Fatih Sultan Mehmet’in 1461 yılında Trabzon’u fethederken izlediği güzergah, 564 yıl sonra akademik bir çalışmayla ortaya çıkarıldı.
8 akademisyenin 2 yıl süren araştırmaları sonucunda Osmanlı ordusunun Bayburt – Aydıntepe – Maçka güzergahını kullanarak Trabzon’a ulaştığı tespit edildi.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Köse öncülüğünde yürütülen proje kapsamında, tarihi sefer yolları modern teknolojiyle haritalandırıldı. Avrupa Birliği destekli COST Aksiyonu Bilim ve Teknolojide Avrupa İşbirliği Programı-SEADDA çerçevesinde geliştirilen proje, TÜBİTAK’a sunulmak üzere hazırlandı.
Trabzon, Erzurum ve Gümüşhane’deki üniversitelerden uzman akademisyenlerin katıldığı araştırmada, Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon Seferi sırasındaki kara güzergahı ilk kez bilimsel olarak tespit edildi. Çalışma sonucunda belirlenen rota dijital ortama aktarılarak tarih severlerin ve araştırmacıların erişimine sunuldu.
Güzergah nasıl belirlendi?
Projede, Osmanlı ve Bizans kaynakları taranarak Fatih Sultan Mehmet’in Karadeniz’e ulaşırken kullandığı yollar incelendi. Ayrıca, MÖ 400-401 yıllarında Onbinler’in Güney Anadolu’dan Kuzey yürüyüşlerinde takip ettikleri güzergah ile Osmanlı’nın ilerlediği yollar karşılaştırılarak modelleme ve coğrafi işaretleme yöntemleri kullanıldı.
Yaklaşık 2 yıl süren analizlerin ardından, Osmanlı ordusunun Bayburt üzerinden Aydıntepe’ye, oradan Maçka’ya ve nihayetinde Trabzon’a ilerlediği ortaya konuldu. Fatih’in Trabzon Seferi sırasındaki stratejik geçiş noktaları ve lojistik planlamalar da çalışmada ayrıntılı şekilde ele alındı.
Tarihe ışık tutan keşif
Araştırma, Osmanlı’nın Karadeniz’e ilerleme stratejilerini anlamak ve fetih sürecini daha detaylı analiz etmek açısından büyük önem taşıyor. Fatih Sultan Mehmet’in izlediği güzergahın netleşmesi, tarihçilere ve araştırmacılara Trabzon’un fethi sürecini daha kapsamlı inceleme imkanı sunuyor.
Haritalandırılan güzergah, ilerleyen dönemde tarihi ve kültürel miras rotalarına entegre edilerek turizme kazandırılabilir. Böylece, Osmanlı tarihine ilgi duyan gezginler ve tarih severler için önemli bir rota oluşturulması da mümkün olabilir.
8 akademisyenin 2 yıl süren çalışması, Osmanlı’nın Karadeniz’e yönelik fetih stratejilerine dair önemli bilgiler ortaya koyarken, aynı zamanda bölgenin tarih turizmi açısından da değerlendirilmesine kapı aralıyor.
