"Yardım kolisi dağıtıp vergi cezası yemeyin" uyarısı

İSMAİL ERSAN - Tüketiciler Derneği (TÜDER) Vergi Komisyonu Başkanı Abdulmenaf Yakut, Ramazan'da dağıtılan erzak kolilerine ilişkin, "Vergi mevzuatımıza göre, işletmelerce kendi personeline dağıtılan yardım kolileri, onlara yapılmış 'ayni ücret' ödemesi hükmünde olup, bunların o kapsamda vergilendirilmesi gerekmektedir." dedi.

Yakut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yoğun bir manevi iklimin hüküm sürdüğü ramazan aylarında insanlardaki yardımlaşma hislerinde de büyük bir artış meydana geldiğini söyledi.

Ramazanda insanların ihtiyaç sahiplerine dağıttıkları erzak paketleri için yapmış oldukları harcamaları kendi vergilerinden indirim konusu yapıp yapamayacaklarının sık sık gündeme geldiğine dikkati çeken Yakut, işletmelerin dikkatli olmaması durumunda ciddi vergi cezalarıyla karşılaşabileceğini aktardı.

Yakut, bu yardım kolilerin işletme tarafından dağıtılması durumunda vergilendirmesine dikkat edilmesi gerektiğini belirterek, şöyle konuştu:

"Vergi mevzuatımıza göre, işletmelerce kendi personeline dağıtılan yardım kolileri, onlara yapılmış 'ayni ücret' ödemesi hükmünde olup, bunların o kapsamda vergilendirilmesi gerekmektedir. İşletmenin, çalışanın brüt ücret geliri üzerinden, onun adına, 'stopaj' adı altında hesaplamış olduğu gelir vergisi ile damga vergisini götürüp vergi dairesine beyan ederek ödemesi gerekiyor. İşletme, daha sonra, dağıttığı erzak paketinin alış bedeli ve ödediği KDV ile bu ikisinin toplamı üzerinden hesaplayıp vergi dairesine ödemiş olduğu stopaj gelir vergisi ve damga vergisinin toplam tutarını kendisine ait yıllık gelir ya da kurumlar vergisinin hesabında gider olarak dikkate alabilir."

Yakut, yardım paketleri için ödenmiş KDV'nin indiriminin mümkün olmadığını da vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Önceden, yani malın satın alındığı dönemde indirimlere dahil edildiyse şayet, bu verginin, yardımın personele verildiği aya ait KDV beyannamesindeki 'hesaplanan KDV'ye ilave edilmek suretiyle indirimlerden çıkarılması gerekmektedir. Şirket ortaklarıyla işletme sahiplerinin, şahsi paralarıyla karşılayacakları erzakın dağıtımı, kendi personellerine verilse bile, personel yönünden ücret sayılmayacağı gibi, bunların bedellerinin işletmeye ait ticari kazançtan indirilmesi de mümkün değildir. Erzak yardımı, ayni yardım kapsamında değerlendirildiği için, bunlar üzerinden sigorta primi ve işsizlik sigortası primi hesaplanmasına gerek yoktur."

- Yardımların işletme personeli dışındakilere verilmesi

İşletmenin kaynaklarından karşılanacak, işletme personeli dışındakilere yardım dağıtımının vergiden indirilmesinin de mümkün olmadığını anlatan Yakut, "İşletme sahipleriyle şirket ortakları bu yardımı kendi ceplerinden yapmışlarsa işletmeyi ilgilendiren bir durum yok demektir." ifadesini kullandı.

Bu durumda, dağıtılan kolilerin ne alış ya da maliyet bedellerinin ne de KDV'lerinin vergi uygulamasında herhangi bir biçimde indirilmesinin mümkün olmadığını dile getiren Yakut, "Önceden indirildiyse de gerekli düzeltme işlemlerinin yaptırılması gerekir. İşletme sahip ve yöneticilerinin bu konuda hassas olmaları önem arz etmektedir. Daha sonra vergi incelemesinde tespit edilirse eğer, bu konuda birtakım vergi cezalarına muhatap olabileceklerini unutmamaları gerekiyor." diye konuştu.

Yakut, erzak kolilerinin yardım toplayan kurum ve kuruluşlara verilmesi durumunda yardımın verildiği kurum ve kuruluşun statüsünün önem arz ettiğine işaret ederek, "İşletme kaynaklarından karşılanarak yapılacak yardımların verildiği bu kuruluşların sıradan dernek ya da vakıflar olması durumunda, bunların, işletmeye ait vergilerin hesabında gider ya da indirim konusu yapılması mümkün değildir." ifadelerini kullandı.

- Gıda bankalarına verilmişse

Kamuya yararlı dernekler ya da vergiden muaf statüsündeki vakıflar kanalıyla bu şekilde yapılacak ayni yardımların vergiden indiriminin kısmen mümkün olduğunu belirten Yakut, "Sadece ticari işletmelerin değil, gelir vergisi konusuna giren diğer kazanç unsurlarını da elde eden tüm gelir vergisi mükelleflerince bu kapsamda indirilebilecek yardımların üst sınırı, ilgili mükelleflerin gelir vergisi matrahlarının yüzde 5'idir. Bunu aşan tutarların vergiden düşülmesi mümkün değildir. Aşan tutarların dönem sonunda matraha ilave edilmesi gerekmektedir." dedi.

Yakut, erzak kolilerinin, gıda bankacılığı yapan kurum ve kuruluşlara verilmesi durumunda da yapılan ayni yardımın alış bedellerinin tamamının işletmenin vergisinin hesabında gider yazılmasının mümkün olduğunu sözlerine ekledi.