"Osmanlı'nın temelinde Ahilik var"

Ahi Evran Üniversitesi (AEÜ) Ahilik Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Kazım Ceylan, bir Ahi şeyhi olan Osman Gazi'nin kayınbabası Şeyh Edebali'nin etkisiyle Osmanlı Devleti'nin temelinde Ahilik teşkilatı olduğunu söyledi.

Ceylan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Şeyh Edebali'nin uzun süre yaşadığı Kırşehir'in tarihi ve kültürel yönünün daha iyi anlaşılması gerektiğini ifade etti.

Ceylan, ünlü tarihçi ve araştırmacılar Prof. Dr. Fuat Köprülü, Prof. Dr. Mustafa Kafalı, Prof. Dr. Halil İnalcık, Ord. Prof. Dr. Hilmi Ziya Ülken'in eserlerinden derlediği bilgiler ışığında, bir makale hazırlayarak yayımladığını dile getirdi.

12. ve 13. yüzyıllarda Kırşehir'in "Türkmen Yurdu" ve "Türklüğün Merkezi" konumunda olduğuna işaret eden Ceylan, kentte yaşamış Ahi Evran-ı Veli, Muhlis Paşa, Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre, Şeyh Edebali ve Aşık Paşa'nın, Ahmet Yesevi'nin kutlu ocağındaki ışığı Anadolu'da gönüllerde tutuşturmanın gayreti içinde olduklarını vurguladı.

- "İlk askeri teşkilatlanma"

Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin doğduğu 1258 yılında Kırıkkale'nin Karakeçili ilçesi ile Haymana ve Karacadağ bölgelerinde yaşayan babası Ertuğrul Gazi'nin burada Kırşehir'de doğan Şeyh Edebali ve Ahilikle tanıştığını anlatan Ceylan, şöyle konuştu:

"Ertuğrul Gazi bu bölgede bulunduğu dönemde Kırşehir’de bulunan Ahi Evran ve Ahilerle, Kırşehir’den Balışeyh’e giden Şeyh Edebali ile yakın dostluklar kurdu, istişareler yaptı. 1256 ve 1261 yıllarında Moğolların Ahileri kılıçtan geçirmeleri ve mallarını yağmalamaları üzerine onlar da uç bölgesine Söğüt ve Domaniç’e gittiler. Şeyh Edebali'nin Ertuğrul Gazi’nin yurt tuttuğu bölgeye tekkesini açması tesadüf olmasa gerektir. Şeyh Edebali'nin kızı Malhun Hatun ile Osman Gazi evlenmiş, ondan doğanlar üç kıtaya hakim olmuşlardır. Şeyh Edebali'nin başında bulunduğu Ahi teşkilatının silahlı eğitimi alan yiğitleri, Osmanlı’nın ilk askeri teşkilatlanmasını oluşturmuştur. Kaynaklarda geçen 'eli silahlı, beli kuşaklı' diye tasvir edilenler Ahiliğin 'seyfi' kolu idi. Ahiler, Osmanlı iktisadi alt yapısını oluşturmuşlardır. Şeyh Edebali sayesinde bütünüyle Anadolu’da yaygın olan Ahi teşkilatları Osmanlı’ya siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik destek vermişlerdir."

Şeyh Edebali ve diğer Ahilerin, "Cihan Devleti"nin temellerini attığını vurgulayan Ceylan, "Ahiler, siyasi, dini, iktisadi, askeri ve eğitim alanlarında Osmanlı Devleti’nin alt yapısını oluşturmuşlardır. Osmanlı'da Ahiliğin temel ilkeleri doğruluk, dürüstlük, adalet, yiğitlik, fedakarlık, helal lokma, dayanışma, kardeşlik ve hepsinin de ötesinde Allah’ın rızasını kazanma duygusu ile 'Nizam-ı Alem' için zalimin başına dert, mazluma sığınak olmuştur. Osmanlı'nın temelinde Ahilik var." ifadelerini kullandı.

- "Kırşehir'in 'tohum şehir' özelliği ön plana çıkarılmalı"

Ceylan, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun Dışişleri Bakanlığı döneminde Kırşehir'deki Uluslararası Ahilik Sempozyumu gala yemeğinde yaptığı konuşmada "Kırşehir'i bir "tohum şehir" olarak tarif ettiğine vurgu yaparak, "Konferansında sayın Başbakanımız, 'Kırşehir medeniyetimizin tohum şehridir. Kırşehir’i anlamadan Selçuklu ve Osmanlıyı anlamak mümkün değildir. Muhakkak ki, Ahi Evran-ı anlamadan medeniyetimizi; Aşık Paşa’yı bilmeden Türkçe'nin yazı dili oluşunu; Şeyh Edebali'yi anlamadan da 'Devlet-i Ali Osmani'yi kavramak imkansızdır.' sözlerini kullanmışlardır" diye konuştu.

Ahiliğin başkenti olan Kırşehir'de Ahilik Haftası kutlamalarının 23-29 Mayıs arasında yapılacağını ifade eden Ceylan, düzenlenecek toplantılarda "Osmanlı'nın tohum şehri" özelliğinin de ön plana çıkarılması gerektiğini vurguladı.