Meşhur deyimler ve öyküleri

Asayiş berkemâl

Toplumda huzur ve güvenliğin sağlandığını ifade eden bu deyim, genelde "herşey yolunda" mânâsında kullanılır. Fakat hikâyesinde olduğu gibi, "aslında işlerin hiç de yolunda gitmediğini"alaycı bir dille anlatmak için de söylenilir.

SULTAN ABDÜLHAMİD'ÎN saltanatının ilk yıllarında Bağdat ve Musul vilayetlerinde anarşi olayları artmıştı. Bazı yabancı devletlerin de oyunlarıyla, Irak ve civarında sık sık soygun ve adam öldürme olayları meydana geliyordu.

Halkın huzurunu kaçırmak için tezgâhlanan bu olaylar, asayişi, güvenliği iyice bozmuştu. Bu durumu İstanbul’dan gizlemeye çalışanlar, Vilayet Gazetesi’nde her defasında şöyle manşet attırırlardı: “Saye-i asayişvaye-i padişahide, vilayetin her bir tarafında emn-ü asayiş berkemaldir…” Yani ,”Padişah’ın şahane idaresi altında, ilimizin her tarafında güvenlik ve huzur hakimdir.” 

Bir gün yine böyle bir olay meydana gelmiş, ilçelerden birini basan eşkıya ortalığı birbirine katmış, çok kan akıtmış. Bu olayın ertesi günü Vilayet Gazetesinde yine aynı başlık çıkınca; bölgenin meşhur şairlerinden Kerküklü Şeyh Rıza Efendi dayanamayıp aşağıdaki beyti yazarak gazeteyi hicvetmiş:

“Kati Ünehb- eşkıyadan millet oldu payimal

Elhamdülillah yine, emnü asayiş berkemal!

(Eşkıyanın cinayet ve yağması yüzünden

millet ayaklar altında kaldı ama, Allah’a

şükür asayiş yine de sağlanmış durumda.)

O günlerden sonra, gerek işlerin yolunda olduğu, gerekse işlerin hiç de yolunda olmadığı “asayiş berkemal” deyimi ile anlatılır olmuş.