"Çiftçinin yüzü ayçiçeğiyle gülecek"

CİHAN DEMİRCİ - Trakya Üniversitesi (TÜ) Bitki Islahı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü, Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Yalçın Kaya, bu yıl ayçiçeği rekoltesinde Türkiye'nin adının tarihe rekorla geçeceğini söyledi.

Aynı zamanda Türkiye Bitki Islahçıları Derneği Kurucu Başkanı ve Dünya Ayçiçeği Yönetim Kurulu Üyesi olan Prof. Dr. Kaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin son yılların en yağışlı haziran ve temmuz ayını yaşadığını söyledi.

Yağışların ayçiçeği verimini olumlu yönde etkilediğini belirten Kaya, "Ayçiçeğinde verim dediğimiz olay, dekardaki bitki sayısı, bitkideki dane sayısı ve danenin ağırlığıdır. Yağışlar, ayçiçeğinin tam çiçeklenme ve süt olum devresine denk geldiği için bu sene kesinlikle yağ oranları yüksek olacak, verimler yüksek olacak. Buğday açısından çok kurak kötü geçen bir sezonu çiftçiler bu yıl ayçiçeği açısından rekor bir verimle kapatacak. Çiftçinin yüzü ayçiçeğiyle gülecek." dedi.

Türkiye'de son yıllarda ayçiçeği ekiminin artığını ifade eden Kaya, şunları kaydetti:

"2-3 yıl öncesine göre yüzde 25-30 oranında ayçiçeği ekim alanları arttı. Bununla aynı orantıda üretimimiz de arttı. Geçen yıl ayçiçeği üretimi ve veriminde son yılların rekoru yaşandı. Bu yıl kesinlikle Türkiye ayçiçeği üretimini rekor bir verimle kapatacak. Ayçiçeği yetişme evresinde güzel yağış aldı. Ben hayatımda ilk kez bu kadar yağışlı bir temmuz ayı yaşadım ve yağışlar aralıklarla devam ediyor.

Türkiye ayçiçeği ekiminde 600 bin hektarı aştı, bu çok özlenen bir rakamdı. Daha önce, Türkiye 1,5 milyon ton ayçiçeği üretmeli diye konuşuyorduk. Türkiye geçen yıl ayçiçeği üretiminde 1 milyon 800 bin tonlara ulaştı. Bu yıl inşallah 2 milyon ton üretime yaklaşacağız. Tarımda da 2023 hedefimiz Türkiye dışarıdan ayçiçeği yağı ithal etmesin diye 2 milyon ton üretim."

- "İhracat potansiyelimiz çok fazla"

Ayçiçeği üretimindeki artışın ülke ekonomisine getiri sağlayacağını anlatan Kaya, "Biz dünyada kendi kendine yeten ilk 7 ülkeden biriyiz, işlenebilir arazi varlığı açısından ilk 15'te ve ilk 10'daki tarım ülkesi arasındayız şeklinde ifade ediyoruz. Buradaki en büyük eksiklik petrolden sonra en fazla ithal ettiğimiz ürünün yağlı tohumlar olduğu söyleniyor. Bu yıl ayçiçeği üretiminin fazla miktarda artması ekonomimize önemli katkı sağlayacak." şeklinde konuştu.

Türkiye'nin yüksek potansiyelli yağ endüstrisine sahip olduğunu aktaran Kaya, kapasitenin yüzde 60-70'le çalıştığını ancak Türkiye'nin çok daha fazlasını işleyecek kapasiteye sahip olduğunu dile getirdi.

Prof. Dr. Kaya, yerli üretimin ayçiçeğinde artmasının sevindirici olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

"Ayçiçeğinin gerek fiyat, gerek üretim açısından istenilen seviyelere gelmesi ihracat imkanlarını artıracak. Pazar hedefimiz olan Kuzey Afrika ülkeleri olsun Orta Doğu ülkeleri olsun bir savaş içerisinde olsalar dahi son 3-4 yıl 1 milyar doları çok fazla aştık. İhracat potansiyelimiz çok fazla var. Dünyada Karadeniz bölgesi ülkeleri gerçeği var. Ayçiçeğinin yaklaşık yüzde 60'ını üretiyor. Dünya birincisi Rusya ve Ukrayna. Rusya ve Ukrayna'dan alıyoruz, endüstrimizde işliyoruz. Mısır, Suriye, Irak gibi Orta Doğu ülkeleri hatta Sudi Arabistan gibi ülkelere de işlenmiş olarak rafine yağ, ayçiçeği yağı ihraç ediyoruz. Bu ülkeler bizim esas pazarlarımız."

Kaya, ayçiçeğinde verimin artması ve bu konuda akademik yaklaşımları yaygınlaştırmak amacıyla 5 Eylül'de Trakya Üniversitesi ve Dünya Ayçiçeği Derneği iş birliğiyle Dünya Ayçiçeği Yağı Kongresi düzenleneceğini, etkinliğe dünyanın çeşitli ülkelerinden ayçiçeği konusunda uzmanların katılacağını kaydetti.