Karne notlarının Osmanlıcası nasıldı?
10.01.2009
01:37
1
/ 8
Osmanlı Devletinde okula devam edip derslerine gayretle çalışan, aynı zamanda uslu ve terbiyeli talebelere verilen Aferin Belgesi... (Çamlıça Basın Yayın Araştırma Kütüphanesi'nden)
Not: Bu galerideki tüm görseller Aylık Tarih, İlim ve Kültür Dergisi Yedikıta'nın Haziran 2010 tarihli 22 sayısandan alıntılanmıştır. Konuyla ilgili detaylı bilgiler ve derginin bu ayki diğer önemli haberleri için ilgili haberi tıklayabilirsiniz...

2
/ 8
Osmanlı devri mekteplerinde, 19. asnn sonlarında yaygınlaşmaya başlayan karneye "cüzdan" denilmekteydi. Bu cüzdanlara "etvâr ve mesai cüzdanı", "hal ve hareket, sa'y u gayret cüzdanı" gibi isimler veriliyordu. İstanbul Erenköy İnâs Sultani Mektebi (Kız Lisesi) talebelerinden Hatice Halil Hanım'ın Karnesi Babasının adı Halil olduğu için Hatice Halil olarak isimlendirilen bu kız öğrencinin karnesi, 1337-1338 (1921-1922) ders dönemine ait. Hatice Halil, Erenköy İnâs Sultani Mektebi'nin 9. Sınıf talebelerinden, numarası 120.
1922 yalı Osmanlı Devletinin tarih sahnesinden çekildiği yıl olması açısından bu kız öğrencinin karnesi de Osmanlı devrinin son karne örneklerinden.
Hatice Halilin son derece başarılı ve parlak bir öğrenci olduğu göze çarpıyor. Zira notu 10 olmayan sadece iki dersi var. Bunlardan biri Türkçe (Lisan-ı Osmani) diğeri yabancı dil (hangi dil olduğu yazılmamış). Bu iki dersten ilk olarak 8 almasına rağmen o gayret göstererek bu notunu 9'a çıkarmayı başarmış. Tabii olarak, sınıfını aliyyülâlâ derece ile geçmiş. Talebenin karnesinde günlük notlar kısmı boş bırakılmış. Aynı şekilde, böylesine çalışkan olmasına rağmen mükâfat bölümü de boş görülüyor. Bu durum, artık bu tarihte bu iki uygulamanın terk edildiğini gösteriyor olabilir.
Herhangi bir ceza almadığı görülen bu başarılı öğrencinin ikinci devre 8, üçüncü devre ise 2 gün devamsızlığı görülüyor. Karnede okul müdürünün, üç devre için üç adet mührü görülürken baba Halil Bey'in birinci ve ikinci devreler için bastığı yalnızca iki mühür görülmektedir.
