbbi ekipman ve maske bulmaktan aciz kalırken, kendi yapında kavrulmaya çalışan Türkiye aralarında İngiltere, İtalya, İspanya gibi ülkelerinde bulunduğu yardım bekleyen devletlerin imdadına yetişti.

1984 CIA RAPORU

Türkiye bu günlerde uluslararası basının manşetlerinden inmiyor. Her fırsatta eleştirilip ötekileştirilmeye çalışılan ülkemiz için İngiliz gazeteleri methiyeler diziyor, İtalyanlar yere göğe sığdıramıyor.

Türkiye'nin bu güne gelişi elbette bir anda olmadı. Ancak 1984 yılında ABD İstihbarat birimi CIA'nın "Batı'nın güvenliğinde Türkiye'nin rolü" raporunda yer alan ifadeler ülkemizin geldiği noktayı gözler önüne seriyor.

"NATO'NUN EN FAKİR ÜLKESİ"

1984 yılında CIA tarafından hazırlanan raporda Türkiye, NATO'nun en fakir, en yoksul ülkesi olarak tanımlanırken, hiçbir kaynağının bulunmadığı ve askeri gücünün olmadığına dikkat çekiliyor. Raporda ayrıca, ülkenin yardıma muhtaç bir konumda bulunduğu belirtilirken, "Kendi ihtiyaçlarını kendi kaynaklarıyla sağlama kapasitesi yok." deniliyor.

Burası oldukça önemli bir nokta zira Türkiye koronavirüs sürecinde yalnızca kendi ihtiyaçlarını karşılamadı, raporu hazırlayan ABD'ye bile yardım gönderdi.

ABD'YE YARIDM

Köşe yazarı İdris Kardaş tarafından gün yüzüne çıkarılan bir belge, Türkiye'nin nereden nereye geldiğini açıkça gözler önüne serdi.

Bundan 36 yıl önce kaleme alınan bu raporda Türkiye için yazılan olumsuz ifadeler, bu süreçte raporun sahibi için söyleniliyor. Kendi ihtiyaçlarını karşılayamayan ABD'ye Türkiye tarafından yardım kolileri gönderildi. Hem de TSK'ya ait kargo uçaklarıyla.

Dünya genelinde salgından en fazla etkilenen ülkelerden ABD'ye, cerrahi maske, yüz koruyucu siperlik, N95 maske ve tulum olmak üzere çok sayıda önleyici sağlık malzemesi gönderdi. Etimesgut Askeri Havaalanı'ndan ABD'ye hareket eden uçaktaki yardım malzemesi kolilerinin üzerinde Cumhurbaşkanlığı forsunun yanı sıra Mevlana'nın, "Ümitsizliğin ardında nice ümitler var. Karanlığın ardında nice güneşler var." sözlerine Türkçe ve İngilizce yer verildi.

ABD'DEN TEŞEKKÜR ÜSTÜNE TEŞEKKÜR

Türkiye'nin ABD'ye gönderdiği yardımlara Washington yönetimi de şükran duydu. ABD'nin NATO nezdinde Daimi Temsilcisi Kay Bailey Hutchison, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle Türkiye'nin ABD'ye tıbbi malzeme yardımı için teşekkür etti. Hutchison, Twitter paylaşımında, salgın dönemindeki bu NATO dayanışmasının transatlantik bağların gücünü ortaya koyduğunu belirtti. 

Bunun yanı sıra ABD'nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield Türkiye'nin tıbbi malzeme yardımına ilişkin, "ABD hükümeti adına, NATO müttefikimiz Türkiye’ye bugün gerçekleşen cömert medikal ekipman ve diğer elzem malzemelere ilişkin bağış için teşekkür ediyorum." ifadesini kullandı.

YARDIMA MUHTAÇ ÜLKEDEN YARDIM EDEN ÜLKEYE

1984 CIA raporunun üzerinden geçen 36 yılda Türkiye çok mesafe kaydetti.

Kendi kendine yeten bir ülke olmaktan çıkıp, imkanlarını yardımlar için seferber eden bir ülke haline gelen Türkiye, TSK envanterinde bulunan A 400M nakliye uçakları ile İtalya, İspanya, Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Bosna-Hersek, Kosova, İngiltere ve Somali'ye yardım taşımıştı. A 400'ler son olarak ABD'ye havalandı.