500 yıllık cami terör kurbanı

HASAN NAMLI - Diyarbakır'ın Sur ilçesinde kentin ilk Osmanlı eseri Fatih Paşa Camii'ne yönelik terör saldırısında çıkan yangında caminin orijinal kapı tamamen yanarken, altın varaklı minberi de hasar gördü.

Yavuz Sultan Selim tarafından 1516 yılında Diyarbakır'a vali olarak atanan Bıyıklı Mehmet Paşa tarafından inşa edilen ve mahallenin ismi verilen Fatih Paşa Camisi, üst örtüsünün kurşun ile kaplanmasından dolayı halk arasında "Kurşunlu" cami olarak da adlandırılıyor.

 Bin 800 metrekare alan üzerinde yer alan, mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait tek minareli cami, ildeki diğer Osmanlı dönemi camilerinden mimari olarak farklılık gösteriyor. Cemaat kapasitesi 750 kişi olan Fatih Paşa Camisi, Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 1991 yılında tescillenerek, korumaya alındı.

Vakıflar Genel Müdürlüğü kayıtlarında "Türkiye Kültür Mirasları" arasında yer alan caminin bir dönem medrese olarak da kullanılan bölümü, 2004 yılında restore edilerek, "Kadın ve Çocuk Eğitim Merkezi"ne dönüştürüldü.

Caminin, 2009 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü'nce 565 bin lira harcamayla kurşun örtü kısmen yenilenirken, mihrap ve minberdeki boya tabakaları da kaldırıldı. Minberinde altın varak da kullanılan Fatih Paşa Camisi, çalışmalar sonucunda dokuya uygun şekilde restore edildi.  

PKK'lı teröristlerin silahlı saldırılarını sürdürmesi nedeniyle tarihi camide hasar tespiti henüz yapılamadı.

- "Diyarbakırlıların sahip çıkması lazım"

Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen AA muhabirine, tarihi ve kutsal mekanların inanç açısından dokunulmaz olduğunu söyledi.

Diyarbakır'ın "Peygamberler ve Sahabeler" şehri olduğunu, Ulu Cami'nin ise  5. Harem-i Şerif olarak nitelendirildiğini anımsatan Evsen, Fatih Paşa Camisi'nin kentin en önemli camileri arasında yer aldığını kaydetti.

Evsen, şöyle konuştu:

"Bu eserleri korumamız lazım, bunlar ata yadigarıdır. Bu kimliğe, Diyarbakırlıların sahip çıkması lazım. Fatih Paşa Camisi'nde çıkan yangın nedeniyle büyük tahribat var. Yapıların restorasyonunu gerçekleştirmeyle ilgili çalışmalar başlattık. Şartlar olgunlaşırsa oranın restorasyonuna başlayacağız. 2008 yılında restorasyonunu gerçekleştirmiştik. Kurul onayı aldıktan sonra restorasyon çalışmalarına başlayacağız."

- Bıyıklı Mehmet Paşa'nın mezarı da yer alıyor

Caminin yangında büyük zarar gördüğünü dile getiren Evsen, verilen zararın manevi açıdan daha büyük olduğunu aktardı.

Bıyıklı Mehmet Paşa tarafından 1516 yılında yapımına başlanan caminin yapımının 4 yılda tamamlandığını bildiren Evsen, teröristlerin saldırısı sonucu çıkan yangında orijinal kapısının yandığını, altın varaklı minberinin de zarar gördüğünü vurguladı.

Evsen, camideki minberin altın varaklı olduğunu aktararak, "Caminin arka tarafında Bıyıklı Mehmet Paşa ile Osmanlı dönemindeki kişilere ait mezarlar vardı. O mezarlar da inşallah zarar görmemiştir" dedi.