"Çanakkale ruhu"nu telsizden dünyaya anlatacaklar

HARUN KAYMAZ - Çanakkale Deniz Zaferi'nin 101. yılı kutlamaları kapsamında "Barış için havadayız" sloganıyla harekete geçen Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti, 100'den fazla ülkede faaliyet gösteren 4 milyonun üzerinde telsizciye Çanakkale ruhunu anlatacak.

Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti Genel Başkan Yardımcısı Alper Doğmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çanakkale cephesinde 18 Mart 1915'te Kilitbahir Goncasuyu Telsiz Telgraf Telefon İstasyon Merkezi'nde yedek subay olarak görev yapan elektrik mühendisi Tevfik Rıza Bey'in eşine yazdığı mektuplar ve o günü anlattığı notlardan yola çıkarak uzun süre araştırmalar yaptığını belirtti.

''101. yılında Goncasuyu'ndan dünyaya'' ismini verdikleri bir proje başlattıklarını aktaran Doğmaz, bu kapsamda geçen yıl 10, bu yıl da 6 telsiz istasyonu kurduklarını söyledi. ''Barış için havadayız'' sloganıyla yola çıktıklarını dile getiren Doğmaz, şöyle devam etti:

''Dünya genelinde 100'den fazla ülkedeki 4 milyonun üzerinde radyo amatörüne burada yaşananları aktarmaya çalışıyoruz. Tevfik Rıza Bey, bu tepede Goncasuyu Telsiz İstasyonu'nda elektrik mühendisiymiş. Deniz harbi sırasında düşman donanmasının haberleşmesini, bu tepeden gönderdiği elektrik dalgalarıyla ve telsiz telgraf cihazıyla karıştırmıştır. Bu, dünya harp tarihinin ilk elektronik harp karıştırmasıdır.''

- "Tevfik Rıza Bey, stratejik bir harp kahramanı"

Tevfik Rıza Bey'in eşine günlüğünü bıraktığını anlatan Doğmaz, şunları söyledi:

''Çok sevdiği eşine, burada yaşadıklarını 400 sayfalık günlükle anlatmış. Günlüğün içinde eşinin saç teli de aşkı sevdası da savaş anıları da var. Burada demiş ki 'Düşmanı göndermiş olduğumuz harp dalgalarıyla harap ediyoruz, düşman bunun farkına varsa bu tepeyi mahvederdi, telsiz cihazımızı ortadan kaldırmak isterdi.' Bizim dünyaya Tevfik Bey'i tanıtmamız gerekiyor. Kendisi stratejik bir harp kahramanıdır."

Bu yaşananlardan ilham alarak yola çıktıklarını ve Tevfik Rıza Bey'in Fransızca yazdığı 400 sayfalık günlüğü Kırklareli Üniversitesinden bir heyetin Türkçe'ye çevirdiğini belirten Doğmaz, ''Çanakkale Savaşlarının 101. yılında biz de Amerika, Ermenistan, Yunanistan, İtalya, İspanya Avustralya gibi ülkeler olmak üzere 100'ün üzerinde ülkeye bunu anlatmak istedik. 'Barış için havadayız' sloganıyla 4 milyonun üzerinde dünya vatandaşına burada yaşananları telsiz aracılığıyla anlatacağız'' diye konuştu.

Doğmaz, bugünden itibaren ay sonuna kadar her gün telsizden belli aralıklarla "Barış için havadayız, 101 yıl sonra 500 bin askeri temsil eden Çanakkale'den dünyaya selamlar. Çanakkale geçilemez" mesajlarını vereceklerini ifade etti.

- "Bölge korumaya alındı"

Goncasuyu bölgesinin Kültür ve Turizm Bakanlığı Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığının sorumluluk alanında olduğuna işaret eden Doğmaz, şöyle konuştu:

''Buradaki inanılmaz hikayeyi öğrendikten ve çalışmalarımızı tamamladıktan sonra Alan Başkanlığına yazı yazdık. Kilitbahir Goncasuyu Telsiz Telgraf Telefon İstasyon Merkezinin ve Tevfik Bey'in tüm işlerini yapmak için kamufle olduğu bonetin bulunduğu alanın koruma kapsamına alınmasını talep ettik. Onlar da gönderdikleri bir heyetle bölgeyi incelediler. Resmi müracaatta bulunduk ve bölge sonunda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından korumaya alındı. Şimdi restorasyon çalışmalarını bekliyoruz.''

Doğmaz, tüm kurumların buranın aynı zamanda bir haberleşme müzesi olması için çalışma yapması gerektiğini vurgulayarak Çanakkale Savaşlarının az bilineni ve stratejik kahramanı Tevfik Rıza Bey'in el birliğiyle tüm dünyaya tanıtılması gerektiğini kaydetti.