Kırmızı et için "kullanma melezlemesi" önerisi

MUSTAFA YILMAZ - Uludağ Üniversitesi (UÜ) Veteriner Fakültesi Dölerme ve Suni Tohumlama Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Sağırkaya, Türkiye'de kırmızı et üretiminin artırılması için süt işletmelerinde "kullanma melezlemesi" yöntemini önerdi.

Sağırkaya, AA muhabirine, süt işletmelerinde, verimi düşük hayvanların, tohumlanarak soyun devamının etçi ırklara dönüştürülmesiyle yapılan "kullanma melezlemesi" yönteminin, Türkiye'deki et üremini arttıracağını söyledi.

Türkiye'nin coğrafi şartları ve belirli bölgeler dışındaki meralarının, etçi sığır ırklarının beslenmesine uygun olmadığını, mevcut bölgelerin de bu ihtiyacı karşılamadığını vurgulayan Sağırkaya, "Türkiye'nin meraları daha çok koyuna uygundur. Ancak sonuçta sığır eti de üretip yememiz gerekiyor. İşletme giderlerine baktığımızda Türkiye'de ciddi giderler var. 'Et, süt pahalı' deniliyor ama bir üreticinin yanında 24 saat geçirin o zaman bunun ne kadar meşakkatli ne kadar zor bir iş olduğunu göreceksiniz. O kadar zahmetin karşılığında o kadar yüksek maliyetlerle daha ucuz bir şey üretmek kolay bir iş değil" diye konuştu.

- "Süt üretirken eti de artırmamız lazım"

Sağırkaya, Türkiye'de kapalı sistemde etçi ırk üretiminin rasyonel olmadığını ifade ederek, şöyle devam etti:

"Tüm bu riskler göz önüne alındığında Türkiye'de kapalı sistemde etçi ırk bakmanın çok rasyonel olmadığı ortaya çıkıyor. Dolayısıyla ne yapmamız lazım, süt üretirken eti de arttırmamız lazım. Bunun için de yapılabilecek işlemlerden biri 'kullanma melezlemesi'dir. Kullanma melezlemesi yurt dışında da yaygın olarak yapılıyor. Oradaki işletmeci, 'Sütçü ırkı neden etçi tohumla dölledin?' sorusuna, 'ben bunun yavrusunu sürümde istemiyorum' cevabını veriyor. Damızlık açısından beğenmediği yavruların tohumlamasını etçi ırkla yapıyor. Ondan doğan yavru, erkek dişi fark etmeden et üretimine gidiyor. Dolayısıyla bir şekilde seleksiyon yapıyor. Gelecek nesle istemediği, damızlık değeri taşımayan hayvanın yavrularını aktarmamış oluyor. Bu bizim hem seleksiyonu sağlamamızı hem de et üretimini artırmamızı sağlayacak."

- "Türkiye'de bazı çekinceler var"

Bu yöntemle et üretiminin artırılacağını, karkas miktarının yükseleceğini, yavrunun gelişim hızının artacağını dile getiren Sağırkaya, "Bu bizim et açığımızın kapanmasında önemli bir rol oynayacaktır. Süt işletmelerinde belirli bir oranda, damızlık değeri açısından önem taşımayan hayvanlar seçilerek, o hayvanların neslinin devam etmemesi, seleksiyon açısından da faydalı olacağından, etçi ırklarla tohumlanıp doğan yavruların tamamının et üretiminde kullanılması, hem sütçü ırkların ıslahını iyileştirecek hem de et üretimimizi artıracaktır" değerlendirmesinde bulundu. 

Sağırkaya, bunun Avrupa'da da çok örneğinin olduğunu, hemen her ülkenin bu yöntemi kullandığını ifade ederek, "Türkiye'de bazı çekinceler var 'ırklar bozulur' diye ama bir işletme, etçi ırkla melezlediği hayvanı ilk doğumdan sonra direkt mezbahaya gönderiyor. Bunu ben sahada gözlemledim. Son kalanı da hiç tohumlamadan direkt kesime gönderiyor. Çünkü bu hayvandan ürettiği süt miktarı çok düşük. Dolayısıyla melezlenen hayvanların soyu bitiyor" dedi.